Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Dürtüsellik Düzeyleri ve Sosyal Medya Bağımlılığı Arasındaki İlişki

Zehra Su Topbaş; Arzu Karakaya

doi:10.51982/bagimli.895161

Araştırma Makalesi

Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Dürtüsellik Düzeyleri ve Sosyal Medya Bağımlılığı Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 4, 360 - 369, 27.12.2021

Zehra Su Topbaş Arzu Karakaya

https://doi.org/10.51982/bagimli.895161

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin dürtüsellik düzeyleri ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkiyi ve cinsiyet değişkenine göre dürtüsellik ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki farkı incelemektir.
Yöntem: Nicel araştırma yönteminin korelasyon deseni kullanılmıştır. Çalışma bir sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören 306 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplamak için Sosyodemografik Veri Toplama Forumu, Barrat Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu ve Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu (SMBÖ-YF) kullanılmıştır.
Bulgular: Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, dürtüsellik düzeyi ile sosyal medya bağımlılık puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüş ve dürtüsellik değişkeninin toplam varyansın %18’ni (R=.18, p=,00) açıkladığı bulunmuştur. Kadın ve erkeklerin dürtüsellik düzeylerinde ve sosyal medya bağımlılıklarında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür.
Sonuç: Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin oluşturduğu bu örneklemde dürtüsellik, sosyal medya bağımlılığını yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

