Alkol-Madde Kullanıcılarının Bağımlılık Şiddeti İle Aile Üyelerinin Eş Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 113 - 121, 30.06.2024

Özgen Kaplan , Burcu Özbaran

https://doi.org/10.51982/bagimli.1322007

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu araştırmada alkol madde kullanım bozukluğu olan bireylerin bağımlılık şiddeti ile aile üyelerinin eş bağımlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma 18 yaş ve üzeri, alkol madde kullanım bozukluğu tanısı almış 122 kişi ve bu kişilerin aile bireyi yürütülmüştür. Veriler ayaktan ücretsiz psikososyal destek sağlayan Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinde toplanmıştır. Katılımcılara Olgu rapor formu, Bağımlılık Profil İndeksi Ölçeği ve ailelere Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan 122 katılımcıların %94,3’ü erkek, %5,7’si kadındır. Katılımcıların bağımlılık şiddetlerine bakıldığında %41,8’inin yüksek, %33,6’sının orta ve %24,6’sının düşük olduğu görülmüştür. Bu analize göre, ailelerin eş bağımlılık düzeyini ölçen BEŞF Ölçeği toplam puanı ile kişilerin bağımlılık şiddetini gösteren BAPİ Toplam (r=0.320 p<0.001) puanı arasında pozitif yönde istatistikçe anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Katılımcıların Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü Ölçeği toplam puanları ile BAPİ ayrım grupları arasında istatistikçe anlamlı bir farklılık saptanmıştır (KV=12.908 p=0.002). BAPİ ayrımı yüksek olanlar ile düşük olanlar ve orta olanlar arasında Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü puanları istatistikçe anlamlı bir farklılık göstermiştir.
Sonuç: Bağımlılık şiddeti ile ailelerinin eş bağımlılık düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Bu veriler bize alkol-madde kullanım bozukluğu olan kişilerle çalışırken ailelerin de desteğe ihtiyacı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

bağımlılık, alkol kullanım bozukluğu, madde kullanım bozukluğu, eş bağımlılık

Relationship between Addiction Severity of Alcohol-Substance Users and Co-Dependency Levels of Family Members

Öz

Objective: The aim of this study was to evaluate the relationship between addiction severity of individuals with alcohol substance use disorder and co-dependency levels of their family members.
Method: The study was conducted with 122 people aged 18 years and older, diagnosed with alcohol substance use disorder, and their family members. Data were collected at Green Crescent Counseling Centers, that provide free outpatient psychosocial support. The participants were administered the case report form, Addiction Profile Index Scale (BAPI) and Co-Dependency in Substance Use Disorder Scale (CODSUDS).
Results: Of the 122 participants, 94.3% were male and 5.7% were female. When the dependency severity of the participants was analyzed, 41.8% were high, 33.6% were moderate and 24.6% were low. According to this analysis, a statistically significant positive correlation was found between the total score of the CODSUDS score, which measures the level of co-dependency of families, and the BAPI Total (r=0.320 p<0.001) score, which shows the severity of addiction. A statistically significant difference was found between the total scores of the CODSUDS and the BAPI discrimination groups (CV=12.908 p=0.002). There was a statistically significant difference in the CODSUDS scores between those with high, low and medium BAPI discrimination groups.
Conclusion: There is a significant positive correlation between the severity of addiction and the level of co-dependency of the families. Families also need support when working with people with alcohol-substance use disorders.

