Madde Bağımlılığının Terapi Sürecinde Depresif Kişilik Örüntüleri İle Değerlendirilmesi: Olgu Analizi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 242 - 255, 30.06.2022

Güneş Öztürk

https://doi.org/10.51982/bagimli.980794

Öz

Madde bağımlılığının ruhsal nedenlerine dair farklı bakış açıları olmakla birlikte bir bağımlının nesne ilişkilerindeki sorun, kendiliğindeki zayıflık ve temel savunmalara takılı olması şüphe götürmez bir gerçek kabul edilir. Klinik çalışmalar, madde kullanım bozukluğu olan topluluklarda kişilik bozukluğu prevelansının yüksek olduğunu göstermektedir. Ancak alanda terapistlerin madde bağımlılığı sorunsalına odaklanarak danışanı çoğunlukla bağımlı kişilik yapısında değerlendirmesinin sık rastlanılan bir yanılsama olduğu ve terapiyi planlarken danışana eşlik eden bir başka kişilik bozukluğunun olma ihtimalini sıklıkla gözden kaçırdığı düşünülmektedir. Her bir kişilik tipine uygun olan optimal terapötik tarz birbirinden farklı olduğu için kişilik bozukluklarının ayrımının yapılabilmesinin tedaviyi planlarken hastanın şikayetlerinin artmasında veya azalmasında kritik bir mesele olduğu düşünülmüştür. Bu çalışma madde bağımlılığına neden olan sebepleri depresif kişilik yapısı üzerinden açıklamayı amaçlamaktadır. Depresif kişilik örgütlenmesi gösteren bir madde bağımlısı için maddenin, hazza ulaşmak için bir ödül olarak mı yoksa kötü deneyimlenen kendiliğe verilmiş bir ceza olarak mı deneyimlendiği terapötik müdehalenin seyirini değiştirebileceği vurgulanmak istenmektedir. Çalışma danışanın anamnez bilgilerine dayanarak onu bağımlılığına iten ana dinamiklere, kişilik bozukluğunun semptomların ortaya çıkışına ve maddenin danışanın kişilik örgütlenmesine göre yüklendiği yeni anlamlara terapistlerin dikkatini çekmektir. Bu kapsamda çalışmada danışan dürtü, savunma, kendilik ve nesne ilişkileri üzerinden açıklanmıştır. Çalışmanın madde bağımlıları ile farmakolojik tedavi dışında çalışan terapistler faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, depresif kişilik, mazoşistik kişilik, terapötik süreç

Evaluation of Substance Addiction with Depressive Personality Patterns in the Therapy Process : Case Analysis

Öz

Although there are different perspectives on the psychological causes of substance abuse, it is accepted as an undoubted fact that an addict has problems in object relations, weakness in himself and basic defenses. Clinical studies show that the prevalence of personality disorder is high in populations with substance use disorders. However, it is thought that it is a common illusion for therapists in the field to focus on the problem of substance addiction and evaluate the client in the addictive personality structure, and they often overlook the possibility of another personality disorder accompanying the client while planning the therapy. Since the optimal therapeutic style suitable for each personality type is different from each other, it was thought that distinguishing personality disorders is a critical issue in the increase or decrease of the patient's complaints when planning the treatment. This study aims to explain the causes of substance addiction through the depressive personality structure. It is desired to emphasize that for a substance addict with a depressive personality organization, whether the substance is experienced as a reward for achieving pleasure or as a punishment given to the badly experienced self can change the course of the therapeutic intervention. The study is to draw the attention of therapists to the main dynamics that push the client to addiction, the emergence of symptoms of personality disorder and the new meanings of the substance according to the client's personality organization, based on the client's anamnesis information. In this context, in this study, the client is explained through impulse, defense, self and object relations. It is thought that the study will be beneficial for drug addicts and therapists working outside of pharmacological treatment.

