Lise Öğrencilerinin İnternet Bağımlılıkları ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 4, 275 - 284, 30.12.2020

Şerife Zehra Altunkürek Kardelen Özçoban

Öz

Amaç: Bu araştırma lise öğrencilerinde internet bağımlılığı, yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmanın verileri Ocak- Mart 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ankara ilinde bulunan bir lisede öğrenim gören ve araştırmaya katılmayı kabul eden 410 öğrenci oluşturmuştur. Veriler; “Sosyodemografik bilgi formu”, “Young İnternet Bağımlılığı Kısa Formu (YİBT-KF)” ve “Adolesan Yaşam Biçimi ölçeği (AYBÖ)” anket formu kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Bu araştırmada öğrencilerin %57.6’sını kadın, %38.82’i birinci sınıf öğrencisi ve yaş ortalaması 15.97±0.91’dir. Öğrencilerin sınıf, arkadaş ve aile ilişki durumu, ders dışında günlük ortalama internet kullanım süreleri ve interneti kullanım amaçları ile YİBT-KF toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Ayrıca AYBÖ toplam puan ortalaması ile öğrencilerin cinsiyeti, anne eğitim, aile, arkadaş ilişki durumları, günlük ortalama internet kullanımı ve internet kullanım amaçları arasında da istatistiksel anlamlı farklılık saptanmıştır. YİBT-KF ile AYBÖ toplam ve alt boyut puan ortalaması arasında istatistiksel olarak negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı sağlıklı yaşam biçimi davranış düzeyini etkilemiştir. Çalışma bulgularının bu alandaki gereksinimlerin belirlenerek planlanacak olan okul sağlık hizmetlerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, sağlıklı yaşam biçimi, internet bağımlılığı

Internet Addiction and Healthy Life-Style Behaviors of High School Students

Öz

Objective: This research was conducted for the purpose of determining internet addiction, life-style behaviors, affecting factors in high school students and relation among these.
Methods: Data of the descriptive research were collected between January and
March 2019. Sampling of the research was consisted of 410 students who study at a high school located in Ankara and accepted to participate into the research. Data were collected by “sociodemographic information form”, “Young's Internet Addiction Test Short Version (YIAT-SF) and “Adolescent Life-Style Scale” questionnaire form.
Results: 57.6% of students are female, 38.82% are first class students and the age average is 15.97±0.91 years. A statistically significant difference was found between students’ class, friend and family relationship state, non-course daily average internet use duration and internet use purposes and YIAT-SF total score average. Also, a statistically significant difference was found between Adolescent Life-Style Scale total score average and students’ class, friend and family relationship state, non-course daily average internet use duration and internet use purposes. A statistically negative low-level relation was found between YIAT-SF and Adolescent Life-Style Scale total and sub-dimension score average.
Conclusion: Internet addiction of high school students affected the healthy life-style behavior level. It is contemplated that the study findings will contribute into school health services to be planned by identifying the requirements in this field.

