Öküzgözü Boğazkere ve Şire Üzüm Çeşitlerine Ait Tanelerin Farklı Olgunluk Dönemlerinde Meydana Gelen Fiziksel ve Kimyasal Değişimlerin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: (Özel Sayı 1) Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 243 - 248, 28.06.2018

Gültekin Özdemir , Abdullah Sessiz

Öz

Öküzgözü, Boğazkere ve Şire üzüm çeşitleri Diyarbakır, Elâzığ ve Mardin illerinde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitleridir. Bu çalışma ile ben düşme, ben düşmeden 15 gün sonra ve hasat zamanı olmak üzere üç farklı olgunluk döneminde üzüm tanelerinde meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla üzüm tanelerinde; tane uzunluğu (mm), genişliği (mm), kalınlığı (mm), tane ağırlığı (g), tane hacmi (ml), aritmetik ortalama (mm), geometrik ortalama (mm), yüzey alanı (mm²), küresellik (%), olgunluk indisi (%), asitlik (%), SÇKM (%), pH, toplam fenolik madde (μg GAE/mg) ve toplam flavonoid madde miktarı (μg QUE/mg) belirlenmiştir. Araştırma sonucunda Öküzgözü, Boğazkere ve Şire üzüm çeşitlerine ait tanelerin üzüm çeşitlerine ve üzümlerin olgunluk dönemlerine göre incelenen özellikler bakımından önemli farklılıklar gösterdiği saptanmıştır. Olgunluk ilerledikçe incelenen özelliklerde artışlar meydana gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öküzgözü , Boğazkere , Şire , Tane , fiziksel özellik , kimyasal

Determination of Physical and Chemical Composition in Different Maturity Time of Öküzgözü Boğazkere and Sire Grape Berries

Öz

Öküzgözü, Boğazkere and Şire grape varieties are widely grown in Diyarbakır, Elazığ and Mardin provinces. In this study, it was aimed to determine the physical and chemical changes that occurred in the grape berries during three different phenological stages, verasion, 15 days after verasion and harvest. In accordance with this purpose, berry length (mm), width(mm), thickness (mm), volume (ml), weight (g), arithmetic mean diameter (mm), geometric mean diameter (mm), surface area (mm²), sphericity (%), maturity index (%), TSSC (%), pH (%), and acidity, the total amount of phenolic substance (μg GAE/mg) and the total amount of flavonoid substance (μg QUE/mg) were determined. According to results of this study, there were found significant differences between all varieties. While some properties such as berry skin firmness decreased with maturity time, berries physical properties increased. Total soluble solids content and pH values increased with phenological stages.

