Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Karayosunları Florası

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 247 - 258, 30.12.2024

Mesut Kırmacı , Gözde Aslan

Öz

Bu çalışmada, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesinin karayosunları çeşitliliği araştırılmıştır. Farklı zamanlarda ziyaret edilen botanik bahçesinden 250 kadar bitki örneği toplamış ve teşhisleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda 1 boynuzluot, 6 ciğerotu ve 84 yapraklı karayosunu dâhil olmak üzere toplamda 91 karayosunu belirlenmiştir. Yapılaşmanın doğal alanları tehtit ettiği büyük şehirlerde, benzeri alanların varlığı karayosunlarının da dâhil olduğu biyoçeşitliliğin korunması açısından son derece önemlidir. Oldukça küçük sayılabilecek alandan verilen karayosunu kayıtları, bu düşüncemizi destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Boynuzlu Otlar, Ciğerotları, İstanbul, Korunan Alanlar, Türkiye, Yapraklı Karayosunları

Proje Numarası

---

Teşekkür

Bu çalışmanın ortaya çıkarılmasında NGBB çalışanlarının çok büyük katkıları bulunmaktadır. Özellikle Burçin ÇINGAY, Alican GEMİCİ ve Gizem SARISOY’a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca bitkilerin toplanmasında yardımcı olan Prof. Dr. Ersin KARABACAK (COMU) ve düzenlemede katkı sağlayan Dr. Uğur ÇATAK’a (ADÜ) teşekkür ediyorum. Son olarak en büyük teşekkürü bu bahçenin oluşturulmasında en büyük katkıyı sunan merhum Ali Nihat GÖKYİĞİT ve bahçenin devam etmesinde büyük emek harcayan Prof. Dr. Adil GÜNER’e ediyorum.

The Bryophyte Flora of Nezahat Gökyiğit Botanic Garden

Öz

In this study, the bryophyte diversity of Nezahat Gökyiğit Botanic Garden was investigated. About 250 plant samples were collected and identified from the botanical garden visited at different times. As a result of the research, a total of 91 bryophytes were identified, including 1 hornwort, 6 liverworts and 84 mosses. Similar areas in big cities where construction threatens natural areas are extremely important for the protection of biodiversity, including bryophytes. Bryophyte records from a relatively small area support this idea.

