BAZI AMERİKAN ASMA ANAÇLARININ TUZ STRESİNE TOLERANSLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2005, Cilt: 34 Sayı: 1, 11 - 20, 01.03.2005

Ece Turhan Alper Dardeniz Nuray Mücallâ Müftüoğlu

Öz

Bu araştırma, Marmara ve Ege Bölgeleri’nde geniş çapta kullanılan 1103 P
(Berlandieri Rességuier No. 2 x Rupestris du Lot (St. George) 1103 Poulsen), 420 A
(Berlandieri x Riparia 420 A Millardet Et de Grasset) ve 5 BB (Berlandieri x Riparia
Teleki 8 B Seleksiyon Kober 5BB) Amerikan asma anaçlarının tuz stresine toleranslarını
tespit etmek amacı ile kurulmuştur.
Bu araştırmada çelik dikimi 29 Mart 2002 tarihinde yapılmış, dikimden 1 ay sonra
bitkilerde 2-3 gerçek yaprağın görüldüğü 27 Nisan 2002 tarihinden itibaren 5 ayrı
dozdaki tuz konsantrasyonu (0; 5000; 10000; 15000 ve 20000 mg/L NaCl) verilmeye
başlanmış ve 50 gün süre ile uygulanmıştır. Söküm 15 Haziran 2002 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Sökülen çeliklerde sürgün uzunluğu (cm), boğum sayısı (adet), yaprak sayısı (adet),
sürgün yaş ağırlığı (g), sürgün kuru ağırlığı (g), kök yaş ağırlığı (g) ve kök kuru
ağırlığı (g) belirlenmiştir. Ayrıca anaçların tuza dayanımlarının belirlenmesi için sürgün
ve kök kuru ağırlığı bazında tolerans oranı, tolerans indeksi ve canlılık oranı (%)
hesaplanmıştır.
Sonuç olarak bütün parametreler dikkate alındığında, tuz stresine en çok dayanıklılık
gösteren anacın 5 BB, bunun ardından 1103 P ve en dayanıksız anacın da 420 A
olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tuz Stresi, Amerikan Asma Anacı, Tolerans Oranı, Tolerans İndeksi

Kaynakça

• Anonim, 1999. Tarım İl Müdürlüğü İstatistikleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım İl Müdürlüğü, Çanakkale.
• Anonymous, 2003. Agricultural Primary Crops Production Databases. www.apps. fao.org.
• Chandler, S. F., B. B. Mandal, and T. A. Thorphe, 1986. Effect of Sodium Sulfate on Tissue Cultures of Brassica napus cv. Westar and Brassica campestris L. Cv. Tobin. J. Plant Physiol., 126 (1) p: 105- 117.
• Desmukh, M. R., S. P. Karkampar, S. G. Patil, 2003. Screening of Grape Rootstocks For Their Salinity Tolerance. Journal of Maharashtra Agricultural Universities, 28:2 p: 122-124.
• Edreva, A., 1998. Responses of Plants to Stress Factors. Bitkilerde Stres Fizyolojisinin Moleküler Temelleri. 22-26 Haziran 1998. Ebiltem, s 1-33, İzmir.
• Fan, X. C., Liu, C. H., Pan, X., Guo, J. N. and Li, M., 2004. Evaluation of Salt Tolerance of Grape Rootstocks Under Hydroponic Culture Conditions. Journal of Fruit Science, 21:2 p: 128-131.
• Gerhard, R., Cheng–Yung Cheng und F. Schneider, 1971. Probleme Der RebenVeredlung. Heft 8: 9-27.
• Hasegawa, P. M., R. A. Bressan and A. V. Handa, 1986. Cellular Mechanisms of Salinity Tolerance. Hort. Science, 21 (6) p: 1317-1324.
• Khanduja, S. D., K. N. J. Chaturvedi and V. K. Garg, 1980. Effect of Exchangeable Sodium Percentage on The Growth and Mineral Composition of Thomson Seedless Grapevine. Sci .Hort. 12 (1) p: 47-53.
• Kısmalı, İ., 1978. Yuvarlak Çekirdeksiz Üzüm Çeşidi ve Farklı Amerikan Asma Anaçları ile Yapılan Aşılı-Köklü Asma Fidanı Üretimi Üzerinde Araştırmalar (Doçentlik Tezi). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Bornova-İzmir.
• LaRosa, P. C., N. K. Singh, P. M. Hasegawa, R. A. Bressan, 1989. Stable NaCl Tolerance of Tobacco Cells is Associated With Enhanced Accumulation of Osmotion. Plant Physiol., 91 (5): 855- 861.
• Levitt, J., 1980. Responses of Plants to Environmental Stresses. Volume II, 2nd ed. Academic Press, New York, 607 p.
• Martinez-Barroso, M. C., and C. E. Alvarez, 1997. Toxicity Symptoms and Tolerance of Strawberry to Salinity in The İrrigation Water. Scientia Hort., 71:177- 188.
• McKersie, B. D., and Y. Y. Leshem, 1994. Stress and Stress Cooping in Cultivated Plants. Kluwer Academic Publishers, The Netherlands. 256 p.
• Salisbury, F. B., and C. W. Ross, 1992. Plant Physiology. 4th ed. Wadsworth Publishing Com. Belmont, California. 682 p.
• Samra, J. S., 1985. Sodicity Tolerance of Grapes With Geference to The Uptake of Nutrients. Indian J. Hort, 42 (1/2) p: 12- 17.
• __________, 1986. Effect of Soil Sodicity on the Growty of Four Cultivars of Grape. Indian J. Hort. 43 (1/2) p: 60-65.
• Saraswat, K. B., 1973. Studies on the Effect of Time Planting, Sohking in Water and Precallusing on the Rooting Capacity of Grape Vine Cuttings. Prog. Port. 5(1) p: 57-65.
• Schwarz, M., 1985. The Use of Saline Water in Hydroponics. Soilless Culture, 1 (1): 25-34.
• Schwarz, M., 1995. Soilless Culture Management. Advanced Series in Agricultural Sciences, Vol. 24, 197 p.
• Sivritepe, N., 1995. Asmalarda Tuza Dayanıklılık Testleri ve Tuza Dayanımda Etkili Bazı Faktörler Üzerinde Araştırmalar. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Bursa, 176 S.
• __________, ve A. Eriş, 1998. Bazı Asma Anaçlarında NaCl Uygulamalarının İyon Metabolizması Üzerine Etkileri. Bahçe Dergisi. TC Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yalova Bahçe Kültürleri Merkez Araş- tırma Enstitüsü. 27(1-2): 23-33, Yalova.
• Southey, J. M., and J. H. Jooste, 1991, The Effect of Grapevine Rootstock on Performance of Vitis vinifera L. (cv. Colombard) on A Relatively Saline Soil. South African Journal of Enology and Viticulture, 12 (1): 32-41.
• ____________, and ________, 1992, Physiological Response of Vitis vinifera L. (cv. Chenin blanc) Grafted Onto Different Rootstocks on A Relatively Saline Soil. South African Journal of Enology and Viticulture, 13 (1): 10-22.
• Sönmez, B., 1990. Tuzlu ve Sodyumlu Topraklar. TC Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Şanlıurfa Araş- tırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, 62, 60 s.
• Walker, R. R., 1994. Grapevine Responses to Salinity Bulletin-de-I’OIV., 67:761- 762, 634-661.
• __________, D. H. Blackmore, P. R. Clingelleffer, P. Godden, L. Francis, P. Vallente and E. Robinson, 2003. Salinity Effects on Vines and Wines. Bulletin-deI’OIV., 76:865-866, p: 200-227.