Anahtar Kelimeler

addiction, alcohol use disorder, sustance use disorder, codependency

Kaynakça

• Tot Ş, Yazıcı K, Yazıcı A, et al. Psychosocial correlates of subs-tance use among adolescents in Mersin, Turkey. Public Health 2004; 118(8): 588-593
• Saunders EC, McLeman BM, McGovern MP, et al. The influence of family and social problems on treatment outcomes of persons with cooccurring substance use disorders and PTSD. J Subst Use 2016; 21(3): 237-243
• Ögel K, Çelikay H, Başabak A. Aile bağımlılık profil indeksinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri Dergisi 2017; 20(4): 255-262.
• Aka P, Özok Hİ. Eş Bağımlılık. Tanhan F (editör). Psikolojik Danışmada Güncel Konular. Ankara, 2022; 39-45.
• Lancer D. Conquering Shame and Codependency: 8 Steps To Freeing The True You. Minnesota: Hazelden Publishing, 2014; 1-23.
• Ançel G. Karşılıklı bağımlılık kavramı: hemşirelikle ilişkisi ve karşılıklı bağımlılığı belirleme araçları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2012; 14(1): 70-78.
• Zerwekh J, Michaels B. Co-dependency: assessment and recovery. Nurs Clin North Am, 1989; 24(1): 109-120.
• Roncone R, Mazza M, Ussorio, D. et al, The questionnaire of family functioning: a preliminary validation of a standardized instrument to evaluate psychoeducational family treatments. Community Ment Health J 2007; 43(6): 591-607.
• Friel J. Co-Dependency assessment inventory: a preliminary research tool. Focus on the Family and Chemical Dependency 1985; 8(3): 20-21
• Calderwood KA, Rajesparam A. A critique of the codependency concept considering the best interests of the child. Fam Soc 2014; 95(3): 171–178.
• Hands M, Dear G. Co‐dependency: a critical review. Drug Alcohol Rev 1994; 13(4): 437-445.
• O’Brien PE, Gaborit M. Codependency: a disorder separate from chemical dependency. J Clin Psychol 1992; 48(1): 129-136.
• Wegscheider-Cruse S. Choice Making: For Co-Dependents, Adult Children and Spirituality Seekers. Florida: Health Communications, 1985: 100-124.
• Crothers M, Warren LW. Parental antecedents of adult codependency. J Clin Psychol 1996; 52(2): 231-239.
• Cullen J, Carr A. Codependency: an empirical study from a systemic perspective. Contemp Fam Ther 1999; 21: 505-526.
• Fuller JA, Warner RM. Family stressors as predictors of codependency. Genet Soc Gen Psychol Monogr 2000; 126(1); 5-24.
• O’Brien PE, Gaborit M. Codependency: a disorder separate from chemical dependency. J Clin Psychol 1992; 48(1): 129-136.
• O’Gorman P. Codependency explored: a social movement in search of definition and treatment. Psychiatr Q 1993; 64(2): 199-212.
• Whitfield CL. Co-dependence: Our most common addiction-some physical, mental, emotional and spiritual perspectives. Alcohol Treat Q 1989; 6(1): 19-36.
• Hughes-Hammer C, Martsolf DS, Zeller RA. Development and testing of the codependency assessment tool. Arch Psychiatr Nurs 1998; 12(5): 264-272.
• Favorini A. Concept of codependency: blaming the victim or pathway to recovery? Soc Work 1995; 40(6): 827-830.
• Ögel K, Evren C, Karadağ F, Gürol T. Bağımlılık Profil İndeksi’nin (BAPİ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenilirliği. Turk Psikiyatri Derg 2012; 23(4): 264-273.
• Şimşek M, Öncü F, Kabil M. Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü (BEŞF) Ölçeği’nin geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2020; 12(Suppl 1): 268-280.
• Sparks JN. Expository notes on the problem of making multiple comparisons in a completely randomized design. J Exp Educ 1963; 31(4): 343-349
• Ögel K, Taner S, Eke CY, Erol B. Madde bağımlılığını önlemede öğretmen ve ebeveyn eğitimlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2004; 5(4): 213-221.
