GAP Bölgesinde Organik Üzüm Yetiştiriciliği

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: (Özel Sayı 1) Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 249 - 255, 28.06.2018

Gültekin Özdemir , Atilla Çakır

Öz

GAP Bölgesi Türkiye yüzölçümünün %9.5’ini, nüfusun ise %9.2’sini oluşturmaktadır. GAP, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerini kapsamaktadır. Bölge gerek sahip olduğu ekolojik yapı ve uygulanan kültürel uygulamalarda kullanılan sentetik kimyasal girdilerin azlığı ve gerekse sahip olduğu yerel üzüm çeşit zenginliği ve yöresel üzüm ürünleri üretiminin yaygınlığı nedeniyle önemli bir organik tarım havzasıdır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ülkemiz bağ alanlarının yaklaşık %25’i ve üzüm üretiminin yaklaşık %15’ini karşılaması dolayısıyla önemli bir bölgesidir. Bu bildiri ile GAP bölgesi illerinde organik üzüm yetiştiriciliğinin mevcut durumu, uygulamada yaşanan sorunlar ve geliştirilmesine yönelik önerilerin sunulması amaçlanmıştır. GAP Bölgesinde organik üzüm yetiştiriciliğinin en fazla Adıyaman, Diyarbakır, Mardin ve Kilis illerinde olduğu belirlenmiştir. Bu illeri Şanlıurfa izlemektedir. Batman, Gaziantep, Siirt ve Şırnak illerinde organik üzüm üretim miktarının yok denecek kadar düşük miktarlarda olduğu dikkat çekmektedir. GAP bölgesi bağlarının gerek yetiştirilen üzüm çeşitleri ve uygulanan yetiştirme teknikleri gerekse üzümden elde edilen pekmez, pestil gibi yöresel üzüm ürünlerinin üretimi ve pazarlanması bakımından önemli bir organik tarım potansiyeline sahip olduğu saptanmıştır. Bağlarda gerçekleştirilen toprak ve bitki besleme ile bitki koruma uygulamalarının genellikle organik tarım kapsamında izin verilen uygulamalar düzeyinde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

GAP , organik üzüm , organik bağ , organik yetiştiricilik

Organic Viticulture in Gap Region of Turkey

Öz

The GAP region constitutes 9.5% of Turkey’s surface area and 9.2% of its population. Adıyaman, Batman, Diyarbakir, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa and Şırnak are in GAP region. The region has still a great potential for organic viticulture due to traditional growing practices, soil tillage, fertilization, very low usage of pesticides. Southeastern Anatolian Project (GAP) region provided about 25% of total vineyard area, and about 15% of total grape production of Turkey. The present study aimed to emphasize both organic viticulture potential of GAP region and soil, plant nutrition and plant protection applications compatible with organic viticulture in the region. The region has an important potential of organic grape growing due to the currently growing grape varieties, utilized growing techniques and traditional grape products, and values. In vineyard of the region, soil and plant nutrition, pest management applications were generally found to be in accordance with permitted applications of organic agriculture.

Anahtar Kelimeler

GAP , organic grape , organic viticulture

Kaynakça

• Anonim, 2016. Türkiye Organik Tarım İstatistikleri. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Organik Tarım Bilgi Sistemi (OTBİS) Kayıtları (http://www.tarim.gov.tr/konular/bitkisel-uretim/organik-tarim/istatistikler) (Erişim: 2016)
• Çelik, H., B. Kunter, G. Söylemezoğlu, A. Ergül, H. Çelik, H, Karataş, G. Özdemir ve A. Atak, 2010. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi, 11-15.01.2010, Ankara, 1: 493-513.
• Özdemir, G., 2016. Diyarbakır İlinin Organik Üzüm Yetiştirme Potansiyeli ve Yaygınlaştırılması Faaliyetleri. GAP TEYAP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi Dergisi, 3: 22-29.
• Özdemir, G., H. Karataş, A. Bayram, İ. Doran ve İ. Gül, 2009. GAP Bölgesi Organik Bağcılık Potansiyeli ve Organik Tarım Uygulamaları. 1. GAP Organik Tarım Kongresi, 17-20.11.2009, Şanlıurfa. s: 144-155.