Ergenlerde İnternette Oyun Bağımlılığı Düzeyi ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişkide Oyun Süresinin ve İşlevsel Olmayan İnanışın Aracı Rolü

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 52 - 60, 31.03.2022

Oğuzhan Yavuz Seval Erden Çınar

https://doi.org/10.51982/bagimli.969479

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, algılanan sosyal destek, işlevsel olmayan inanış ve haftalık oyun oynama süresinin internet oyun bağımlılığı üzerindeki doğrudan, dolaylı ve toplam etkilerini incelemektir.
Yöntem: Çalışmada ilişkisel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, İstanbul ili Ümraniye ilçesinde liselerde eğitim gören 15-17 yaşlarında 190’ı erkek 110’u kadın olmak üzere 300 gönüllü ergen oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiştir.
Araştırmada, “İnternet Oyun Oynama Bozukluğu Ölçeği Kısa Formu”, “Çocuk ve Ergenler için Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği”, “Çevrimiçi oyunlar için bilişler ölçeği” kullanılmıştır.
Bulgular: Algılanan sosyal destek ile internette oyun bağımlılığı arasında işlevsel olmayan inanışın aracı rolü bulunmuştur (bootstrap =-,160, %95 GA =-,261,-,078). Algılanan sosyal destek ile internette oyun bağımlılığı arasında haftalık oyun oynama süresinin aracı rolü bulunmuştur (bootstrap =-,160, %95 GA =-,261,-,078). Son olarak, algılanan sosyal destek ile internette oyun bağımlılığı arasındaki ilişkide haftalık oyun oynama süresi ve işlevsel olmayan inanışların sıralı aracı rolü olduğu bulunmuştur (bootstrap =-,107, %95 GA =-,173,-,062).
Sonuç: Algılanan sosyal destek düzeyinin düşmesinin haftalık oyun oynama süresini artırdığı, bununla birlikte işlevsel olmayan inanışların da arttığı ve dolayısıyla bu etkileşimlerin internette oyun bağımlılığını da arttırdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

İnternette Oyun Bağımlılığı, Algılanan Sosyal Destek, Haftalık Oyun Oynama Süresi, İşlevsel Olmayan İnanış

The Mediator Role of Online Gaming Time and Dysfunctional Belief in the Relationship Between Level of Internet Gaming Addiction and Perceived Social Support in Adolescents

Öz

Objective: The aim of this research was to examine as the direct, indirect and total effects of perceived social support, dysfunctional belief and weekly hours of online gaming time on internet gaming addiction.
Method: Correlational research design was used in the study. The participants of the research consist of 300 volunteer adolescents, 190 males and 110 females, aged 15-17, studying at high schools in Ümraniye district of Istanbul. The sample of the study was selected by convenient sampling method. In the study, "Internet Gaming Disorder Scale-Short Form", " Social Support Appraisals Scale To Be Used With Children And Adolescents", "Online Cognitions Scale" were used.
Results: The mediating role of dysfunctional belief was found between perceived social support and internet gaming addiction(bootstrap = -.160, 95% CI = -.261, -.078). The mediating role of weekly hours of online gaming time was found between perceived social support and internet gaming addiction (bootstrap = -.160, %95 GA = -.261, -.078). Finally, it was found that weekly hours of online gaming time and dysfunctional beliefs had a sequential mediating role in the relationship between perceived social support and internet gaming addiction (bootstrap =-.107, 95% CI =-.173,-.062).
Conclusion: The decrease in the level of perceived social support increases the weekly hours of online gaming time, along with the increase in dysfunctional beliefs, and therefore these interactions increase the game addiction on the internet.

Anahtar Kelimeler

: Internet Gaming addiction, Perceived Social Support, weekly hours of online gaming time, Dysfunctıonal Beliefs

