Alkol ve Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ebeveynlerin Çocuklarında Karşılaşılan Davranış Sorunları

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 4, 455 - 464, 27.12.2021

Fatma Kantas Yilmaz , Mine Ergelen Gizem Akülker Rabia Bilici

Öz

Amaç: Bu araştırma, alkol ve madde kullanım bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında karşılaşılan davranış sorunlarını tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Yöntem: AMATEM Kliniğine yatırılan 6-18 yaş arasında çocuğu olan 60 erkek hasta (ort. yaş 39±7,5 years) araştırmaya dâhil edilmiştir. Katılımcı ebeveynlere, Conners Anababa Derecelendirme Ölçeği, Çocuk ve Ergenlerde Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV’e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği – Turgay ve DSM-III-R Kişilik Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme -SCID-II uygulanmıştır.
Bulgular: Conners’ Anababa Derecelendirme Ölçeği’ne göre alkol ve madde kullanım bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında ataklık/hiperaktivite %51,7, öğrenme sorunu %45, kaygı %41,7, psikosomatik sorunlar %20 ve davranım sorunu %15 oranında mevcuttur. Kişilik bozukluğu olan 28 ebeveynin (%47,5) büyük çoğunluğunun B kümesi (%85,7) kişilik bozukluklarına sahip olduğu tespit edilmiştir. Ataklık/hiperaktivite (%87,5) oranı, cezaevinde yatma öyküsü olan katılımcıların çocuklarında, öğrenme (%69,2) ve kaygı sorunu (%61,9) ise ailede madde öyküsü olan ebeveynlerin çocuklarında daha yüksektir.
Sonuç: Alkol ve madde bağımlısı ebeveynlerin çocuklarında ataklık/hiperaktivite, öğrenme sorunu ve kaygı en sık karşılaşılan sorunlar olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alkol kullanım bozukluğu, madde kullanım bozukluğu, bağımlı ebeveynlerin çocukları, çocuklarda davranış sorunları.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluş tarafından desteklenmemiştir.

Behavior Problems in Children of Parents with Alcohol and Substance Use Disorder

Öz

Objective: This study was conducted to determine behavioral problems of children of parents with alcohol and substance use disorder.
Method: The study included 60 male parents (mean age 39±7,5 years) who had been admitted to the substance addiction clinic and who had children 6 to 18 years of age. The parents were administered the Conners Parent Rating Scale, The Turgay DSM-III Based Disruptive Behavior Disorders Child and Adolescent Rating and Screening Scale and Clinical Interview for DSM-III Axis II Disorders (SCID-II).
Results: According to the Conners' Parent Rating Scale, behavioral problems of children included attention deficit disorder/hyperactivity (51,7%), learning difficulty (45%), anxiety (41,7%), psychosomatic problems (20%), behavioral problems (15%). Twenty-eight parents (47,5%) had personality disorders, the majority of whom (85,7%) had B type personality disorders. The frequency of attention deficit disorder/hyperactivity (87,5%) was significantly higher among children whose parents had a history of incarceration and the frequencies of learning problem (%69,2) and anxiety problems (%61,9) were significantly higher among children whose parents had a history of substance use.
Conclusion: Attention deficit disorder/hyperactivity, learning problem and anxiety problems were the most common behavioral problems of children whose parents had alcohol and substance use.

