Social Functionality, Perceived Wellness and Coping with Stress in Individuals with Substance Use Dısorder

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 35 - 39, 30.06.2018

Maral Kargın , Duygu Hiçdurmaz

Öz

Substance use disorder is an important public health problem spreading rapidly all over the world. Substance use disorder, a brain disease, continues with remissions and relapses. It can cause a wide variety of medical problems, disruption of social functioning, loss of productive years of life, and even death. Individuals who can not fully fulfill their social functioning prefer to be together and use substances with individuals who use substance like themselves by isolating themselves from society. The vicious cycle that occurs in this way causes the individual’s wellness and theirs perception of this wellness to be adversely affected and individuals to lose their well-being status. The individual who perceives his / her abstinence negatively prefer to use the substance as a method of coping to feel good. It is possible that this problem can be solved and the positive results can be reached in the treatment, but only by fighting relapse. In this struggle, complementary multidisciplinary team work and nurses in this team; identification of risk groups, evaluation of individuals with substance use disorders as a whole are very important in continuity of the care. In this context, psychiatric nurses can protect the hopes of the individuals and integrate the information obtained through evidence to their practices while performing the roles of education and counseling.

Anahtar Kelimeler

Substance-use disorder, relapse prevention, social functioning.

Madde Kullanım Bozukluğu olan Bireylerde Sosyal İşlevsellik, Algılanan Esenlik ve Stresle Başa Çıkma

Öz

Madde kullanım bozukluğu tüm dünyada hızla yayılan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bir beyin hastalığı olan madde kullanım bozukluğu remisyon ve relapslarla devam etmektedir. Çok çeşitli tıbbi sorunlara, sosyal ve toplumsal işlevselliğin bozulmasına, üretken geçen yaşam yıllarının kaybına ve hatta ölüme sebebiyet verebilmektedir. Sosyal ve toplumsal işlevselliğini tam olarak yerine getiremeyen birey, toplumdan kendini soyutlayarak kendi gibi madde kullanan bireylerle birlikte olmayı ve madde kullanmayı tercih etmektedir. Bu şekilde oluşan kısır döngü bireyin esenliğinin ve birey tarafından bu esenliğin algılanışının olumsuz etkilenmesine ve iyi oluş halini yitirmesine yol açmaktadır. Kullanılan madde bir yandan bireyin esenlik algısını olumsuz etkilerken diğer yandan da esenliğini olumsuz algılayan birey kendini iyi hissetmek için bir başa çıkma yöntemi olarak madde kullanımını tercih etmektedir. Bu sorunun çözülebilmesi ve tedavide olumlu sonuçlara ulaşılabilmesi ancak relapsla mücadele etmekle mümkün olabilir. Bu mücadelede bütünleyici ve tamamlayıcı olan multidisipliner ekip çalışması ve bu ekibin içinde de hemşireler; riskli grupların belirlenmesi, madde kullanım bozukluğu olan bireylerin bütüncül olarak değerlendirilmesi, bakımda sürekliliğin sağlanmasında önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda psikiyatri hemşireleri, eğitim ve danışmanlık rollerini gerçekleştirirken bireylerin umutlarını koruyabilir ve kanıtlarla elde edilen bilgileri uygulamalarına entegre edebilirler. 

