MİNERAL GÜBRELEMENİN ORGANİK GÜBRELİ PLANTASYONDA YETİŞMİŞ KUŞKONMAZIN (Asparagus officinalis L.) SÜRGÜN KALİTESİNE ETKİSİ

Yıl 2006, Cilt: 35 Sayı: 1, 19 - 28, 01.03.2006

Müzeyyen Seçer Ömer Lütfü Elmacı Funda Şener Bülent Yağmur

Öz

Bu çalışmada; N, K ve Mg’lu gübrelerin, organik gübreli plantasyonda yetişmiş
kuşkonmaz (Asparagus officinalis L.) bitkilerinin toprak altı sürgün (=meyve) kalitesine
etkileri araştırılmıştır. Denemede Azot 10, 20, 30 kg/da, Potasyum 8, 16, 24 kg/da
ve Magnezyum 4, 8, 12 kg/da olarak uygulanmışlardır.
Deneme üç tekerrürlü ve tesadüf blokları desenine göre kurulmuştur. Toprak altı
sürgün örnekleri, gübre uygulamasından yaklaşık 6 ay sonra alınmış ve örneklerde;
çap, taze ağırlık, L-askorbik asit (C vitamini) miktarları ile sürgün uç, orta ve dip kı-
sımlarında toplam suda çözünebilir kuru madde (TSÇKM) değerleri belirlenmiştir.
Kurutulan toprak altı sürgün örneklerinde ise makro ve mikro element miktarları tayin
edilmişlerdir.
Kuşkonmaz taze sürgün ağırlıkları 25.8 (N1
)-37.9 (Mg2
) g arasında değişmiştir.
Sürgün ağırlığı üzerine etki Mg> N> K şeklindedir. İstatistiki önem taşımamakla birlikte
N ve Mg’un sırası ile 20 ve 8 kg/da orta, K’un ise 8 kg/da’lık ilk dozu sürgün a-
ğırlığı açısından en etkili gübre dozları olarak bulunmuşlardır.
Sürgün çapları 11.2 (N1
) – 15.1 (Mg2
) mm arasında bulunmuş, gübreler arasında
gösterdiği farklılık istatistiki önem arzetmemiştir. Toprak altı sürgünlerin L-askorbik
asit içeriği 22.0 (Kontrol) – 39.6 (K3) mg/100 g taze örnek arasında değişmiş, gübre etki
sıralaması K>Mg>N şeklinde olmuş, gübre uygulamaları istatistiki anlamda p

