Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı ve Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 61 - 72, 31.03.2023

Zekeriya Goktas , Melis Ceyda Güzel

https://doi.org/10.51982/bagimli.1099174

Öz

Amaç: Araştırmada spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesinin yanında egzersiz bağımlılığı ile zihinsel dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmaya 2020-2021 eğitim öğretim yılı içerisinde Balıkesir Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören 193’ü erkek, 197’si kadın olmak üzere toplam 390 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; “Demografik Bilgi Formu”, “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği” ve “Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri” kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların egzersiz bağımlılığı düzeyleri ile yaş ve egzersiz sıklığı değişkenlerine göre anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Zihinsel dayanıklılık düzeyleri incelendiğinde cinsiyet, yaş ve egzersiz sıklığı değişkenlerine göre anlamlı bir fark görülmüştür. Egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiş olup aralarında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.
Sonuç: Katılımcıların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin riskli grupta yer aldığı tespit edilmiştir. Üniversite öğrencilerinin cinsiyet değişkenine göre erkek katılımcıların kadınlara oranla zihinsel dayanıklılık düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Katılımcıların yaş düzeyi ilerledikçe bağımlılık riski düşerken zihinsel dayanıklılık düzeylerinin artmakta olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların yapmış olduğu haftalık egzersiz sayısı arttıkça bağımlılık seviyesi artarken zihinsel dayanıklılık düzeylerinin arttığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Egzersiz, Egzersiz Bağımlılığı, Zihinsel Dayanıklılık

Investigation of Exercise Addiction and Mental Toughness Levels of Sports Science Faculty Students

Öz

Objective: The study aimed at searching for levels of exercise addiction and mental thoughness of the students who studied at the sports sciences faculty in terms of different variables and determining the correlation between levels of exercise addiction and mental resilience.
Method: 390 students (193 male students and 197 female students) who studied at the sports sciences faculty of Balıkesir University during 2020-2021 academic year joined the study. As data collection tools, “Demographic Information Form”, “Exercise Addiction Scale” and “Sports Mental Toughness Questionnaire” were used.
Results: A significant difference was found between participants’ level of exercise addiction and variables of age and exercise frequency. When level of mental thoughness was studied, it was identified that there was a significant difference in terms of variables of age and exercise frequency. The correlation between levels of exercise addiction and mental resilience was investigated and a positive and low level of significant correlation was found.
Conclusion: The participants’ level of exercise addiction was in the risky group while their level of mental thoughness was above the moderate level. Male university students had higher mental thoughness as compared to female students in terms of gender variable. As participants’ ages increased, so did their mental thoughness level but their addiction risk level decreased. Besides, as participants’ number of exercises per week increased so did their addiction level and mental thoughness level.