Anahtar Kelimeler

Hornworts, liverworts, mosses, protected areas, İstanbul, Türkiye

Proje Numarası

---

Kaynakça

• Abay, G., Erata, H., Batan, N. ve Özdemir, T. (2021). Two new records for the bryophyte flora of Turkey and Southwest Asia. Plant Biosyst. 156: 875−881.
• Aslan, G., Kırmacı, M., Özenoğlu, H., Çatak, U. (2024). The bryophyte flora of Aydın Mountain. Biodicon. 17(1): 49−62.
• Batan, N., Erata, H., Özen, Ö., Özdemir T. ve Alataş, M. (2017). The bryophyte flora of Ardahan province (Turkey). Arctoa 26: 187-197.
• BGCI. (2009). Journal Gardens Conservation International, The challenge of sustainability: “<https://www.bgci.org/ > er. tar.: 15 iii 2024”
• Brugués, M., Cros, R.M. ve Guerra, J. (2007). Flora briofitica Ibérica I. Murcia: Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola.
• Campisi, P., Dia, M.G. ve Varshanidze, D. (2021). Introduction to the study of the bryological flora of the Batumi Botanical Garden (Georgia). Fl. Medit. 31 (Special Issue): 125-130.
• Casas, C., Brugués, M., Cros, M.R., Sérgio, C. ve Infante, M. (2009). Handbook of liverworts and hornworts of the Iberian Peninsula and The Balearic Islands. Institut D’estudis Catalans, Spain.
• Crum, H.A. ve Anderson, L.E. (1981). Mosses of Eastern North America 2. Columbia University Press, New York.
• Crum, H. (2001). Structural diversity of bryophytes. University of Michigan Herbarium, Ann Arbor.
• Erata, H., Batan, N., Alataş, M. ve Ezer, T. (2023). Trematodon and Ptychostomum species new to Turkey and SouthWest Asia. Biol. Bull. 50: 890−894.
• Erdağ, A. ve Kürschner, H. (2009). New national and regional bryophyte records, 20. Fissidens arnoldii, Turkey. J. Bryol. 31: 56.
• Erdağ, A. ve Kürschner, H. (2017). Türkiye Bitkileri Listesi (Karayosunları) (1. basım). Ali Nihat Gökyiğit Vakfı yayını, İstanbul.
• Erdağ, A. ve Kürschner, H. (2024). Türkiye Bitkileri Listesi, Karayosunları: Eklentiler 2021-2023. Bağbahçe Bilim Dergisi 11(1): 20−24.
• Fintha, G., Czóbel, S. ve Szűcs, P. (2021). The Bryophyte Flora of The Szent István University Gödöllő Botanical Garden. ABPA. 9(1): 3–15.
• Frahm, J.P. ve Frey, W. (1983). Moosflora. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart.
• Frey, W., Frahm, J.P., Fischer, E. ve Lobin, W. (1995). Die Moos-und Farnpflanzen Europas, s. 426. G. Fischer, Stuttgart.
• Godovičová K. (2017). Bryophytes of the Botanical Garden of the Comenius University in Bratislava. Acta Bot. Univ. Comenianae 52: 29–34.
• Greven, H.C. (1995). Grimmia Hedw. (Grimmiaceae, Musci) in Europe. Backhuys Publishers, Leiden.
• Greven, H.C. (2003). Grimmias of the World. Backhuys Publishers, Leiden.
• Guerra, J., Cano, M.J. ve Cros, R.M. (2006). Flora briofitica Ibérica 3. Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia, Murcia.
• Hedenäs, L. (1992). Flora of Madeiran Pleurocarpous Mosses (Isobryales, Hypnobryales, Hookeriales). Bryophytorum Bibliotheca, Berlin.
• Heyn, C.C. ve Herrnstadt, I. (2004). The Bryophyte flora of Israel and adjacent regions. Israel Academy of Sciences and Humanities, Juraselam.
• Heywood, V.H. (1987). The Changing Role of the Botanic Garden, IUCN (International Union for Conservation of Nature) Monitoring Centre. Kew, England, UK.
• Ho, B.C., Tan, B.C. ve Luong, T.T. (2015). Guide to the Bryophytes in the Limestone Glass House of the Queen Sirikit Botanic Garden. ASEAN Centre for Biodiversity & the Japan – ASEAN Integration Fund. Los Baños, Philippines.
• Keskin, A., Ezer, T., Alataş, M. ve Karaman Erkul, S. (2021). Schistidium poeltii H.H.Blom – New national and regional bryophyte records, 67. J. Bryol. 43: 306−307.
• Kırmacı, M. ve Özçelik, H. (2010). Köprüllü Kanyon Milli Parkı (Antalya) karayasonu florasına katkılar. SDÜ Orman Fak. Derg. 2: 59-73.
• Kırmacı, M., Agcagil, E. ve Aslan, G. (2013). The bryophyte flora of ancient cities of Aydın Province (Turkey). Bot. Serb. 37(1): 31−38.
• Kırmacı, M. ve Agcagil, E. (2018). The bryophyte flora of Fethiye Babadağ (Muğla/Turkey). Anatolian Bryology 4(1): 17−30.
• Kırmacı, M., Aslan, G. ve Özenoğlu, H. (2022). Grimmia torquata Drumm. New national and regional bryophyte records, 69. J. Bryol. 44: 91.
• Kürschner, H. ve Frey, W. (2011). “Liverworts, mosses and hornworts of Southwest Asia (Marchantiophyta, Bryophyta, Anthocerotophyta)”. Nova Hedwigia 139: 1−240.
