ANKARA YÖRESİ CEVİZLERİNİN (Juglans regia L.) SELEKSİYON YOLUYLA ISLAHI

Yıl 2005, Cilt: 34 Sayı: 1, 83 - 90, 01.03.2005

Hülya Ünver Menşure Çelik

Öz

Ankara yöresinde tohumdan yetişen ceviz ağaçlarının oluşturduğu populasyon içerisinden
üstün özellikli tipleri seçmek amacıyla gerçekleştirilen bu seleksiyon çalışmasında
364 ağaçtan meyve örneği alınmış, bu tiplerde önemli meyve ve ağaç özellikleri
incelenmiştir. Araştırma sonucunda 23 ceviz tipi ümitvar olarak seçilmiştir. Seçilen
tiplerde meyve ağırlığı 10.82-18.74 g, iç ağırlığı 5.62-8.60 g, iç oranı %42.95-%57.26,
kabuk kalınlığı 1.04 - 2.03 mm arasında değişmiş; kabuk rengi 9 tipte koyu, 14 tipte
esmer; iç rengi ise 5 tipte açık sarı, 18 tipte koyu sarı olarak belirlenmiştir. Seçilen tipler
dolu ve sağlam iç oranı yönünden çok iyi durumda olup, 13 tip %100 oranında dolu
ve sağlam iç vermiş, 1 tipte %13.33 oranında boş meyveye rastlanılmıştır. Seçilen
23 tipin 10’u homogamous, 9’u protandrous ve 3’ü protogenous çiçeklenme göstermiş,
1 tipte ise ilkbahar don zararı nedeniyle çiçeklenme durumu belirlenememiştir.
Ümitvar seçilen tiplerde protein oranları %16.06-%25.50, yağ oranları %47.84-
%66.74 arasında ve yağ asitleri miktarları; linoleik %41.13-%61.15; oleik asit
%22.39-%49.12; palmitik asit %6.01-%10.21 ve stearik asit %2.17-%4.99 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Seleksiyon, Ankara

Kaynakça

• Akça, Y., 1993. Gürün Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Fen Bil. Enst., Van.
• Akkuzu, H.E., ve M. Çelik, 2001. Bazı Ceviz Çeşitlerinin (Juglans regia L.) Ankara Koşullarında Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, s.69-75, Tokat.
• Çelik, M., 1982. Bazı Armut Anaçları İçin En Uygun S.Ö. Ayva Anacı Seçimi Ve Aşı Uyuşmazlığının Biyokimyasal Analiz Yöntemleri İle Belirlenmesi (Doçentlik tezi). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri ve Islahı Bölümü, Ankara.
• Oğuz, H.İ., 1998. Ermenek Yöresi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bil. Enst., Van.
• Şen, S.M., 1980. Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Cevizlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar. A.Ü.Z.F. Doçentlik Tezi, Erzurum.
• ________, 1986. Ceviz Yetiştiriciliği. Ondokuzmayıs Üniv.Ziraat Fak., Samsun.
• Yarılgaç, T., 1997. Gevaş yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bil. Enst., Van.