Anahtar Kelimeler

Grape , Öküzgözü , Boğazkere , Şire , Berry , physical , chemical

Kaynakça

• Anonim, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri Veritabanı. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim: 04.11.2017).
• Çelik, H., B. Kunter, G. Söylemezoğlu, A. Ergül, H. Çelik, H, Karataş, G. Özdemir, A. Atak, 2010. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi, 11-15.01.2010, Ankara, s: 493-513.
• Kaplan, N., 1994. Diyarbakır ve Mardin İllerinde Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Özelliklerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 206s.
• Atalay D.A., G. Özdemir, H. Karataş, 2003. Diyarbakır Bağcılığının Mevcut Durumu Sorunları ve Çözüm Önerileri, GAP 3. Tarım Kongresi, 02-03.11.2003, Şanlıurfa, s: 375-378.
• Özdemir, G. ve S. Tangolar, 2005. Diyarbakır ve Adana Koşullarında Yetiştirilen Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Fenolojik Devreler ile Etkili Sıcaklık Toplamı Değerleri ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu, Tekirdağ. Eylül 2005, 2: 446-453.
• Özdemir, G. ve H. Karataş, 2008. Diyarbakır İli Bağcılığı. Ulusal Bağcılık-Şarap Sempozyumu ve Sergisi. 06-08.11.2008, Denizli. s: 405-413.
• Özdemir, G., 2009. Diyarbakır İlinde Bağcılığın Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi için Bazı Öneriler, Diyarbakır Tarım İl Müdürlüğü Yayın Organı, Diyarbakır’da Tarım Dergisi, 17: 18-19.
• Özdemir, G., H. Karataş, A. Bayram, İ. Doran, İ. Gül, 2009. GAP Bölgesi Organik Bağcılık Potansiyeli ve Organik Tarım Uygulamaları, 1. GAP Organik Tarım Kongresi, 17-20.11.2009, Şanlıurfa. s: 144-155.
• Özdemir, G., H. Karataş, D.D. Karataş, 2010. Bağcılık Sektörünün Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Üretim Boyutları. 1. Uluslararası Katılımlı Kamu, Üniversite, Sanayi İşbirliği Sempozyumu ve Mermercilik Şurası, 24-26.05.2010, Diyarbakır. 381-386s.
• Akın, S. ve G. Özdemir, 2010. Diyarbakır İli Çermik İlçesi Bağcılığı ve Üzüm Üreticilerinin Örgütlenmeye Bakış Açıları, Türkiye 9. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22-24.09.2010. Şanlıurfa. 1: 526-533.
• Karataş, H, D.D. Karataş, G. Özdemir, R. Demiraslan, 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Üzüm Çeşitlerinin Sanayiye Yönelik Değerlendirilme Potansiyeli, 1. Uluslararası Katılımlı Kamu, Üniversite, Sanayi İşbirliği Sempozyumu ve Mermercilik Şurası, 24-26.05.2010, Diyarbakır. s: 256-261.
• Gürsöz, S., 1993. GAP Alanına Giren Güneydoğu Anadolu Bağcılığı ve Özellikle Şanlıurfa İlinde Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Nitelikleri ile Verim ve Kalite Unsurlarının Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. 153s.
• Mohsenin, N.N., 1986. Physical Properties of Plant and Animals Materials. 2. Edition. New York, NY: Gordon and Breach Science Publishers. 702p.
• Zare, D., F. Salmanizade, H. Safiyari, 2012. Some Physical and Mechanical Properties of Russian Olive Fruit. World Academy of Science, Engineering and Technology. International Journal and Biological, Biomolecular, Agricultural, Food and Biotechnological Engineering. 6(9): 668-671.
• Sessiz, A., A.K. Elicin, R. Esgici, G. Ozdemir, L. Nozdrovicki, 2013. Cutting Properties of Olive Sucker. Acta Technologica Agriculturae. The Scientific Journal for Agricultural Engineering, the Journal of Slovak University of Agriculture in Nitra. 16(3): 80-84.
• Özdemir, G., S. Tangolar, H. Bilir, 2006. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Fenolojik Dönemleri ile Salkım ve Tane Özelliklerinin Saptanması. Alatarım 5(2): 37-42.
• Bahorun, T., B. Gressier, F. Trotin, C. Brunet, T. Dine, M. Luyckx, J. Vasseur, M. Cazin J.C. Cazin, M. Pinkas, 1996. Oxygen Species Scavenging Activity of Phenolic Extracts from Hawthorn Fresh Plant Organs and Pharmaceutical Preparations. Arzneimittelforschung. 46: 1086-1089.
• Baydar, G.N., G. Ozkan, S. Yasar, 2007. Evaluation of the Antiradical and Antioxidant Potential of Grape Extracts. Food Control, 18: 1131-1136.
• Le K., F. Chiu, K. Ng, 2007. Identification and Quantification of Antioxidants in Fructus lycii. Food Chem. 105: 353-363.
• Ozdemir, G., A. Beren Sogut, M. Pirinccioglu, G. Kizil, M. Kizil, 2016. Changes in the Phytochemical Components in Wine Grape Varieties during the Ripening Period. Scientific Papers. Series B, Horticulture. 60: 85-93.