Kaynakça

• 1.TÜİK (2021, 6 Haziran). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması: İstatistiklerle Gençlik. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2020-37242
• 2.King, D.L.& Delfabbro, P.H. İnternet Gaming Disorder: Theory, Assessment, Treatment, and Prevention. UK: Academic Press, 2019.
• 3.Kuss, D.J.& Griffiths, M.D.İnternet Addiction İn Psychotherapy. UK: Palgrave Macmillan., 2015.
• 4.American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Washington DC: American Psychiatric Association,2013.
• 5.Griffiths, M. D. A “Components” model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use 2005; 10: 191-197. 6.Griffiths, M. D. The role of context in online gaming excess and addiction: Some case study evidence. International Journal of Mental Health and Addiction 2010; 8: 119–125.
• 7.World Health Organization [WHO]. (2021, 6 Haziran). ICD-11 for mortality and morbidity statistics. Erişim adresi: ICD-11 - Mortalite ve Morbidite İstatistikleri için ICD-11 (who.int)
• 8.Caplan, S. E. (2010). Theory and measurement of generalized problematic Internet use: a two-step approach. Computers in Human Behavior, 26(5), 1089–1097.
• 9.Davis, R.A. A Cognitive-behavioral model of pathological ınternet use. Computers İn Human Behavior 2001; 17, 187-195.
• 10.Dong, G. ve Potenza, M. N. A cognitive-behavioral model of Internet gaming disorder: theoretical underpinnings and clinical implications. Journal of psychiatric research 2014; 58, 7-11.
• 11.Delfabbro, P. H., & King, D. L. On finding the C in CBT: the challenges of applying gambling-related cognitive approaches to video-gaming. Journal of Gambling Studies 2015; 31, 315–329.
• 12.King, D. L., & Delfabbro, P. H. The cognitive psychology of internet gaming disorder. Clinical Psychology Review 2014; 34, 298–308.
• 13.King, D. L. & Delfabbro, P. H. The cognitive psychopathology of Internet gaming disorder in adolescence. Journal of Abnormal Child Psychology 2016; 44(8), 1635-1645.
• 14.Young, K. Understanding Online Gaming Addiction and Treatment Issues for Adolescents. The American Journal of Family Therapy 2009; 37:355–372.
• 15.Brand, M., Young, K.S., Laier, C. Prefrontal control and Internet addiction: a theoretical model and review of neuropsychological and neuroimaging findings. Front Hum Neurosci 2014; 8: 375.
• 16.Barut, B. Ergenlerde Dijital Oyun Bağımlılık Düzeyiyle Algılanan Sosyal Destek Ve Duygu Düzenleme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep,2019.
• 17.Woong, J. A Study on the Mediating Effect of Self-discouragement on the Relationship between Social Support and Game Addiction among Adolescents. Master Thesis. Soongsil University, South Korea, 2018.
• 18.Yavuz, O. Özel Yetenekli Öğrencilerde İnternet ve Oyun Bağımlılığı ile Algılanan Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi 2018a; 2(4),281-296. DOI: 10.31461/ybpd.47508
• 19.Hussain, Z., Griffiths, M. D. & Baguley, T. Online gaming addiction: Classification, prediction and associated risk factors. Addiction Research and Theory 2012; 20 (5): 359–371.
• 20.Kim, N. R., Hwang, S. S., Choi, J. S., Kim, D. J., Demetrovics, Z., Király, O., Nagygyörgy, K., Griffiths, M. D., Hyun, S. Y., Youn, H. C., & Choi, S. W. Characteristics and Psychiatric Symptoms of Internet Gaming Disorder among Adults Using Self-Reported DSM-5 Criteria. Psychiatry investigation 2016; 13(1), 58–66.
• 21.Ng, B. D. & Wiemer-Hastings, P. Addiction to the Internet and Online Gaming. Cyberpsychology, Behavıor, And Social Networking 2005; 8 (2): 110-113.
• 22.Petry, N. M., Rehbein, F., Gentile, D. A., Lemmens, J. S., Rumpf, H. J., Mößle, T., Bischof, G., Tao, R., Fung, D.S., Borges, G., Auriacombe, M., González Ibáñez, A., Tam, P., O'Brien, C.P. An international consensus for assessing internet gaming disorder using the new DSM-5 approach. Addiction 2014; 109, 1399- 1406.
• 23.Fumero,A., Marrero, R. J., Bethencourt, J.M. & Penate, W. Risk factors of internet gaming disorder symptoms in Spanish adolescents. Computers in Human Behavior 2020; 111:1-11.
• 24.Liao, Z., Huang, Q., Huang, S., Tan, L., Shao, T., Fang, T., Chen, X., Lin, S., Qi, J., Cai, Y., & Shen, H. Prevalence of Internet Gaming Disorder and Its Association With Personality Traits and Gaming Characteristics Among Chinese Adolescent Gamers. Front. Psychiatry 2020; 11: 1-8.
• 25.Triberti, S., Milani, L., Villani, D., Grumi, S., Peracchia ,S., Curcio, G., et al. What matters is when you play: investigating the relationship between online video games addiction and time spent playing over specific day phases. Addict Behav Rep 2018; 8: 185-188.
• 26.Yavuz, O.Ergenlik döneminde internet bağımlılığının okul başarısı üzerinde etkileri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2018b; 8(15), 1056-1080. DOI: 10.26466/ opus.426914
• 27.Komnenić, D., Filipović, S. ve Vukosavljević-Gvozden, T. Assessing maladaptive cognitions related to online gaming: Proposing an adaptation of online cognitions scale. Computers in Human Behavior, 2015; 51, 131-139.