• Kürschner, H. ve Frey, W. (2020). Liverworts, Mosses and Hornworts of Southwest Asia (Marchantiophyta, Bryophyta, Anthocerotophyta) Second Enlarged and Revised Edition. J. Cramer in Borntraeger Science Publishers, Stuttgart.
• Kürschner, H. ve Erdağ, A. (2023). Türkiye Karayosunları Florası (1.Basım). Hiperyayın, İstanbul.
• Landwehr, J. ve Barkman, J.J. (1966). Atlas Van Der Nederlandse Bladmossen. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging.
• Lara, F., Garilleti, R., Medina, R. ve Mazimpaka, V. (2009). A new key to the genus Orthotrichum Hedw. in Europe and the Mediterranean Region. Cryptogamie Bryologie 30(1): 129−142.
• Lara, F., Garilleti, R., Goffinet, B., Draper, I., Medina, R., Vigalondo, B. ve Mazimpaka V. (2016). Lewinskya, a new genus to accommodate the phaneroporous and monoicous taxa of Orthotrichum (Bryophyta, Orthotrichaceae). Cryptogamie Bryologie 37: 4, 361−382.
• Lewinsky, J. (1993). A synopsis of the genus Orthotrichum Hedw. (Musci, Orthotrichaceae). Bryobrothera 2: 1−59. Nadhifah, A., Khujjah, M., Vitara, P. E. ve Noviady, I. (2018). Bryophytes in Cibodas Botanical Garden: Diversity and Potential Uses. Biosaintifika 10 (2) 455−463.
• Nyholm, E. (1986). Illustrated flora of Nordic mosses, Fasc. 1. Fissidentaceae- Seligeriaceae. The Nordic Bryological Society, Copenhagen.
• Nyholm, E. (1989). Illustrated flora of Nordic mosses, Fasc. 2. Pottiaceae- Splachnaceae- Schistostegaceae. Nordic Bryological Society, Copenhagen & Lund.
• Nyholm, E. (1993). Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 3. Bryaceae – Rhodobryaceae– Mniaceae – Cinclidiaceae – Plagiomniaceae. Nordic Bryological Society, Copenhagen & Lund.
• Nyholm, E. (1998). Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 4. Aulacomniaceae, Meesiaceae, Catoscopiaceae, Bartramiaceae, Timmiaceae, Encalyptaceae, Grimmiaceae, Ptychomitraceae, Hedwigiaceae, Orthotrichaceae. Nordic Bryological Society, Copenhagen & Lund.
• Oldfield, S. (2007). Great Botanic Gardens of The World. New Holland Publishers, UK.
• Özen-Öztürk, Ö. Özdemir, T., Batan, N. ve Erata, H. (2023). Three Sphagnum taxa new to Turkey and South-West Asia. Bot. Serb. 47: 47−53.
• Patiño, J. ve Vanderpoorten, A. (2018). Bryophyte Biogeography. Critical Reviews in Plant Sciences 37(2-3): 175−209. doi:10.1080/07352689.2018.1482444
• Paton, J. (1999). The Liverwort Flora of the British Isles. Brill.
• Plásek, V., Sawicki, J., Ochyra, R., Szczecinska, M. ve Kulik, T. (2015). New taxonomical arrangement of the traditionally conceived genera Orthotrichum and Ulota (Orthotrichaceae, Bryophyta), Acta Musei Silesiae. Scientiae Naturales 64(2): 169.
• Ramsay P.H., Downing A. Schofield W.B. (1990). Bryophytes of Mount Tomah Botanic Garden. Cunninghamia 2: 295−303.
• Smith, A.J.E. (1996). The liverworts of Britain and Ireland. Cambridge University Press, England.
• Smith, A.J.E. (2004). The moss flora of Britain and Ireland, 2. basım. Cambridge University Press, England.
• Szűcs, P. (2017). Bryophyte Flora of The Botanic Garden of The University of Sopron (W Hungary). Studia Botanica Hungarica 48(1):77-88.
• Tonguç Yayıntaş, Ö. (2014). Contribution to the moss flora of western Turkey: Biga 209 peninsula (Çanakkale) and Thrace region of Turkey. Global Journal of Science Frontier Research: C Biological Sciences 14: 1−23.
• URL 1: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, “<https://www.ngbb.org.tr/tarihce.html> er. tar.: 15 iii 2024”
• URL2: Botanical Garden (Orto Botanico), Padua “<https://whc.unesco.org/en/list/824/> er. tar.: 15 iii 2024”
• Uygur, A., Ezer, T. ve Alataş, M. (2022). Toros Dağları briyofit florasına katkılar. Anatolian Bryology 8(2): 96−105.
• Uzun, G. (1978). Çukurova Üniversitesi Botanik Bahçesi Peyzaj Planlama İlkelerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, (Basılmamış Doçentlik Tezi). Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Watson, E.V. (1981). British Mosses and Liverworts. Cambridge University Press, Cambridge.
• Yaltırık, F. (1988). Atatürk Arboretumu. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri:A, Cilt:38, İstanbul.
• Zander, R.H. (1993). Genera of the Pottiaceae: Mosses of Harsh Environments 32: 1−378. Buffalo Society of Natural Sciences, Buffalo.