Anahtar Kelimeler

Addiction, depressive personality, masochistic personality, case, therapeutic process

Kaynakça

• 1. Abraham K. The Psychological Relations Between Sexuality and Alcoholism, Selected Papers on Psychoanalysis. London: Hogarth Press, 1927: 80
• 2. Abraham, K. () A short study of the development of the libido, viewed in light of mental disorders, Selected papers on psycho-analysis, Londra: Ho­garth Press, 1924: 418-501
• 3. Amerikan Psikiyatri Birliği DSM-5 Development: Substance-Related Disorders, http://www.dsm5.org/ProposedRevisions/Pages/Substance-RelatedDisorders.aspx (16 Temmuz 2021‘de ulaşıldı)
• 4. Akvardar Y. Alkol Bağımlılığında Kişilik Özellikleri, Ankara: Bağımlılık Dergisi, 2003: 4(1), 26-33
• 5. Bektaş H. Uyuşturucu Batağı, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1991: 16
• 6. Blaine J.D, Julius D.A. (Ed.) Psychodynamics of Drug Depence, National Institute of Drug Abuse, Washington: U.S. Government Printing Office, 1977: 15- 47
• 7. Bibring, E. The mechanism of depression. P. Greenacre (Derleyen), Affective disorders, New York: International Universities Press, 1953:13-48
• 8. Brady KT, Grice DE, Dustan L. et al. Gender differences in substance use disorders. Journal of Am J Psychiatry, 1993: 150/1707-1711.
• 9. Ceylan M.E, Türkcan A. Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları, İzmir: İzmirTıp Kitabevi, 2003: 1- 64
• 10. Çinka E., İkiz E.T. Madde Bağımlılığının Deri-Benlik Kuramı Çerçevesinde Projektif Testler Aracılığı ile Değerlendirilmesi, İstanbul: Bağımlılık Dergisi, 2020: 21(4):326-337
• 11.DeJong C.A, Van Den Brink W, Hartefeld F.M. et. al. Personality disorder in alcoholics and drug addicts, Journal of Compr Psychiatry, 1993: 34:87-94
• 12. Yıldırım D. Madde Bağımlılığı, Ankara: Sosyal Hizmetler Dergisi, 1997: 21
• 13. Edward G. On the Etiology of Drug Addiction, Washington: International Journal of Psychoanalysis,1932: 13:298
• 14. Fenichel, O. The psychoanalytic theory ofneurosis, New York: Norton Press, 1945: 24
• 15. Freud, S. Mourning and melancholia, Standard Edition, 1917: 14, 243-258
• 16. Freud S. Three Essays on the Theory of Sexuality, London: Standard Edition, vol. VII, Hogart Press, 1956: 123-245
• 17. Freud S.Psychoanalytic Notes on an Autobiographical Account of a Case of Paranoia, Standard Edition, vol. XII, London: Hogart Press, 1958: 9-88
• 18. Freud S. Civilization and Its Discontents, London: Standart Edition, vol. XXI, Hogart Press, 1961: 59-145
• 19. Freud, S. Remembering, repeating and working through, Further recommendations on the technique of psycho-analysis, London: Standard Edition, 1914: 147-156
• 20. Gabbard G.O. Psychodynamic Psychiatry in Clinical Practice, 2. Baskı, Washington DC: American Psychiatric Pres, 1994: 359-394.
• 21. Gaylin, W. Psychodynamic understanding of depression:The meaning of despair, New York:Jason Aronson, 1983
• 22. Göka E, Başterzi A. D. Alkol Bağımlılığına Psikodinamik Bir Bakış, Ankara: Bağımlılık Dergisi, 2(3), 2001: 127-132
• 23. Hopper, E. A Psychoanalytical Theory Of ‘Drug Addiction: Unconscious Fantasies Of Homosexuality,Compulsions And Masturbation Within The Context Of Traumatogenic Processes , International Journal of Psychoanalysis, 1995: 1121-1142
• 24. Jacobson, E. Depression: Comparative studies of normal, neurotic, and psychotic conditions, New York: ınternational Universities Press, 1971
• 25. Karasu, T. B. Psychotherapy for depression, NJ: Northvale: Jason Aronson, 1990