Anahtar Kelimeler

Madde kullanım bozukluğu, sosyal işlevsellik, psikiyatri hemşireliği

Kaynakça

• Referans 1 Jafari E, Eskandari H, Sohrabi F, Delavar A, Heshmati R. Effectiveness of coping skills training in relapse prevention and resiliency enhancement in people with substance dependency. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2010; 5: 1376-1380.
• Referans 2. Turhan E, İnandı T, Özer C, Akoğlu S. Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2011; 9(1):33-44.
• Referans 3. Engin E, Kutlu FY. Bağımlılıklarda bakımın incelikleri. Turkiye Klinikleri Journal of Psychiatry Nursing-Special Topics. 2015; 1(1): 73-79.
• Referans 4. Ghitza İ.E. Needed relapse-prevention research on novel framework (ASPİRE model) for substance use disorders treatments. Frontiers in psychiatry. 2015; 6(37): 1-4.
• Referans 5. Gürpınar D, Tokçuoğlu L. Bağımlılık yapan maddeleri kullanmak için duyulan arzu ve bu maddelerle ilgili rüyalar. Bağımlılık Dergisi. 2006; 7: 38-43.
• Referans 6. Karataşoğlu S. Yerel sosyal politikalar çerçevesinde madde bağımlısı gençlerin sosyal rehabilitasyonu (Karapürçek İlçesi Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Projesi). Yüksek lisans tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi; 2009.
• Referans 7. Mutlu E. Madde bağımlılığında ailenin rolü. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi. 2013; 12(2): 13-17.
• Referans 8. Ögel K, Koç C, Başabak A, Aksoy A, Evren C. Sigara Alkol Ve Madde Bağımlılığı Tedavi Programı (SAMBA)-klinik için uygulayıcı kılavuzu. İstanbul: Yeniden Yayınları, 2014.
• Referans 9. Stoops WW, Kearns DN. Decision-making in addiction: Current knowledge, clinical implications and future directions. Pharmacology, Biochemistry and Behavior, 2018; 164: 1–3.
• Referans 10. Wise RA, Koob GF. The development and maintenance of drug addiction. Neuropsychopharmacology. 2014; 39: 254. doi: 10.1038/npp.2013.261
• Referans 11. Shipley AT, Imeh-Nathaniel A, Orfanakos VB, Wormack LN, et all. The Sensitivity of the Crayfish Reward System to Mammalian Drugs of Abuse. Frontiers in Physiology. 2017; 6:1-11.
• Referans 12. American Psychiatric Association (APA). Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı (DSM-5). APA, Köroğlu E. (Çeviri editörü). Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2013
• Referans 13. Kağnıcı Y, Koydemir S, Çakır G, Gizir CA, Tuna MA. Grupla Psikolojik Danışma. Ankara: Pegem Akademi, 2011.
• Referans 14. Uzbay İT. Beyin nasıl bağımlı oluyor. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıp Fakültesi Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi 2011a; 34-48.
• Referans 15. Kadam M, Sinha A, Nimkar S, Matcheswalla Y, De Sousa A. A comparative study of factors associated with relapse in alcohol dependence and opioid dependence. Indian J Psychol Med 2017;39:627-33
• Referans 16. Witkiewitz K, Bowen S. Depression, craving and substance use following a randomized trial of Mindfulness Based Relapse Prevention. Journel of Consulting and Clinical Psychology. 2010;78(3):362-374.
• Referans 17. Eroğlu SE. Madde bağımlılığı ve ani ölüm. Türkiye Klinikleri 2015;1(2):56-60.
• Referans 18. Altuner D, Engin N, Gürer C, Akyay İ, Akgül A. Madde kullanımı ve suç ilişkisi: kesitsel bir araştırma. Tıp Araştırmaları Dergisi 2009;7(2):87-94.
• Referans 19. Orbon M, Mercado J, Balila J. Effects of forgiveness therapy on recovery among residents of drug rehabilitation centers. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2015;165:12-20.
• Referans 20. Şengül C, Serinken M, Büber A, Işıldar Y. Approaches to use substance abusers in an emergency setting. Journal Of Academic Emergency Medicine. 2013;12:215-219.
• Madde bağımlılığı tanısı alan bireylerin sosyal işlevsellik ve içselleştirilmiş damgalanma düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi; 2012.
• Referans 22. Tatlıdil E, Yılmaz A, Göğüş A. KemalŞizofreni Tanılı Hastalarda Semptomatolojinin Sosyal İşlevsellik Üzerine Etkisi. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni 2009; 19(Ek 1):111-113