sosyal medya, sosyal ağ, bağımlılık, davranışsal bağımlılık

Kaynakça

1. Young KS. Internet addiction. Am Behav Sci 2004; 48: 402-441.
2. Dalbudak E, Evren C. Aldemir S, et al. Relationship of Internet addiction severity with depression, anxiety, and alexithymia, temperament and character in university students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking. 2013;16(4): 272-278.
3. Cheng C. lam Li Y. Internet addiction prevalence and quality of (real) life: A meta-analysis of 31 nations across seven world regions. Cyberpsychol Behav Soc Netw. 2014;17(12): 755–760.
4. İliş A, Gülbahçe A. Sosyal medya bağımlılığı ile iletişim becerileri arasındaki yordayıcı ilişkinin incelenmesi. Ekev Akademi Derg. 2019; 23(78): 45-60. 5. Kawabe K, Horiuchi F, Ochi M, Oka Y, Ueno SI .Internet addiction: Prevalence and relation with mental states in adolescents. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2019; 70:405-412.
6. Goel D, Subramanyam A ,Kamath R. A study on the prevalence of internet addiction and its association with psychopathology in Indian adolescents. Indian Journal of Psychiatry.2013;55 140.
7. Ehrenberg A, Juckes S, White KM, Walsh SP. Personality and selfesteem as predictors of young people’s technology use. CyberPsychology and Behavior.2008;11: 739-774.
8. Berigel M, Kokoc M, Karal H. Exploring pre-service teachers’ level of social networking sites addictive tendencies. Eurasian Journal of Educational Research. 2012;12 (49A): 215-228.
9. Yen JU, Chih-Hung K, Cheng-Fang Y, et al. Psychiatric symptoms in adolescents with Internet substance use. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2008;62; 9-12.
10. Carver CS. Impulse and constraint: Perspectives from personality psychology convergence with theory in other areas, and potential for integration. Pers Soc Psychol Rev.2005; 9 (4):312-333.
11. Patton JH, Stanford MS, Barratt ES. Factor structure of the Barratt Impulsiveness Scale. Journal of Clinical Psychology. 1995;51(6): 768-774.
12. Kalaycı Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 3. Baskı, İstanbul: Asil yayıncılık.2008.
13. Ekiz, D. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 6.Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.2020:112-118.
14. Stanford MS, Mathias CW, Dougherty; DM, et al. Fifty years of the Barratt Impulsiveness.
15. Pallant J. SPSS Kullanma Klavuzu, Balcı S ve Ahi B (Çevirenler).3.Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. 2020:113-118.
16. Tamam L, Güleç H, Karataş G. Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu (BIS-11-KF) Türkçe Uyarlama Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi. 2013; 50: 130-134.
17. Şahin C, Yağcı M. Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 2017;18 (1): 523-538.
18. Büyüköztürk Ş.Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları Ve Yorum.28.Baskı,Ankara: Pegem Akademi,2020:93-119.
19. Pallant J. SPSS Kullanma Klavuzu, Balcı S ve Ahi B (Çevirenler).3.Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. 2020:164-198.
20. Savci M, Aysan F. Relationship between Impulsivity, Social media usage and loneliness. Educational Process: International Journal.2016;5(2): 106-115.
21. Ünsalver BA, Aktepe H. Internet addiction and impulsivity among university students. Avrupa Psikiyatrisi.2017; 41 (S1): S3-97.
22. Cudo A, Torój M, Demczuk M, Francuz P. Dysfunction of self-control in Facebook addiction: Impulsivity ıs the key. Psychiatric Quarterly. 2020; 91:91–101.
23. Cao F, Su L, Liu T, Gao X. The relationship between impulsivity and Internet addiction in a sample of Chinese adolescents. European Psychiatry. 2007:22(7): 466–471.
24. Turel O, He Q, Xue G, Xiao L, Bechara A. Examination of neural systems sub-serving Facebook “addiction”. Psychol. Rep. Dis. Trauma. 2014;115: 675–695.
25. Gola M, Miyakoshi M, Sescousse G. Sex, impulsivity, and anxiety: Interplay between ventral striatum and amygdala reactivity in sexual behaviors. J. Neurosci. 2015;35:15227–15229.
26. Yazıcı K, Yazıcı AE. Dürtüselliğin nöroanatomik ve nörokimyasal temelleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2010;2(2):254-¬280.
