AŞILI ASMA FİDANI ÜRETİMİNDE FARKLI ÇEŞİT VE ANAÇ KOMBİNASYONLARININ VEJETATİF GELİŞME VE FİDAN RANDIMANI ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2005, Cilt: 34 Sayı: 1, 1 - 10, 01.03.2005

Alper Dardeniz Ali Osman Şahin

Öz

Bu araştırma Umurbey-Çanakkale koşullarında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Çanakkale Meyvecilik Üretme İstasyonu’na bağlı Umurbey İşletmesi’nde 2003 yılında
yürütülmüştür. 41 B, 140 Ru, 1103 P ve 5 BB Amerikan asma anaçlarının üzerine aşı-
lanan Uslu üzüm çeşidinde kallus gelişim düzeyi, çimlendirme odası, fidanlık ve genel
fidan randımanları, ana sürgün uzunluğu, koltuklardaki toplam boğum sayısı, aşı
noktası kalınlığı ile ana kök sayısı parametreleri, Yalova İncisi üzüm çeşidinde ise
kallus gelişim düzeyi, fidanlık ve genel fidan randımanları, ana sürgün uzunluğu, koltuklardaki
toplam boğum sayısı, çap ve öz kalınlıkları ile çap/öz parametreleri önemli
farklılık oluşturmuştur. En yüksek kallus gelişim düzeyi, Uslu üzüm çeşidinde Uslu x
140 Ru (3.83), Yalova İncisi üzüm çeşidinde ise Yalova İncisi x 140 Ru (3.74) ve Yalova
İncisi x 1103 P (3.50) aşı kombinasyonlarından elde edilmiştir. En yüksek çimlendirme
odası randımanını Uslu x 140 Ru (%98.75), Uslu x 1103 P (%96.27 ) ve Uslu x 5
BB (%92.63) aşı kombinasyonları oluşturmuştur. Uslu üzüm çeşidinde Uslu x 41 B
(%44.61) ve Uslu x 5 BB (%37.47), Yalova İncisi üzüm çeşidinde ise Yalova İncisi x 41
B (%38.79), Yalova İncisi x 1103 P (%27.94) ve Yalova İncisi x 140 Ru (%27.13) aşı
kombinasyonları en yüksek genel fidan randımanını meydana getirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Asma, Amerikan Asma Anacı, Afinite, Fidanlık Randımanı, Kallus, Genel Fidan Randımanı

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y. S. ve H. Çelik, 1982. Effect of Grafting Machines on Success of Grafted Vine Production. Uludağ Üniversitesi Zi- raat Fakültesi Dergisi 1 (1): 25-32.
• Anonim, 1995. Asma Çeliği Standardı. TS 4072/Nisan 1995. Türk Standartları Enst., Ankara.
• _______, 2001. Fidan Üretim ve Dağıtım Ta- limatı (2000-2001). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• _______, 2002. 1990-2000 Yılları Aşılama ve Fidan Üretim Miktarları Klasörü (Ham Veriler). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Çanakkale Meyvecilik Üretme İstasyonu Müdürlüğü.
• _______, 2003. Agricultural Primary Crops Production fao.org. http://apps.
• Çelik, H. ve Y. S. Ağaoğlu, 1979. Aşılı Kök- lü Asma Fidanı Üretiminde Farklı Çeşit x Anaç Kombinasyonlarının Aşıda Başarı Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi Zi- raat Fakültesi Yıllığı: 29 (1): 222-232.
• Çelik, H. ve Z. Uyar, 1992. Serada Tüplü Asma Fidanı Üretiminde Tüp Büyüklü- ğünün Fidan Randımanı ve Kalitesi Üze- rine Etkileri. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bit- kileri Kongresi. Cilt II: 467-471, Borno- va- İzmir.
• Çelik, S., 1998. Bağcılık (Ampeloloji). Cilt- 1. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. Tekir- dağ.
• ________, A. Delice ve L. Arın, 1992. Fidan- lık Koşullarında Aşılı Köklü Asma Fida- nı Üretimi. Doğa-Tr. J. of Agricultural and Foresty. 16 : 507-518.
• Dardeniz, A., 2001. Asma Fidancılığında Bazı Üzüm Çeşidi ve Anaçlarda Farklı Ürün ve Sürgün Yükünün Üzüm ve Çu- buk Verimi ile Kalitesine Etkileri Üzeri- ne Araştırmalar (Doktora Tezi). Ege Üni- versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 1-3. Bornova-İzmir.
• Ecevit, F. M., 1991. Sağlıksız Fidan Dağı- tımı ve Kurucuova (Beyşehir) Bağcılığı- nın Sonu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakan- lığı. Türkiye I. Fidancılık Sempozyumu. 149-152, Ankara.
• ___________, ve N. Baydar, 2000. Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Farklı Aşılama Yöntemlerinin Aşıda Başarı Üzerine Et- kileri. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu Bildiri Özetleri. Ödemiş/İzmir.
• İlter, E., İ. Kısmalı, A. Atilla ve İ. Uzun, 1984. Asma Fidanı Sorunu ve Çözümü İçin Öneriler. Türkiye II. Bağcılık ve Şa- rapçılık Sempozyumu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Manisa.
• İlter, E., 1990. Özel Bağcılık (Basılmamış Ders Notları). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. İzmir.
• Kamiloğlu, Ö., ve S. Tangolar, 1995. Aşılı Asma Fidanı Üretiminin Geliştirilmesi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye II. Ulu- sal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt II, 47- 451. Adana.
• Kaşka. N., ve M. Yılmaz, 1974. Bahçe Bit- kileri Yetiştirme Tekniği. (Çeviri: “Plant Propagation”, H. T. Hartman, ve D. E. Kester). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 79, Ders Kitapları: 2. A. Ü. Basım Evi, 601 s.
• Kocamaz, E., 1995. Asma Fidanı Üretimi ve Sertifikasyon. Tarım ve Köyişleri Bakan- lığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Bitkisel Üretimi Geliştirme Dairesi Başkanlığı. Mesleki Kitaplar Se- risi. Ankara. Pourcharesse, Experimentale sur le Boutrage et le Greffage. Progr. Agric. Vitic. 135: 221- 223. 1951. Etude
• Sivritepe, N., ve C. Türkben, 2001. Müşküle Üzüm Çeşidinde Farklı Anaçların Aşıda Başarı ve Fidan Randımanları Üzerine Etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fa- kültesi Dergisi: 47-58.