• 28.Brand, M., Young, K. S., Laier, C., Wölfling, K. ve Potenza, M. N. Integrating psychological and neurobiological considerations regarding the development and maintenance of specific Internet-use disorders: an Interaction of Person-AffectCognition-Execution (I-PACE) model. Neuroscience & Biobehavioral Reviews 2016; 71, 252–266.
• 29. Christensen, L. B., Johnson, R. B., ve Turner, L. A. Research methods, design, and analysis (11. bs.). Boston: Allyn and Bacon, 2010.
• 30.Pontes, H. M., & Griffiths, M. D. Measuring DSM-5 Internet gaming disorder: Development and validation of a short psychometric scale. Computers in Human Behavior 2015; 45, 137–143.
• 31.Arıcak, O. T., Dinç, M., Yay, M. ve Griffiths M. D. Internet Oyun Oynama Bozuklugu Ölçeği Kısa Formu’nun (IOOBÖ9-KF) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2018; 5(4), 615-636. http://dx.doi.org/10.15 805/addicta.2019.6.1.0027
• 32.Dubow, E.F., Ullman, D.G. Assessing social support in elementary school children: The survey of children's social support. J Clin Child Psychol 1989; 18(1): 52-64.
• 33.Gökler, I. Çocuk ve ergenler için sosyal destek değerlendirme ölçeği türkçe formunun uyarlama çalışması: Faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2007; 14(2), 90-99.
• 34.Davis, R. A., Flett, G. L. ve Besser, A. Validation of a new scale for measuring problematic internet use: implications for pre-employment screening. Cyberpsychology Behavior 2002; 5(4), 331–345.
• 35.Seçilmiş, H. H. İşlevsel olmayan inançlar, dürtüsellik ve duygu düzenlemenin internette oyun oynama bozukluğundaki rolü [Yüksek lisans tezi]. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara,2017.
• 36.Hayes, A. F. Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: a regression-based approach. The Guilford Press, 2018.
• 37.Gürbüz, S. Aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri. Ankara:Seçkin yayıncılık, 2019.
• 38.Şen, S. Mplus ile yapısal eşitlik modellemesi uygulamaları. Nobel Akademik Yayıncılık, 2020.
• 39.Büyüköztürk, Ş., Şekercioğlu, G. ve Çokluk, Ö. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: spss ve lısrel uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık, 2018.
• 40.Karagöz, Y. SPSS-AMOS-META Uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Akademik Yayıncılık, 2019.
• 41.Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev Ed.Prof.Dr. Mustafa Baloğlu). Akademik Yayıncılık, 2020. (Orijinal Yayın Tarihi, 6.basım,2013)
• 42.Küçüksille E. Çoklu doğrusal regresyon modeli. Ş Kalaycı (ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (s. 259-266). Asil Yayıncılık,2014.
• 43.Kline, R.B. Yapısal eşitlik modellemesinin ilkeleri ve uygulaması. (Çev. Ed Sedat ŞEN). Nobel Akademik Yayıncılık, 2019. (Orijinal Yayın Tarihi, 4.basım,2016).
• 44.Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. The Guilford Press.
• 45.Hu, L. T., & Bentler, P. M. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling 1999; 6, 1-55.
• 46.Preacher, K. J., & Hayes, A. F. Contemporary approaches to assessing mediation in communication research. In A. F. Hayes, M. D. Slater, & L. B. Snyder (Eds.), The Sage sourcebook of advanced data analysis methods for communication research (pp. 13–54). Sage Publications, 2008 https://doi.org/10.4135/9781452272054.n2
• 47.Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F. ve Emery, G. Cognitive therapy of depression. The Guilford Press, 1987.
• 48.Köroğlu, E. Bilişsel-Davranışçı Psikoterapiler: Temel Kavramlar, Temel Yaklaşımlar. Ankara: HYB Yayıncılık,2011.
• 49.Türkçapar, M. H., Sungur, M. ve Sargın, E. Bilişsel Davranışçı Terapiler. E. Köroğlu ve M.H. Türkçapar (Ed.). Psikoterapi Yöntemleri: Kuramlar ve Uygulama Yöntemleri içinde (s.77-144). Ankara: HYB Yayıncılık,2011.
• 50.Türkçapar, M. H. Bilişsel Davranışçı Terapi: Temel İlkeler ve Uygulama. İstanbul: Epsilon Yayınevi, 2020.
• 51.Ögel, K. İnternet Bağımlılığı. (2. Basım). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,2014.
• 52.Şenormancı, Ö., Konkan, R. ve Sungur, M. Z. İnternet bağımlılığı ve bilişsel davranışçı terapisi. Psychiatry 2010; 11, 261-268.
• 53.Kaval, A. (2018). Lise Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Yordayıcıları: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2018.
• 54.Jing, Z., Weiping, W., & Yong, X. Effects of cognitive behavioral training on college students with Internet addiction disorder. China Journal of Health Psychology 2010; 7, 855–857.
• 55.Li, H., & Wang, S. The role of cognitive distortion in online game addiction among Chinese adolescents. Children and Youth Services Review 2013; 35, 1468–1475.
• 56. Lu, X., & Yeo, K. J. Pathological internet use among Malaysia university students: risk factors and the role of cognitive distortion. Comput. Hum. Behav 2015; 45, 235–242. doi: 10.1016/j.chb.2014.12.021