• 26. Klein, M. Mouming and its relation to manic-depressive states, Love, guilt and re­paration and other works 1921-1945, New York: The Free Press, 1940: 311-338
• 27. Köknel Ö. Bağımlılık: Alkol ve Madde Bağımlılığı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1998
• 28. Laughlin, H. P. Theneuroses in Clinicalpractice, Philadelphia: Saunders Press, 1956
• 29. Laughlin, H. P. The Neuroses, New York: Appleton-Century-Crofts, 1967
• 30. Levin JD. Psychodynamic Treatment of Alcohol Abuse, Barber. J. P. , Crits-Christoph, P. (Ed.). Dynamic Therapies for Psychiatric Disorders (Axis I), 1. Baskı, New York, Basic Books, 1995: 193-229
• 31. Mahler, M. S. On the first three subphases of the separation-individuation pro­cess, International Journal of Psycho-Analysis, 1972: 53:333-338
• 32. Menaker, E. The masochistic factor in the psychoanalytic situation: Psychoanaly­tic Quarterly, 1942: 11/171-186
• 33. Menaker, E. Masochism - A defense reaction of the ego, Psychoanalytic Quarter­ly, 1953: 22/205-220
• 34. Mcwilliams N. Psikanalatik Tanı, Klinik Süreç İçinde Kişilik Yapısını Anlamak, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Psikanaliz/ Psikoloji Dizini 1, 2013
• 35. Morgenstern J, Langenbucher J, Labouvie E at. all. The comorbidity of alcoholism and personality disorders in a clinical population: prevalence rates and relation to alcohol typology variables. J Abnorm Psychol, 1997: 106:74-84
• 36. Öztürk S. Ergenlikte Madde Bağımlılığının Projektif Testler Aracılığı ile İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, 2010
• 37. Pine, F. Drive, ego, object, and self: A synthesis far clinical work, New York: Ba­sic Books, 1990
• 38. Richard C. The Pharmacogenic Orgasm in the Drug Addict, Archives of General Psychiatry vol.III, 1960: 545-556
• 39. Rounsaville BJ, Kranzler HR, Ball S at. all. Personality disorders in substance abusers: relation to substance use, Journal of Nerv Ment Dis, 1998: 186:87-95.
• 40. Sandor R. The psychic Effects on Intoxicans, International Journal of Psychoanalysis, vol.7, 1926
• 41. Schmideberg, E. Role of Psychotic Mechanisms in Cultural Development, International Journal of Psychoanalysis, vol.11, 403, 1930
• 42. Skinstad A.H, Swain A. Comorbidity in a clinical sample of substance abusers, Am J Drug Alcohol Abuse, 2001: 27:45-64.
• 43. Taşkent A.Alkol ve/veya Madde Bağımlıları ile Bağımlılığı Olmayan Bireylerin Savunma Mekanizmaları Açısından Karşılaştırılması, Çocukluk Çağı Travmaları, Disosiyatif Yaşantılar ve Bağımlılık Şiddetinin Savunma Mekanizmaları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010
• 44. Topçu M. Ayrılma ve Bireyleşme: Nesne İlişkileri Üzerine Terapötik Uygulama, Ankara: Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 2016: 3(2), 27-28
• 45. Türkçapar MH, Akdemir A, Elverici ŞK at. all. Yatarak tedavi gören bir grup alkol bağımlısında ek psikiyatrik hastalıklar, kişilik bozuklukları, depresyon ve kaygı düzeyleri. İstanbul:3P Dergisi, 1997: 5/29-34.
• 46. Verheul R., Van D. B., Hartgers C. Prevalence of personality disorders among alcoholics and drug addicts: an overview, Eur Addict Res, 1995: 1:166-177
• 47. Verheul R., Kranzler H.R., Poling J. at. all. Co-occurrence of Axis I and Axis II disorders in substance abusers, Acta Psychiatr Scand, 2000: 101:110-118
• 48. Verheul R. Comorbidity of personality disorders in individuals with substance use disorders, Eur Psychiatry, 2001: 16:274-282