• Duyan V, Gövebakan R. Bağımlı Ailesinde Roller ve Kurallar. Timur A (editör). Madde Bağımlılığı ve Aile. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi, 2021: 41-43
• Hemovic V, Crano WD. Family structure and adolescent drug use: an exploration of single-parent families. Substance Use & Misuse 2009; 44(14): 2099-2113.
• Ünal M. Madde bağımlılığı ve alkolizmde aile. Aile ve Toplum 1991; 1(2): 1-6.
• Kesgin D, Yaman ÖM. Madde bağımlısı bireylerin kendine yardım gruplarına katılımı sonrasında toplumsal yaşama uyum süreçleri üzerine nitel bir araştırma: adsız narkotik grupları örneği. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics 2021; 16(2).
• Anderson CE, Loomis GA. Recognition and prevention of inhalant abuse. Am Fam Physician 2003; 68(5): 869-874.
• Evren EC, Saatçioğlu Ö, Evren B, et al. Madde kullanım bozukluğunda cinsiyet farklılığı: AMATEM'e yatan hasta verilerinin incelenmesi. Dusunen Adan 2003; 16(3): 132-138.
• Turhan E, Inandi T, Cahit Ö, Akoğlu S. Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Turkish Journal of Public Health 2011; 9(1): 33-44.
• Poole N, Dell CA. Girls, Women and Substance Use. Ottawa,ON:Canadian Centre on Substance Abuse (CCSA), 2005.
• Altındağ A, Yanık M, Yengil E, Karazeybek AH. Şanlıurfa’da üniversite öğrencilerinde madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2005; 6(2): 60-64.
• Morse DS, Cerulli C, Bedell P, et al. Meeting health and psychological needs of women in drug treatment court. J Subst Abuse Treat 2014; 46(2): 150–157
• Gökler R, Koçak R. Uyuşturucu ve madde bağımlılığı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2008; 3(1): 89-104.
• Yaşan A, Gürgen F. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ergenlerde uçucu madde kullanım özellikleri. Bağımlılık Dergisi 2004; 5(2): 77-83.
• Yüncü Z, Kabukçu B, Özbaran, B, et al. Madde kullanım bozukluğu olan ergenlerde HBV: Yaygınlık, riskler, aşılama. Anadolu Psikiyatri Derg 2008; 9(4): 208-216.
• Zorlu N, Türk H, Manavgat AŞ, et al. Denetimli serbestlik uygulaması kapsamında başvuran hastalarda sosyodemografik, klinik özelliklerin ve alkol kullanım bozukluğu sıklığının geriye dönük değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011; 12: 253-257.
• Altıntoprak AE, Akgür SA, Kitapçıoğlu G, et al. Denetimli serbestlik olgularının retrospektif analizi: sosyodemografik özellikler, bireysel ve ailesel bağımlılık ve suç öyküleri ve tedavi yanıtları. Bağımlılık Dergisi 2014;15(1): 1-9.
• Nebioğlu M, Yalnız H, Güven FM, Geçici Ö. Opiyat bağımlılarında diğer maddelerin kullanımı ve sosyodemografik özellikler ile ilişkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2013; 12(1): 35-42.
• Evren C, Ögel K. Alkol/madde bağımlılarında dissosiyatif belirtiler ve çocukluk çağı travması, depresyon, anksiyete ve alkol/madde kullanımı ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg 2003; 4(1): 30-37.
• Harkness D, Hale R, Swenson M, Madsen-Hampton K. The development, reliability, and validity of a clinical rating scale for codependency. Journal of Psychoactive Drugs 2001; 33(2): 159-171.
• Salonia G, Mahajan R, Mahajan NS. Codependency and coping strategies in the spouses of substance abusers. Scholars Journal of Applied Medical Sciences 2021; 9(7): 1130-1138
• Duyan V, Gövebakan R. Bağımlı Ailesinde Roller ve Kurallar. Timur A (editör). Madde Bağımlılığı ve Aile. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi, 2021: 43-44.
• Fuller JA, Warner RM. Family stressors as predictors of codependency. Genet Soc Gen Psychol Monogr 2000; 126(1): 5-24.