Anahtar Kelimeler

Exercise, Exercise addiction, mental toughness, dependence

Kaynakça

• 1. Özer, K. Fiziksel uygunluk. İstanbul: Nobel Yayınevi, 2013.
• 2. Koruç, Z., ve Bayar, P. Egzersizin depresyon tedavisindeki yeri ve etkileri. Spor Bilimleri Dergisi, 2004; 15(1): 49-64.
• 3. Taylor, A.H. Physical activity, anxiety and stress. ın: physical activity and psychological well-being. Biddle, S.J.H., Fox, K.R., Boutcher, H. (Eds). London: Routledge, 2000.
• 4. Seferoğlu, S. S., ve Yıldız, H. Dijital çağın çocukları: İlköğretim öğrencilerinin Facebook kullanımları ve internet bağımlılıkları üzerine bir araştırma. İletişim ve Diploması Dergisi, 2013; 2: 31–48.
• 5. Taşkent, A. Alkol ve/veya madde bağımlıları ile bağımlılığı olmayan bireylerin savunma mekanizmaları açısından karşılaştırılması, çocukluk çağı travmaları, disosiyatif yaşantılar ve bağımlılık şiddetinin savunma mekanizmaları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, 2010.
• 6. Adams, J. M. Understanding exercise dependence. Journel Contemporary Psychotherapy, 2009; 39: 231-240.
• 7. Garmezy, N. Resilience and vulnerability to adverse developmental outcomes associated with poverty. American Behavioral Scientist, 1991; 34(4): 416-430.
• 8. Luthar, S.S., Cichetti D., & Becker, B. The construct of resilience: a critical valuation and guidelines for future work. Child Development, 2003; 71(3): 543-562.
• 9. Masten, A. S. Ordinary magic: Resilience processes in development. The American Psychologist, 2001; 56(3): 227-238.
• 10. Werner, E. E. Resilience in development. Current Directions in Psychological Science, 1995; 4(3): 81-85.
• 11. Jacelon, C.S. The trait and process of resilience. Journal of Advanced Nursing, 1997; 25(1): 123-129.
• 12. Block, J.H., & Block, J. The role of ego-control and ego-resiliency in the organisation of behaviour. W.A collins (ed.), Development of Cognition, Affect, and Social Relations: Minnesota Symposia on Child Psychology, 1980; 4(7): 39-101.
• 13. Jackson, S., Thomas, P., Marsh, H., & Smethurst, C. Relationships between flow, self-concept psychological skills and performance. Journal of Applied Sport Psychology, 2001; 13(2): 129-153.
• 14. Karasar, N. Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel, 2009.
• 15. Demir, G. T., Hazar, Z., ve Cicioğlu, H. Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2018; 26 (3): 865-874.
• 16. Altıntaş, A., ve Koruç, P.B. Sporda zihinsel dayanıklılık envanteri’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (SZDE). Spor Bilimleri Dergisi, 2016; 27(4): 162-171.
• 17. Sheard, M., Golby, J., & Van Wersch, A. Progress towards construct validation of the Sports Mental Toughness Questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment, 2009; 25: 186-193.
• 18. Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., ve Çokluk, Ö. Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Yayıncılık, 2007.
• 19. Demir, P., ve Çelebi, M. Spor bilimleri fakültesinde eğitim gören mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2019; 5 (2): 188-199.
• 20. Başer, B. Voleybolcularda zihinsel dayanıklılık ve sportif kendine güven. Yüksek lisans tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2019.
• 21. Bahadır, G., ve Adiloğulları, İ. Spor yapan üniversite öğrencilerinde zihinsel dayanıklılık ile duygusal zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences, 2020; 6 (4): 117-128.
• 22. İlhan, A. Tenis oyuncularının zihinsel dayanıklılık düzeyleri. Journal of Global Sport and Education Research, 2020; 3 (2): 28-35.
• 23. Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., ve Gülşen, D. B. A. Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 2018; 11(57): 993-996.
• 24. Demir, G. T., ve Türkeli, A. Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı ve Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırma Dergisi, 2019; 4(1): 10-24.
• 25. Sarı, İ., Sağ, S., ve Demir, A. P. Sporda zihinsel dayanıklılık: taekwondo sporcularında bir inceleme. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2020; 22 (4): 131-147.
• 26. Cicioğlu, H., Demir, G. T., Bulğay, C., ve Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi,2019; 20(1): 12-20.
• 27. Paksoy, S. M. Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (Kahramanmaraş ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2021.
• 28. Kalkavan, A., Terzi, E., ve Kayhan, R. (2021). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerinde çalışma yapan sporcuların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin araştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 2021; 5 (2): 25-35.
• 29. İlbak, İ, ve Altun, M. Sedanter olmayan bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2020; 3(1): 11-19.
• 30. Sadıq, B. J. (2018). Investigation of the exercise dependence of Athlets' Kick Boxing, Taekwondo and Muay Thai. Physıcal education and sports master thesis, Elazığ: Fırat University, 2018.
• 31. Bootan, J. S. Kickboks, taekwondo ve muay thai sporcularının egzersiz bağımlılığının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, 2018.
• 32. Demir, G. T., ve Türkeli, A. Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı ve Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırma Dergisi, 2019; 4(1): 10-24.
• 33. Harmancı, F. Sporda zihinsel dayanıklılık bisiklet sporcuları üzerinde bir çalışma. Yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, 2019.
• 34. Güler, F. Temel psikolojik ihtiyaçlar ile egzersiz bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Kişisel eğitmen ile çalışan yetişkinler örneği. Yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi, 2020.
• 35. Arslanoğlu, C., Acar, K., Mor, A., ve Arslanoğlu, E. Geleceğin antrenörlerinde egzersiz bağımlılığı. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2021; 19 (1): 137-146.
• 36. Yıldız, A. B. Sporcularda zihinsel dayanıklılık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, 2017.