27. Brand M, Young KS, Laier C. Prefrontal control and internet addiction: A theoreticarl model and review of neuropsychological and neuroimaging findings. Frontiers in Human Neuroscience.2014;8:1-13.
28. Uluğ B, Öztürk O. Psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal bozukluklar. Öztürk O, Uluşahin A (editörler). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri,2016:511-555.
29. Wegmann E, Stodt B, Brand M. Addictive use of social networking sites can be explained by the interaction of Internet use expectancies, Internet literacy, and psychopathological symptoms. J. Behav. Addict. 2015;4: 155–162.
30. Ting C H, Chen YY. Smartphone addiction. Adolescent Addiction,2020;215–240.
31. Öztürk O, Uluşahin A. Davranışın Psikodinamik Temelleri. Öztürk O, Uluşahin A (editörler). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri,2016:45-62.
32. Yazgan İnanç B, Yerlikaya EE. Kişilik Kuramları.12.Baskı,Ankara: 2016: 17.
33. Blevins D, Wang X, Sharma S, Ait-Daoud N. Impulsiveness as a predictor of topiramate response for cocaine use disorder. The American Journal of Addiction. 2019;28(2):71-76.
34. Chowdhury NS, Livesey EJ, Blaszczynski A Harris JA. Pathological gambling and motor impulsivity: A systematic review with meta-analysis. J Gambl Stud. 2017;33(4):1213-1239.
35. Coskunpinar A, Melissa A Cyders A. Multidimensionality in impulsivity and alcohol use: A meta-analysis using the upps model of impulsivity. Alcohol Clin Exp Res. 2013;37(9):1441-1450.
36. Guedes E, Nardi EA, Leite Guimarães FMC, Machado S, Spear King AL. Social networking, a new online addiction: a review of Facebook and other addiction disorders. MedicalExpress. 2016;3(1):1-6.
37. Tamir DI, Mitchel JP. Disclosing information about the self is intrinsically rewarding. Proc Nat Acad Sci. 2012;109(21):8038-8043.
38. Feingold A. Gender differences in personality: A meta-analysis. Psychol Bull. 1994;116(3):429–456.
39. Patton JH, Stanford MS, Barratt ES. Factor structure of the Barratt Impulsiveness Scale. Journal of Clinical Psychology.1995; 51 (6): 768- 774.
40. Reynolds B, Ortengren A, Rıchards JB, De Wıt H. Dimensions of impulsive behavior: personality and behavioral measures. Personality and Individual Differences. 2006;(2):305 – 315.
41. Marazziti D, Baroni S, Masala I, et al. Impulsivity, gender, and the platelet serotonin transporter in healthy subjects. Neuropsychiatr Dis Treat. 2010; 6: 9–15.
42. Stoltenberg SF, Batien BD, Birgenheir DG. Does gender moderate associations among impulsivity and health-risk behaviors?.Addict Behav.2008;33(2):252-265.
43. Silverman I. Gender differences in delay of gratification: A meta-analysis. Sex Roles. 2003;49:451–463.
44. Dittrich M, Leipold K. Gender differences in time preferences. Econ Lett. 2014;122:413–415.
45. Beck RC, Triplett MF. Test-retest reliability of a group-administered paper-pencil measure of delay discounting. Exp Clin Psychopharmacol. 2009;17:345–355.
46. Hosseini-Kamkar N, Morton JB. Sex differences in self-regulation: An evolutionary perspective. Frontiers in Neuroscience.2014; 8(8):233.
47. Andersen SL, Rutstein M, Benzo JM, et al. Sex differences in dopamine receptor overproduction and elimination. Neuroreport. 1997;8:1495–1497.
48. Pohjalainen T, Rinne J, Nagren K, et al. Sex differences in the striatal dopamine D2 receptor binding characteristics in vivo. Am J Psychiatr. 1998; 155:768–777.
49. Weinstein A, Dannon Pinhas. Is impulsivity a male trait rather than female trait? Exploring the sex difference in impulsivity. Current Behavioral Neuroscience Reports.2015; 2(1): 9–14.
50. Çömlekçi MF, Başol O. Gençlerin sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 17 (4):173-188.
51. Aktan E. Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi.2018; 5(4): 405-421.
52. Mazman SG, Koçak Usluel Y. Gender dıfferences ın usıng socıal networks. TOJET. 2011;10(2):133-139.
53. Rousseau S JM, Puttaraju K. A study on gender differential factors in uses of social networking sites. IJHSSI. 2014;3(11):31-40.

