TÜRKİYE’DE YÜRÜTÜLEN CEVİZ SELEKSİYON ISLAHI ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE SELEKSİYON ISLAHINDA KULLANILAN KARAKTERLERİN TANIMLANMASI

Yıl 2005, Cilt: 34 Sayı: 1, 29 - 34, 01.03.2005

Yaşar Akça

Öz

Türkiye’de tohumdan yetişmiş genetik yönden güçlü açılımlara sahip çok değerli
ceviz tipleri bulunmaktadır. Bu popülasyonlar içinde 1970’li yıllarda başlayan
seleksiyon çalışmalarında seçilen birçok tip genel olarak meyve ağırlığı ve meyve özellikleri
esas alınarak seçilmiştir. Birçok çalışmada tiplerin seçiminde yapraklanma zamanı,
yan dallarda meyve verme özelliği, bakteriyel yanıklığa dayanım gibi birçok
önemli karakter dikkate alınmamıştır. Araştırıcılar genellikle karakterlerin tanımlanması
ve değer aralıklarının saptanmasında ortak kullanılan tanımlamalar kullanamamışlardır.
Bu bildiride ülkemizde yürütülen ceviz seleksiyon çalışmaları incelenmiş
ve UPOV kriterlerinde ceviz için yer alan karakterler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Seleksiyon Islahı, UPOV

Kaynakça

• Akça, Y., 1993. Gürün Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üze- rinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basıl- mamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bi- limleri Enstitüsü, Van.
• _______, ve C. Ayhan, 1996. Adilcevaz Ce- viz (Juglans regia L.) Populasyonu İçin- de Genetik Değişkenlik ve Üstün Özel- likli Ceviz Tiplerinin Seleksiyonu Üze- rinde Bir Araştırma. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu 10-11 Ocak 1996 S:380-387. Samsun
• _______, 2005. Ceviz Yetiştiriciliği. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Matbaası, Ankara.
• _______, S. Keskin and C. Celep, 2001 A Study on The Selection of Superior Walnut Types With Lateral Bud Fruitfulness and Maximum of Nuts Per Cluster. Proceedings of The Fourth International Walnut Symposıum Acta Horticulturae ,544: 125-128
• Aşkın, M.A., ve A. Gün, 1995. Çameli ve Bozkurt Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı. Türkiye 2. U- lusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Adana, Cilt 1:461-463.
• Beyhan, O., 1993. Darende Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Is- lahı Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van .
• Germain, E., 2004. Inventory of Walnut Researche, Germplasm and References. Institute National de la Recherche Agronomique, Unite de Recherches sur les Especes Fruitieres et la Vigne, France.
• Oğuz, H.İ., 1998. Ermenek Yöresi Cevizleri- nin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversi- tesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Ölez, H., 1971. Marmara Bölgesi Cevizleri- nin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Bahçe Kültürleri A- raştırma Enstitüsü, Yalova.
• Şen, S.M., 1980. Kuzey Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Is- lahı Üzerinde Araştırmalar (Doçentlik Tezi, Basılmamış). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• Yarılgaç, T,. 1997. Gevaş Yöresi Cevizleri- nin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluy- la Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversi- tesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Yaviç, A., 2000. Bahçesaray Yöresi Cevizle- rinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yo- luyla Islahı Üzerine Araştırmalar (Dokto- ra Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üni- versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü),Van.