Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Tarafından Geliştirilen Yeni Sofralık Üzüm Çeşitleri

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: (Özel Sayı 1) Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 423 - 428, 28.06.2018

Onur Ergönül , Cengiz Özer , Zeliha Orhan Özalp

Öz

Ülkemiz asmanın önemli gen kaynaklarından biri olması ve en büyük sofralık üzüm üreticisi ülke konumunda olmasına karşın kaliteli sofralık üzüm üretiminin standartları ve miktarı konusunda yeterli değildir. Mevcut sofralık üretimde öne çıkan çeşit, öncelikle kurutmalık olarak değerlendirilen Sultani çekirdeksizdir. Yüksek kaliteli, erken veya geç olgunlaşan, gösterişli yeni sofralık üzüm çeşitleri, sofralık üzüm sektörünün dinamizmi için iyi bir alternatif olabilecektir. Bu amaçla, 1974 yılında Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsünde çekirdeksizliğin ön planda tutulduğu melezleme ıslahı çalışmaları başlatılmıştır. Çalışmalarda genellikle ana ebeveyn olarak çekirdekli, baba ebeveyn olarak çekirdeksiz çeşitler kullanılmıştır. Bu kapsamda şu ana kadar kurum tarafından 16 sofralık 1 şaraplık üzüm çeşidi tescil edilmiştir. Burada son olarak tescil edilen 7 sofralık üzüm çeşidinin (Gönülçelen, Emirali, Cengizbey, Özer Beyazı, Gürnil, Kebeli ve Süleymanpaşa Beyazı) kalite parametreleri hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Islah , sofralık üzüm , çekirdeksizlik , olgunlaşma dönemi

New Table Grape Varieties Developed by Tekirdağ Viticultural Research Institute

Öz

Turkey, in spite of being important gene source of grape and one of the biggest table grape producers, the number and quality of qualified table grapes are insufficient. The main variety is Sultanina for both domestic and foreign markets. High quality, early or late maturing, attractive hybrid table grape cultivars will be good alternative for table grape growing regions and improve dynamism of the sector. For this purpose, conventional breeding studies with the priority of seed lessness have been carried out Tekirdağ Viticulture Research Institute (TVRI) since 1974. Parents were seeded genotypes as female progenitor while seedless genotypes as pollinator. Until now sixteen table grape and one vine grape varieties were registered by TVRI. Here, detailed information on the quality parameters of 7 table grape varieties registered recently (Gönülçelen, Emirali, Cengizbey, Özer Beyazı, Gürnil, Kebeli and Süleymanpaşa Beyazı) is given.

Anahtar Kelimeler

Breeding , table grape , seed lessness , ripening period

Kaynakça

• Ergönül, O., C. Özer, Z. Orhan Özalp, A.S. Yaşasın, S. Candar, M.A. Kiracı, S. Aydın, Y. Boz ve L. Öztürk, 2015. Melezleme Yoluyla Erkenci ve Son Turfanda Üzüm Çeşitlerinin Elde Edilmesi. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü.
• Ergül, A., 1994. Bağcılıkta Kombinasyon Islahı Üzerinde Araştırmalar: Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinde Tozlayıcı Çeşitlerin Döl Verimine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 144s.
• Özer, C., Y. Boz ve A. Atak, 2014. Melezleme Yoluyla Üzüm Islahı Çalışmalarımız. TÜRKTOB Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi (11): 11-18.
• Sivritepe, N. ve T.M. Parlak, 2015. Türkiye ve Dünyada Sofralık Üzüm Üretimi, Tüketimi ve İhracat Profilinde Meydana Gelen Değişimler. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi A27, Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu (Özel Sayı):56-69.