Relationship Between Impulsivity Levels and Social Media Addiction in Health Services Vocational School Students

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 4, 360 - 369, 27.12.2021

Zehra Su Topbaş Arzu Karakaya

https://doi.org/10.51982/bagimli.895161

Öz

Objective: The aim of this study is to examine the relationship between impulsivity levels of university students and social media addiction and the difference between impulsivity and social media addiction according to gender variable.
Method: The correlation design of the quantitative research method was used. The study was conducted with 306 students studying at a health services vocational school. Sociodemographic Data Collection Forum, Short Form of Barratt Impulsiveness Scale (BIS-11-SF) and Social Media Addiction Scale-Adult Form were used to collect data.
Results: As a result of statistical analysis, it was seen that there was a positive significant relationship between impulsivity level and social media addiction scores, and it was found that the impulsivity variable explained 18% of the total variance (R = .18, p = .00). It was observed that there was no significant difference in the impulsivity level and social media addiction of women and men.
Conclusion: In this sample of Health Services Vocational School students, impulsivity predicts social media addiction.

Anahtar Kelimeler

social media, social networking, addiction, addictive behavior

Kaynakça

1. Young KS. Internet addiction. Am Behav Sci 2004; 48: 402-441.
2. Dalbudak E, Evren C. Aldemir S, et al. Relationship of Internet addiction severity with depression, anxiety, and alexithymia, temperament and character in university students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking. 2013;16(4): 272-278.
3. Cheng C. lam Li Y. Internet addiction prevalence and quality of (real) life: A meta-analysis of 31 nations across seven world regions. Cyberpsychol Behav Soc Netw. 2014;17(12): 755–760.
4. İliş A, Gülbahçe A. Sosyal medya bağımlılığı ile iletişim becerileri arasındaki yordayıcı ilişkinin incelenmesi. Ekev Akademi Derg. 2019; 23(78): 45-60. 5. Kawabe K, Horiuchi F, Ochi M, Oka Y, Ueno SI .Internet addiction: Prevalence and relation with mental states in adolescents. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2019; 70:405-412.
6. Goel D, Subramanyam A ,Kamath R. A study on the prevalence of internet addiction and its association with psychopathology in Indian adolescents. Indian Journal of Psychiatry.2013;55 140.
7. Ehrenberg A, Juckes S, White KM, Walsh SP. Personality and selfesteem as predictors of young people’s technology use. CyberPsychology and Behavior.2008;11: 739-774.
8. Berigel M, Kokoc M, Karal H. Exploring pre-service teachers’ level of social networking sites addictive tendencies. Eurasian Journal of Educational Research. 2012;12 (49A): 215-228.
9. Yen JU, Chih-Hung K, Cheng-Fang Y, et al. Psychiatric symptoms in adolescents with Internet substance use. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2008;62; 9-12.
10. Carver CS. Impulse and constraint: Perspectives from personality psychology convergence with theory in other areas, and potential for integration. Pers Soc Psychol Rev.2005; 9 (4):312-333.
11. Patton JH, Stanford MS, Barratt ES. Factor structure of the Barratt Impulsiveness Scale. Journal of Clinical Psychology. 1995;51(6): 768-774.
12. Kalaycı Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 3. Baskı, İstanbul: Asil yayıncılık.2008.
13. Ekiz, D. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 6.Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.2020:112-118.
14. Stanford MS, Mathias CW, Dougherty; DM, et al. Fifty years of the Barratt Impulsiveness.
15. Pallant J. SPSS Kullanma Klavuzu, Balcı S ve Ahi B (Çevirenler).3.Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. 2020:113-118.
16. Tamam L, Güleç H, Karataş G. Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu (BIS-11-KF) Türkçe Uyarlama Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi. 2013; 50: 130-134.
17. Şahin C, Yağcı M. Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 2017;18 (1): 523-538.
18. Büyüköztürk Ş.Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları Ve Yorum.28.Baskı,Ankara: Pegem Akademi,2020:93-119.
19. Pallant J. SPSS Kullanma Klavuzu, Balcı S ve Ahi B (Çevirenler).3.Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. 2020:164-198.
20. Savci M, Aysan F. Relationship between Impulsivity, Social media usage and loneliness. Educational Process: International Journal.2016;5(2): 106-115.
21. Ünsalver BA, Aktepe H. Internet addiction and impulsivity among university students. Avrupa Psikiyatrisi.2017; 41 (S1): S3-97.
22. Cudo A, Torój M, Demczuk M, Francuz P. Dysfunction of self-control in Facebook addiction: Impulsivity ıs the key. Psychiatric Quarterly. 2020; 91:91–101.
23. Cao F, Su L, Liu T, Gao X. The relationship between impulsivity and Internet addiction in a sample of Chinese adolescents. European Psychiatry. 2007:22(7): 466–471.