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Definition of Health (03.01.2010).
• 2. İlhan, N., Batmaz, M., Akhan L.U. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi.2010; 3(3): 34-44.).
• 3. World Health Organization. The Second Decade: Improving adolescent health and development. WHO, Department of Child and Adolescent Health and Development, Programme Brochure. Geneva; 1998
• 4. Altunkürek Ş.Z. Sekizinci Sınıf Öğrencilerine Uygulanan Wellness Koçluğu Programının İyilik Hali Ve Sağlık Davranışlarına Etkisi [master’s thesis]. Ankara: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2017
• 5. Türkiye İstatistik Kurumu. Bilgi Toplumu İstatistikleri (2014-2018). Erişim adresi: www.tuik.gov.tr/
• 6. Üneri Ö.Ş, Tanıdır C.. Bir grup lise öğrencisinde internet bağımlılığı değerlendirmesi: Kesitsel bir çalışma. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi.2017;(24): 265-272. doi: 10.5350/DAJPN2011240402
• 7. Tarı Cömert, I., Kayıran, S.M. Çocuk ve ergenlerde internet kullanımı. Çocuk Dergisi.2010;10(4):166-170. doi:10.5222/j.child.2010.166
• 8. Odacı, H., Çikrikci, Ö. Problemli internet kullanımında depresyon, kaygı ve stres düzeyine dayalı farklılıklar. Addıcta: The Turkısh Journal On Addıctıons.2017; 4: 41‒61 doi: 10.15805/addicta.2017.4.1.0020
• 9. Ko CH, Yen JY, Chen CC, Chen SH, Wu K, Yen CF. Tridimensional personality of adolescents with Internet addiction and substance use experience. Can. J. Psychiatry. 2006;51:887-94.
• 10. Lin SSJ, Tsai CC. Sensation seeking and Internet dependence of Taiwanese high school adolescents. Comput Hum Behav. 2002;18:411-26.
• 11. Kim J H , Lau CH, Cheuk KK, Kan P, Hui HLC, Griffiths S M. Brief Report: Predictors of heavy internet use and associations with health-promoting and health risk behaviors among Hong Kong university students. J Adolesc. 2010;33:215-20
• 12. Kim JS. Chun BC. Association of ınternet addiction with health promotion lifestyle profile and perceived health status in adolescents. Journal Of Preventive Medicine And Public Health = Yebang Uihakhoe Chi 2005; 38(1): 53-60
• 13. Lam LT, Peng ZW, Mai JC, Jing J. Factors associated with ınternet addiction among adolescents, Cyberpsychology and Behavior 2009; 12(5).
• 14. Arıkan, İ., Tekin, Ö. F..Tıp öğrencilerinde riskli internet kullanıcılığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi.2017;19(3): 173-180 doi: 10.24938/kutfd.3066639
• 15. Taylan H.H., Işık M.. Sakarya’da ortaokul ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı. TurkishStudies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.2015; 10(6): 855-874. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8286
• 16. Şimşek, N., Akça N., Şimşek M. Lise öğrencilerinde umutsuzluk ve internet bağımlılığı. TAF Preventive Medicine Bulletin . 2015;14(1): 7-14
• 17. Ulutaşdemir, N., Verim, E., Bakır, E., Deniz, E. Geleceğin sağlık profesyonellerinde internet bağımlılığının yaşam kaliteleri üzerine etkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni.2017;48(2): 44-48. doi: http://dx.doi.org/10.16948/?????
• 18. Aksoy, Z. Adölesanlarda oyun bağımlılığı, yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler [master’s thesis]. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018
• 19. Ardic,, A.; Esin, M.N..The adolescent lifestyle profile scale: reliability and validity of the turkish version of the ınstrument. Journal of Nursing Research.2015; 23(1), 33–40. doi: 10.1097/jnr.0000000000000052
• 20. Pawlikowski, M., Altstötter-Gleich, C., Brand, M. Validation and psychometric properties of a short version of young’s ınternet addiction test. Comput Human Behav, 2013;29(3): 1212-1223. doi:10.1016/j.chb.2012.10.014
• 21. Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y., Aysan, F.. Young internet bağımlılığı testi kısa formunun türkçe uyarlaması: üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Derg.2017;17(Ek.1): 69-76 doi: 10.5455/apd.190501
• 22. Pektaş, İ., Mayda, A. S. Tıp fakültesi öğrencilerinde internet bağımlılığı düzeyi ve etkileyen etmenler. Sakarya Tıp Dergisi.2018; 8(1): 52-62
• 23. Yang S, Lu Y, Wang B, Zhao L. The benefits and dangers of flow experience in high school students’ internet usage: The role of parental support, Computers in Human Behavior. 2014; 41: 504-513
• 24. Çırak, Z. D., Yetiş, G.,Gürbüz, P. Üniversite öğrencilerinin internet kullanımlarının aile ilişkileri ve sorumluluklarını yerine getirmelerindeki etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi.2018; 6(2): 1-8
• 25. Yan, W., Li, Y., Sui, N. The relationship between recent stressful life events, personality traits, perceived family functioning and internet addiction among college students. Stress and Health.2014; 30(1): 3-11
• 26. Anlı, G. İnternet bağımlılığı: Sosyal ve duygusal yalnızlık. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi.2018; 3(2): 389-397
• 27. Ayazseven, Ö., Önder, F. C. Ergenlerde internet bağımlılığı: depresyon ve yalnızlığın rolü. In 3rd Eurasian Conference on Language and Social Sciences; 2018, June 27-29; Antalya, Türkiye. p. 31
• 28. Durak-Batıgün, A. ve Hasta, D. İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11: 213-219
• 29. Gökçearslan, Ş. ve Günbatar, M. S. Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama.2012; 2(2),10-24
• 30. Yılmaz, B. İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin bilgisayara yönelik bağımlılık gösterme eğilimlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi.2010; 1(1): 617-622
• 31. Şenormancı Ö, Saraçlı Ö, Atasoy N, Şenormancı G, Koktürk F, Atik L. Relationship of Internet addiction with cognitive style, personality, and depression in university students. Compr Psychiatry.2014; 55:1385-1390
• 32. Kuss DJ, Lopez-Fernandez O. Internet addiction and problematic Internet use: A systematic review of clinical research. World J Psychiatry.2016; 6:143-176
• 33. Durmuş, H., Günay, O., Yıldız, S., Timur, A., Balcı, E., Karaca, S. Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ve üniversite yaşamı boyunca değişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2018;19(4): 383-389
• 34. Kırağ, N., Güver, Y. Hemşirelik öğrencilerinin internet bağımlılığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Bağımlılık Dergisi. 2019; 20(4), 232-240
• 35. Güçlü S, Tabak RS, Tütüncü İ, Yılmaz F. İnternet bağımlılığı: gerçekten obeziteye neden olur mu?. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi. 2016;7(7):50-64