Yabani Badem Anacı (Prunus amygdalus orientalis A14) Tip Üzerine Farklı Badem Çeşitlerinin Aşılanması

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: (Özel Sayı 2) 1. Uluslararası Tarım Kongresi, 90 - 95, 26.12.2018

Yusuf Nikpeyma , Ahmet Gödoğu

Öz

Bu çalışma 2015 yılında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümüne ait meyve koleksiyon bahçesinde yürütülmüştür. Araştırmada Prunus amygdalus orientalis A14 tipi badem anacı kullanılmıştır. Bu anacın çöğürleri üzerine 5 farklı badem çeşidi (Ferraduel, Ferragnes, Tuono, Texas ve Nonpareil), 3 farklı dönemde (ilkbahar, haziran ve sonbahar) yonga ve T göz aşı yöntemleri kullanılarak aşılanmış ve aşı tutma yüzdeleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda en yüksek aşı tutma yüzdesinin (%90) Ferraduel çeşidinde sonbaharda yapılan yonga göz aşısı yöntemi ile elde edildiği, bunu %80 aşı tutma yüzdesi ile Ferragnes çeşidinde ilkbahar yonga göz aşısı yönteminin takip ettiği belirlenmiştir. En düşük aşı tutma yüzdesi (%70) ise Haziran T göz aşısı yöntemiyle Ferragnes çeşidinden elde edilmiştir. Sonuç olarak en başarılı aşılama yönteminin yonga göz aşısı olduğu, en yüksek aşı tutma yüzdesine ise Ferraduel ve Ferragnes çeşitlerinin sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Badem , anaç , çeşit , aşılama

Budding of Different Almond Varieties Using Chip and T Budding Implementation on The Wild Almond Rootstock Types (Prunus amygdalus orientalis A14)

Öz

The present research was conducted at the trial garden of Horticulture Department, Faculty of Agriculture in Kahramanmaraş Sütçü İmam University. In the study, a type of the wild almond Prunus runusamygdalus orientalis, labeled as A14, was used as the rootsock. 5 different almond varieties, Ferraduel, Ferragnes, Tuono, Texas and Nonpareil, were implemented to the type in 3 different periods (spring, June and autumn) of the year by using chip budding and ‘T’ grafting methods, and their grafting retention percentages were determined. As a result of the study, it was found that highest grafting retention (90%) was in Ferraduel implemented by chip budding method in fall, which was followed by Feranges variety processed through chip budding in spring (80%). The lowest grafting retention, on the other hand, was observed in Ferragnes implemented by the method of T in June (70%). We, therefore, concluded that the best implementation method was chip budding, and the varieties Ferrradual and Ferragnes had the maximum grafting retention.

Anahtar Kelimeler

Almond , seedlings , varieties , budding and grafting

Kaynakça

• Aktepe, H. ve S. Çağlar, 2013. Kahramanmaraş ilinde bulunan yabani badem türlerinin genaratif olarak çoğaltılması (Yüksek Lisans Tezi). K.S.U. Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. 66s.
• Anonim, 2006. Türkiye’de modern meyve yetiştiriciliği üzerine notlar.
• Atlı, H.S. ve ark., 2007. Meyve genetik kaynakları 2007 yılı gelişme raporu. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Gaziantep.
• Atlı, H.S., 2008. Amygdalus orientalis Mill. badem türünün farklı tiplerinin anaçlık özelliklerinin saptanması. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Gaziantep, Yayın No:37.
• Browicz, K. and Zohary, D., 1996. The genus Amygdalus L. (Rosaceae) species relationships, distribution and evolution under domestication. Genetic Resources and Crop Evaluation, 43:229-247.
• Dokuzoğuz, M. ve Gülcan, R., 1979. Badem yetiştiriciliği ve sorunları. TÜBİTAK, Ankara. Yayın No:432, Seri No:90, 80s.
• Dokuzoğuz, M. ve Gülcan, R., 1973. Ege Bölgesi bademlerinin seleksiyon yoluyla ıslah ve seçilmiş tiplerin adaptasyonu üzerine araştırmalar. TÜBİTAK, TOAG Yayın No:22, 28s.
• Gülcan, R., 1985. Descriptor list for almond ınternational board for plant genetic resources publication. AGP: IPGRI-Roma.
• Kaşka, N. ve ark., 1990. Pistacia cinsinin değişik türlerinde yonga, yama durgun ve sürgün ‘T’-göz aşılarının uygulanması. Türkiye 1. Antepfıstığı Sempozyumu 11-12 Eylül, Gaziantep, 278:59-67.
• Mortazavi, M., 1986. Problem of grafting of cultivated almond on almond Iranian scientific and specific. Journal in Agriculture, Zeitun, 71:15-21.
• Nikpeyma, Y., 1990. Değişik antepfıstığı çeşitlerinin bazı Pistacia türleri üzerine aşılanmasında en uygun aşı şekil ve zamanının belirlenmesi üzerine araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 82s.
• Özbek, S., 1978. Özel meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını 128, Ders Kitabı: 11, 486s.
• Soylu, A., 1997. Ilıman iklim meyveleri-2. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları No:72, Bursa.
• Needs, R.A. and Alexander, D.McE., 1982. Pistachio-A technique for chip-budding. Australian Horticulturca, October:87-89.
• Yardımcı, B., 1973. Sert kabuklu antepfıstığı. (L.E. Joley’den Çeviri) Tarım Bak. Ziraat İşl. Gen. Müd. Yay. D-149. Ankara.
• Yılmaz, M., Aşı tekniği ve bununla ilgili sorunlar. Tarım Bak. Zir. İşl. Gen. Müd. Yay. D-147. Ankara.