Anahtar Kelimeler

Alcohol use disorder, substance use disorders, behavioral problem

Kaynakça

• 1. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi 2019. Avrupa Uyuşturucu Raporu 2019: Eğilimler ve Gelişmeler. https://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/11364/20191724_TDAT19001TRN_PDF_2.pdf (23 (20 Nisan 2021’de ulaşıldı).
• 2. Uzbay T. Madde bağımlılığı: Tüm boyutlarıyla bağımlılık ve bağımlılık yapan maddeler. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2015.
• 3. United Nations Office on Drugs and Crime 2020. World Drug Report 2020 (United Nations publication, Sales No. E.20.XI.6). https://wdr.unodc.org/wdr2020/field/WDR20_BOOKLET_1.pdf (20 Nisan 2021’de ulaşıldı).
• 4. World Health Organization 2018. Global status report on alcohol and health 2018. Geneva: World Health Organization; 2018. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/274603/9789241565639-eng.pdf (10 Nisan 2021’de ulaşıldı).
• 5. Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) . “EMCDDA 2014 Ulusal Raporu” 2014. http://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/Arsiv/TUBIM/Documents/TURKIYE%20UYUSTURUCU%20RAPORU%202014.pdf (23 Nisan 2021'de ulaşıldı).
• 6. Ünlü A, Evcin U. İstanbul’da liseli gençler arasındaki madde kullanım yaygınlığı ve demografik faktörlerin etkileri. Literatür Sempozyum, 2015: 2-11.
• 7. Merline AC, O’Malley PM, Schulenberg JE, et al. Substance use among adults 35 years of age: prevalence, adulthood predictors, and impact of adolescent substance use. American Journal of Public Health 2004; 94(1): 96-102.
• 8. Zeman HÖ, Söyler HÇ, Altıntoprak AE. Madde kullanım geçmişli bireylerin olumsuz otomatik düşünceleri ve öğrenilmiş çaresizlik örüntülerinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi 2019; 1(1): 22-30.
• 9. Malka M, Huss E, Bendarker L, Musai O. Using photovoice with children of addicted parents to integrate phenomenological and social reality. The Arts in Psychotherapy 2018; 60: 82-90.
• 10. Farnia V, Tatari F, Moradinazar M, et al. Investigating the prevalence of child abuse in the families with addicted parents in Iran: With emphasis on family risk factors. Clinical Epidemiology and Global Health 2020; 8(4): 1098-1103.
• 11. Kumpfer KL, DeMarsh J, Family environmental and genetic influences on children’s future chemical dependency. J. Child. Contemp. Soc. 1986; 49–91.
• 12. Bauman PS, Levine SA. The development of children of drug addicts. Substance Use & Misuse 1986; 21(8): 849–863.
• 13. Shi G, Wu X, Yi Y, et al. The mental health and life satisfaction of children of drug abusers in Wenzhou, China. Applied Research in Quality of Life 2015; 10(3): 525-542.
• 14. Wilson JJ, Nunes EV, Greenwald S, Weissman M. Verbal Deficits and Disruptive Behavior Disorders among Children of Opiate‐Dependent Parents. The American journal on addictions 2004; 13(2): 202-212.
• 15. Wilens TE, Biederman J, Bredin E, et al. A family study of the high-risk children of opioid- and alcohol-dependent parents. The American Journal On Addictions 2002; 11(1): 41-51.
• 16. Nygaard E, Slinning K, Moe V, Walhovd KB. Behavior and attention problems in eight-year-old children with prenatal opiate and poly-substance exposure: a longitudinal study. PloS one 2016; 11(6): e0158054.
• 17. Shah SN, Bangash H, Sajid B. They Love Me but They Have to Put That Drug First: a Comparative Study on Depression and Anxiety Among Children of Substance Addicts. International Journal of Management 2020; 11(9).
• 18. Öner P, Öner Ö, Aysev A. Dikkat eksikliği hiperaktive bozukluğu. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 2003; 12: 97-99.
• 19. Abalı O, Onur M, Gürkan. İlköğretim çağı çocuklarındaki davranım bozukluğu semptomlarının sosyodemografik verilere göre değerlendirilmesi. Düşünen Adam Dergisi 2006; 19(1): 14-19.
• 20. Güçlü O, Erkıran M. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocukların ebeveynlerinde kişilik bozuklukları. Klinik Psikiyatri 2005; 8: 18-23.
• 21. Conners CK. Conners’ Rating Scales Manual: Instruments for Use with Children and Adolescents. New York: Multi-Health Systems, 1990.
• 22. Dereboy Ç, Şenol S, Şener Ş, Dereboy F. Conners kısa form öğretmen ve ana baba derecelendirme ölçeklerinin geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(1): 48-58.