24. Turel O, He Q, Xue G, Xiao L, Bechara A. Examination of neural systems sub-serving Facebook “addiction”. Psychol. Rep. Dis. Trauma. 2014;115: 675–695.
25. Gola M, Miyakoshi M, Sescousse G. Sex, impulsivity, and anxiety: Interplay between ventral striatum and amygdala reactivity in sexual behaviors. J. Neurosci. 2015;35:15227–15229.
26. Yazıcı K, Yazıcı AE. Dürtüselliğin nöroanatomik ve nörokimyasal temelleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2010;2(2):254-¬280.
27. Brand M, Young KS, Laier C. Prefrontal control and internet addiction: A theoreticarl model and review of neuropsychological and neuroimaging findings. Frontiers in Human Neuroscience.2014;8:1-13.
28. Uluğ B, Öztürk O. Psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal bozukluklar. Öztürk O, Uluşahin A (editörler). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri,2016:511-555.
29. Wegmann E, Stodt B, Brand M. Addictive use of social networking sites can be explained by the interaction of Internet use expectancies, Internet literacy, and psychopathological symptoms. J. Behav. Addict. 2015;4: 155–162.
30. Ting C H, Chen YY. Smartphone addiction. Adolescent Addiction,2020;215–240.
31. Öztürk O, Uluşahin A. Davranışın Psikodinamik Temelleri. Öztürk O, Uluşahin A (editörler). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri,2016:45-62.
32. Yazgan İnanç B, Yerlikaya EE. Kişilik Kuramları.12.Baskı,Ankara: 2016: 17.
33. Blevins D, Wang X, Sharma S, Ait-Daoud N. Impulsiveness as a predictor of topiramate response for cocaine use disorder. The American Journal of Addiction. 2019;28(2):71-76.
34. Chowdhury NS, Livesey EJ, Blaszczynski A Harris JA. Pathological gambling and motor impulsivity: A systematic review with meta-analysis. J Gambl Stud. 2017;33(4):1213-1239.
35. Coskunpinar A, Melissa A Cyders A. Multidimensionality in impulsivity and alcohol use: A meta-analysis using the upps model of impulsivity. Alcohol Clin Exp Res. 2013;37(9):1441-1450.
36. Guedes E, Nardi EA, Leite Guimarães FMC, Machado S, Spear King AL. Social networking, a new online addiction: a review of Facebook and other addiction disorders. MedicalExpress. 2016;3(1):1-6.
37. Tamir DI, Mitchel JP. Disclosing information about the self is intrinsically rewarding. Proc Nat Acad Sci. 2012;109(21):8038-8043.
38. Feingold A. Gender differences in personality: A meta-analysis. Psychol Bull. 1994;116(3):429–456.
39. Patton JH, Stanford MS, Barratt ES. Factor structure of the Barratt Impulsiveness Scale. Journal of Clinical Psychology.1995; 51 (6): 768- 774.
40. Reynolds B, Ortengren A, Rıchards JB, De Wıt H. Dimensions of impulsive behavior: personality and behavioral measures. Personality and Individual Differences. 2006;(2):305 – 315.
41. Marazziti D, Baroni S, Masala I, et al. Impulsivity, gender, and the platelet serotonin transporter in healthy subjects. Neuropsychiatr Dis Treat. 2010; 6: 9–15.
42. Stoltenberg SF, Batien BD, Birgenheir DG. Does gender moderate associations among impulsivity and health-risk behaviors?.Addict Behav.2008;33(2):252-265.
43. Silverman I. Gender differences in delay of gratification: A meta-analysis. Sex Roles. 2003;49:451–463.
44. Dittrich M, Leipold K. Gender differences in time preferences. Econ Lett. 2014;122:413–415.
45. Beck RC, Triplett MF. Test-retest reliability of a group-administered paper-pencil measure of delay discounting. Exp Clin Psychopharmacol. 2009;17:345–355.
46. Hosseini-Kamkar N, Morton JB. Sex differences in self-regulation: An evolutionary perspective. Frontiers in Neuroscience.2014; 8(8):233.
47. Andersen SL, Rutstein M, Benzo JM, et al. Sex differences in dopamine receptor overproduction and elimination. Neuroreport. 1997;8:1495–1497.
48. Pohjalainen T, Rinne J, Nagren K, et al. Sex differences in the striatal dopamine D2 receptor binding characteristics in vivo. Am J Psychiatr. 1998; 155:768–777.
49. Weinstein A, Dannon Pinhas. Is impulsivity a male trait rather than female trait? Exploring the sex difference in impulsivity. Current Behavioral Neuroscience Reports.2015; 2(1): 9–14.
50. Çömlekçi MF, Başol O. Gençlerin sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 17 (4):173-188.
51. Aktan E. Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi.2018; 5(4): 405-421.
52. Mazman SG, Koçak Usluel Y. Gender dıfferences ın usıng socıal networks. TOJET. 2011;10(2):133-139.
53. Rousseau S JM, Puttaraju K. A study on gender differential factors in uses of social networking sites. IJHSSI. 2014;3(11):31-40.

Toplam 52 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Psikolojide Davranış-Kişilik Değerlendirmesi
Bölüm	Araştırma
Yazarlar	Zehra Su Topbaş 0000-0001-7211-9850 Arzu Karakaya Bu kişi benim 0000-0001-6258-9656
Yayımlanma Tarihi	27 Aralık 2021
Kabul Tarihi	8 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2021 Cilt: 22 Sayı: 4

Kaynak Göster

AMA	Su Topbaş Z, Karakaya A. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Dürtüsellik Düzeyleri ve Sosyal Medya Bağımlılığı Arasındaki İlişki. Bağımlılık Dergisi. Aralık 2021;22(4):360-369. doi:10.51982/bagimli.895161

Makale Dosyaları

Tam Metin

Bağımlılık Dergisi - Journal of Dependence