Kardelen Çoğaltımında Farklı Yetiştirme Ortamlarının Kullanımı

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 865 - 868, 31.03.2016

Arda Akçal , Özgür Kahraman

Öz

Bu araştırma 2014-2015 yılları arasında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü’nün iklimlendirme odasında yürütülmüştür. Çalışmada, Toros Kardelen (Galanthus elwesii Hook.)’inin bölme yöntemi ile torf, perlit, Hindistan cevizi tortu ve ağaç talaşı gibi dört farklı yetiştirme ortamında çoğaltılarak yavru soğan elde edilmesi amaçlanmıştır. Doğal çiçek soğanları ihracatı yapan özel bir firmadan temin edilen 3-4 cm çevre uzunluğundaki elek altı kardelen soğanları bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Dört eşit dilime bölme işlemi uygulanan soğanlar yüzey sterilizasyonundan geçirildikten sonra, içerisinde farklı yetiştirme ortamları yer alan siyah PE tüplere konulmuştur. Soğan parçaları iklim odasında (15±1℃ sıcaklık, %70 nispi nem) karanlık bir ortamda 16 hafta süreyle inkübasyona tabi tutulmuşlardır. Çalışma tesadüf parselleri deneme desenine göre üç tekrarlı olarak düzenlenmiş, her parselde (tüpte) 40 adet soğan parçası (dilim) yer almıştır. Toplam 480 adet soğan parçası üzerinden gözlem ve analizler gerçekleştirilmiştir. İnkübasyon sonunda tüplerden çıkarılan bitkisel materyalde soğancık oluşturan parça sayısı, parça başına elde edilen soğancık sayısı, elde edilen soğancıkların büyüklüğü ile ortamların soğancık oluşturma yüzdesi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Galanthus elwesii Hook. , süs bitkileri , yetiştirme ortamı , yavru soğan oluşumu

The Usage of Different Substrates in Propagation of Snowdrop

Öz

This research was carried out at climate chamber of Horticulture Department on Agriculture Faculty of Çanakkale Onsekiz Mart University, in between the years of 2014-2015. In the study, it was aimed to produce bulbils of Toros snowdrop (Galanthus elwesii Hook.) propagation by chipping method, in four different growing substrate as well as peat, perlite, cocopeat and sawdust. Snowdrop bulbs, provided by a commercial firm with 3-4 cm circumference, were used as a plant material. Bulbs, chipping process applied, were placed in black PE tubes after the surface sterilization. Bulb pieces were incubated by 16 weeks at climate chamber (15±1℃ temperature, 70% RH) in dark conditions. The study was designed as a randomized complete block experimental design with three replications, in each plot (tube) 40 pieces of bulb (slice) were used. Observation and analysis were carried out over totally 480 pieces of bulb. At the end of incubation, number of chips formed bulbil, number of bulbils per chip, size of bulbil and percentage of bulbil formation were determined.

Anahtar Kelimeler

Galanthus elwesii Hook. , ornamental plants , substrates , bulbil formation

Kaynakça

• Aksu, E., Görür, G., Çelikel, F.G., 1998. Kardelenin (Galanthus elwesii Hook.) bölme (chipping) yöntemi ile üretilmesi üzerine bir araştırma. 1. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, Yalova, 234-238.
• Arslan, N., Sarıhan, E.O., Gümüşçü, A., 2002. Farklı yörelerden toplanan kardelenlerin (Galanthus elwesii Hook.) kültüre elverişlilikleri üzerinde araştırmalar. 2. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim 2002, Antalya, 70-74.
• Arslan, N., Sarıhan, E.O., İpek, A., 2010. Farklı yörelere ait kardelen (Galanthus elwesii Hook.) bitkilerinin Ankara koşullarında kültürünün geliştirilmesi. 4. Süs Bitkileri Kongresi, 20-22 Ekim 2010, Mersin, 403-409.
• Baktır, İ., 1996. Kardelen’in (Galanthus elwesii Hook.) doğal yetişme ortamında soğandan çoğaltılması üzerine bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9(1):342.
• Baktır, İ., 2010. Koruma altındaki geofitlerle ilgili Türkiye’deki CITES bilim kurulunun faaliyetleri. 4. Süs Bitkileri Kongresi, 20-22 Ekim 2010, Mersin, 1-4.
• Baktır, İ., Arslan, N., Özzambak, M.E., 2013. Toros kardeleninin (Galanthus elwesii) elek altı soğanlarının kendi doğasında çoğaltılmasına yönelik çalışmalar. 4. Süs Bitkileri Kongresi, 06-09 Mayıs 2013, Yalova, 247.
• Baytop, T., Mathew, B., 1984. The Bulbous Plants of Turkey, London.
• Baytop, T., 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, Nobel Tıp Kitabevi Ltd. İstanbul. 2. Baskı, 246s.
• Görür, G., Ertan, N., Aksu, E., Kostak, S., Özçelik, A., Çelikel, F.G., 1998. Galanthus’un çoğaltma ve kültüre alma yöntemleri. 1. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, Yalova, 234-238.
• Kahraman, Ö., Özzambak, E., 2006. Kardelen soğanlarının vejetatif yöntemlerle üretim olanakları ve topraksız tarım yöntemiyle yetiştirilmesi. 3. Süs Bitkileri Kongresi, 08-10 Kasım 2006, İzmir, 172-180.
• Latvala, A., Önür, M.A., Gözler, T., Linden, A., Kıvçak, B., Hesse, M., 1995. Alkaloids of Galanthus elwesii, Phytochemistry, 39(5):1229-1240.
• Leeuwen, P., Weijden, J., 1997. Propagation of specialty bulbs by chipping. Acta Horticulturae No:430, Vol.1.
• Sarıhan, E.O., Arslan, N., 1998. Farklı hasat ve dikim zamanlarının kardelenin bazı özelliklerine etkisi. 1. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, Yalova, 227-233.
• Tıpırdamaz, R., Ellialtıoğlu, Ş., Çakırlar, H., 1999. Kardelenin (Galanthus ikariae Baker.) doku kültürü yoluyla çoğaltımı: Eksplant tipi, ortam pH’ı ve karbonhidrat kaynağının soğancık oluşumuna etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry Ek Sayı: 23(4):823-830.
• Zencirkıran, M., Mengüç, A., 2002. Parçacık ve ikiz pul yöntemlerinin Galanthus elwesii Hook’de yavru soğan oluşumu üzerine etkileri. 2. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim 2002, Antalya, 24-28.