• 23. Aydın Görücü R. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuk Ve Ergenlerin Siber Zorbalık Ve Mağduriyeti İle İlişkili Etmenlerin Araştırılması. Uzmanlık Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Ana Bilim Dalı, 2016.
• 24. Taşkıran C. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Belirti Özelliklerinin Disregülasyon Profili ve Duygusal Uyarılma Düzeyleri ile İlişkisinin İncelenmesi. Uzmanlık Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Ana Bilim Dalı, 2014.
• 25. Ercan ES, Amado S, Somer O, Çıkoğlu S. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Yıkıcı Davranım Bozuklukları İçin Bir Test Bataryası Geliştirme Çabası. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2001; 8(3):132- 144.
• 26. Spitzer R, Williams J, Gibbon M, First MB Structured Clinical Interview for DSM-III-R Non-Patient Edition (SCID-NP) version 1.0.1990.
• 27. Demir HK, Dereboy F, Dereboy Ç. Gençlerde Kimlik Bocalaması ve Psikopatoloji. Turk Psikiyatri Dergisi 2009; 20(3).
• 28. Ünal S, Mutlu EA, Yıldırım ÖT. Madde Bağımlılığının Gelişiminde Birikimli Risk Faktörlerinin Rolü. Bağımlılık Dergisi 2020; 22(1): 31-42.
• 29. De Simone J, Illegal drug use and employment. J. Labor Econ 2002; 20; 952–977.
• 30. French MT, Roebuck MC, Alexandre PK, Illicit drug use, employment, and labor force participation. South. Econ. J. 2001; 68:349–368.
• 31. Compton WM, Gfroerer J, Conway KP, Finger MS. Unemployment and substance outcomes in the United States 2002–2010. Drug and Alcohol Dependence 2014; 142: 350–353.
• 32. Bulut M, Savaş HA, Cansel N. Gaziantep Üniversitesi alkol ve madde kullanim bozukluklari birimine başvuran hastalarin sosyodemografik özellikleri. Journal of Dependence 2006; 7: 65-70.
• 33. Asan Ö, Tıkır B, Okay İT, Göka E. Bir AMATEM birimine başvuran alkol ve madde kullanım bozukluğu olan hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri. Bağımlılık Dergisi 2015; 16(1): 1-8.
• 34. Evren C. Alkol/madde kullanım bozukluğunda kişilik bozukluğu ek tanısı: Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri 2004; 7: 111-119.
• 35. Bilici R, Uğurlu GK, Tufan E. Bir bağımlılık merkezinde yatarak tedavi gören hastaların sosyodemografik özellikleri. Fırat Tıp Dergisi 2012; 17(4): 223-227.
• 36. Can Y, Anlı İ . Patolojik narsisizm ve madde kullanım bozukluğu arasındaki ilişki. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi 2019; 4 (4): 179-183.
• 37. Fine M, Muldering JK, Sansone RA. An empirical examination of shooting tactics in borderline personality disorder. Comparative Psychiatry 1991; 32: 431-9.
• 38. Kinner SA, Alati R, Najman JM, Williams GM. Do paternal arrest and imprisonment lead to child behaviour problems and substance use? A longitudinal analysis. Journal of Child Psychology and Psychiatry 2007; 48(11): 1148- 1156.
• 39. Dallaire DH. Incarcerated mothers and fathers: A comparison of risks for children and families. Family relations 2007; 56(5): 440-453.
• 40. Nygaard E, Slinning K, Moe V, Walhovd KB. Behavior and attention problems in eight-year-old children with prenatal opiate and poly-substance exposure: a longitudinal study. PLoS One 2016; 11(6): e0158054.
• 41. Wilens TE, Biederman J, Licsw EB, et al. A family study of the high-risk children of opioid-and alcohol-dependent parents. American Journal on Addictions 2002; 11(1): 41-51.
• 42. Ornoy A, Finkel-Pekarsky V, Peles E, et al. ADHD risk alleles associated with opiate addiction: study of addicted parents and their children. Pediatric research 2016; 80(2): 228.
• 43. Sowder BJ, Burt MR. Children of addicts and nonaddicts. A comparative investigation in five urban sites. In: Addicted Parents and Their Children, Two Reports. Rockville, MD:National Institute of Drug Abuse 1980.
• 44. Ornoy A, Segal J, Bar‐Hamburger R, Greenbaum C. Developmental outcome of school‐age children born to mothers with heroin dependency: Importance of environmental factors. Developmental Medicine & Child Neurology 2001; 43(10): 668-675.
• 45. Herjanic BM, Barredo HV, Herjanic M, Formelleri DJ. Children of heroin addicts. International Journal of Addiction 1979; 14(7): 919-931.