• Referans 23. Kaya Y, Şahin N. Kadınlarda madde kullanımı ve hemşirenin rolü, Hemşire Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013;10(1):3-7.
• Referans 24. Şimşek N. Madde kullanım bozukluğu olan birey ve ailesinin hemşirelik bakımı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2010;1(2):96-99.
• Referans 25. Bayram M. İnsan hakları açısından madde bağımlılığının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi; 2013.
• Referans 26. Sevin Ç, Erbay E. Madde bağımlılarının tedavi sonrası sosyal yaşama uyumları ve sosyal hizmet uygulamaları. Bağımlılık Dergisi. 2008;9(1).
• Referans 27. Memnun S. Algılanan Esenlik Ölçeğinin (Perceived Wellness scale) geçerlik ve güvenirlik çalışması ve beden eğitimi öğretmenleri esenlik algıları. Yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2006.
• Referans 28. Ögel K. Sigara, Alkol ve Madde Kullanım bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme. http://www.ogelk.net/makale/112-kisisel-kitaplarim-bagimlilik-temel-kitabi.html (10 Eylül 2017’de ulaşıldı).
• Referans 29. Çağır, G. Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanım düzeyleri ile ilgili algılanan esenlik halleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki fark. Yüksek lisans tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi; 2011.
• mayan bireylerin suçluluk utanç duyguları, stresle başa çıkma tarzları ve iç dış kontrol odağı açısından karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi; 2013. İstanbul.
• Referans 31. Amato L. Minozzi,S. Davoli,M. Vecchi,S. Psychosocial combined with agonist maintenance treatments versus agonist maintenance treatments alone for treatment of opioid dependence. The Cochrane Database of Systematic Reviews 2011;1-93.
• Referans 32. Doğruer Z, Türkçapar MH, Ahmet İnce A. Alkol bağımlılarında relaps. Klinik Psikiyatri 2002; 5:43-49.
• Referans 33. Brownell K.-D.-, Marlatt G.-A,Lichtenstein E. Understanding and preventing relapse. American Psychologist 1986; 41:765- 782.
• Referans 34. Yılmaz Ö. Alkol bağımlısı olan erkeklerde kişilik özellikleri, stresle başa çıkma tarzları, intihar olasılığı ve depresif belirti düzeyinin incelenmesi Yüksek lisans tez.i. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2012.
• Referans 35. Villegas-Pantoja MA, Mendez-Ruiz MD. Nursing and Substance Use Disorders in Mexico. Nursing Science Quarterly 2016;29(2):163-166.
• Referans 36. Yılmaz A, Can Y, Bozkurt M, Evren C. Alkol ve madde bağımlılığında remisyon ve depreşme. Current Approaches in Psychiatry 2014; 6(3):243-256.
• Referans 37. Yıldırım Erdoğan Z, Tekinsav Sütcü S. Madde ile ilişkili bozuklukların tedavisinde bilişsel davranışçı grup terapisi etkililiği: sistematik bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2016;8(1):108-128.
• Referans 38. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Ulusal Uyuşturucu İle Mücadele Strateji Belgesi. http://www.thsk.gov.tr/dosya/birimler/tutun_mucadele_db/dokumanlar/11032015/ulusal_uyusturucu_mucadele_belgesi.pdf (06 Mayıs 2016’da ulaşıldı].
• Referans 39. Unterrainer HF, Lewis A, Collicutt J, Fink A. Religious/Spiritual Well-Being, Coping Styles, and Personality Dimensions in People With Substance Use Disorders. The International Journal for the Psychology of Religion 2013; 23:204–213.
• Referans 40. Fosnocht AQ, Briand LA. Substance use modulates stress reactivity: Behavioral and physiological outcomes. Journal of the International Behavioral Neuroscience Society 2016;166:32–42.
• Referans 41. Vallejo Z, Amaro H. Adaptation of mindfulness-based stress reduction program for addiction relapse prevention. Journal of Humanistic Psychology 2009;37:192–206.
• Referans 42. Johansson L, Wiklund-Gustin,L. The multifaceted vigilance – nurses’ experiences of caring encounters with patients suffering from substance use disorder. Scandinavian Journal of Caring Sciences 2016; 30: 303–31