Anahtar Kelimeler

Asparagus officinalis L., N, K, Mg Gübreleri, Organik Gübreleme, Sürgün Kalitesi

Kaynakça

• Abak, K., 1987. Enginar ve Kuşkonmaz Ye- tiştiriciliği. Tarımsal Araştırmaları Des- tekleme ve Geliştirme Vakfı (TAV).
• Amaro-López, M.A., G. Zurera-Cosano, R. Moreno-Rojas and R-M.Garcia-Gimeno, 1996. Mineral Content Modifications During Ripening of Asparagus (Aspara- gus officinalis L.). Plant Foods for Hu- man Nutrition (Durdrecht) 49(1):13-26.
• Anaç, D., N. Eryüce, Ö. Gürbüz, B. Eryüce, C. Kılıç ve M. Tutam, 1999. Effect of Combined N and K Nutrition on Yield and Quality of Spinach. Improved Crop Quality by Nutrient Management (Editör; D. Anaç ve P. Martin-Prevel). Kluver Academic Publishers. pp:39-41.
• Anonymus, 1972. Informationen über Kali Ratgeber für die Landwirtschaft. Heft Nr.4. s:84.
• _________ , 1976. Fertilizing for High Yield “Citrus”. IPI Bulletin 4, p.30.
• _________ , 1983. Fertilizing for High Yield “Potato”. IPI Bulletin 8, p.44.
• _________ , 1993. Ratschlage für den Spar- gelanbau in Niedersachsen and Westfa- len-Lippe. 2.Auflage
• Baron H., 1954. Vereinfachte Bestimmung des Bors in Pflanzen mit 1:1 Diantrimid. Fresenius z.f. Analy. Chem. 143:339-349.
• Bingham, F.T. 1949. Soil Test for Phosphate. California Agr. 3 (8): 11-14
• Born, H.U. and H.D. Hartmann, 1982. Be- urteilungsmöglichkeiten der Magnesium- ernährung von Asparagus officinalis L., Land. Forsch 35: 3-4.
• Bremner, J.M. 1965. Total N In:Methods of Soil Analysis. (Edit.C.A.Black) Part 2. Amer Soc. of Agr. Inc.,Pub. pp:1149 - 1178.
• Brown, L.D. and K. Lawton, 1961. Utilisa- tion of Applied Phosphorus by Asparagus Spears. Soil Sci. 92:380-383.
• Douglas, J.A., J.M. Follet and R.A. Littler, 1989. Boron Requirement of Asparagus Seedlings Grown in Sand Culture. Scien- tia Horticulturae February 1989, 38 (1- 2):33-42.
• Eryüce, N., D. Anaç ve Ş. Aydın, 1990. Sanayi Domatesinde Azot, Fosfor ve Potasyumlu Gübrelerin Verim ve Ka- liteye Etkileri. Sandom Sanayi Do- matesini Üretimini Geliştirme Projesi. Çalışma T.Yoltaş). Ege Üniv. Zir. Fak., Türkiye Salça İhracatçıları ve İmalatçıları Derneği. s: 42-44. (Editör;
• Esteve M.J., R. Farre, and A. Frigola, 1995. Changes in Ascorbic Acid Content of Green Asparagus During the Harvesting Period and Storage (CAB Abstracts 1996- 7/98). Jour. of Agricultural and Food Chemistry 43(8):2058-2061.
• Fisher, K.J., and B.L. Benson, 1988. Effects of Nitrogen and Phosphorus Nutrition on the Growth of Asparagus Seedlings. Scientia Horticulturae 21:106-112.
• Hartmann, H.D., 1976. Ergebnisse der Un- tersuchung von Spargelböden. Landw. Forsch. 29(1):42-52.
• _____________, H.U. Born, and J. Müller, 1983. Einfluß von Mg, Ca und Al auf den Spargelertrag. Kali-Briefe (Buntehof) 16(8):421-430.
• _____________, 1989. Spargel “Grundla- gen für den Anbau”. Stuttgart, Ulmer Germany.
• Horwitz, W., 1960. Official methods of analysis. A.O.A.C. Chapter 29. Sugar Products. A.O.A.C. Benjamin Franklin Station, Washington, 4.B.C.
• Jackson M.L., 1967. Soil Chemical Analy- sis. Prentice Hall of India Private Lim- ited. New Delhi.
• Kacar, B., 1972. Bitki ve Toprağın Kimy- asal Analizleri II. Bitki Analizleri. A.Ü. Ziraat Fak. Yayın No:453. Ankara. Uy- gulama Kılavuz, 155. s:23-29.
• Karaçalı, İ., 1995. Meyve Sebzelerin Besin Maddesi Değerleri ve Tüketimi. Ege Ü- niv. Tarımsal Uyg. Ve Araşt. Merkezi Y- ayım Bülteni. 25 Ekim 1995. ISSN 1300- 3518.
• Kılınç, R., ve D. Öztuğ, 1990. Sanayi Do- matesi Yetiştiriciliğinde Topraktan ve Yapraktan Uygulanan Potasyum Dozları- nın Verim ve Kaliteye Etkileri. Sandom Sanayi Domatesini Üretimini Geliştirme Projesi. Çalışma raporları-1990 (Editör; T.Yoltaş). Ege Üni. Zir. Fak., Türkiye Salça İhracatçıları ve İmalatçıları Der- neği. s:38-41.
• Ledgard, S.F., J.A. Douglas, M.S. Sprosen and J.M. Follet, 1994. Uptake and Redis- tribution of 15N Within an Established Asparagus Crop after Application of 15N-labelled Nitrogen Fertilizer. Annals of Botany 73(2):169-173.
• Lott, W.L., J.P. Nery, J.R. Gall and J.C. Medcoff, 1956. Leaf Analysis Technique in Coffee Research. I.B.E.C. Research Inst. Publish No:9.
• Makus, D.J., and A.R. Gonzalez, 1991. Pro- duction and Quality of White Asparagus Grown Under Opaque Rowcovers. Hort Science 26(4):374-377.
• Mengel, K., and E.A. Kirkby, 2001. Princi- ples of Plant Nutrition. (5th Edition). Kluwer Academic Publishers, ISBN 1- 4020-0008-1.
• Pitmann, B.C., D.C. Sanders and W.H. Swallow, 1991. Growth and Develop- ment of Young Asparagus Plants in Re- sponse to N Fertilization. Horticultural Abstracts vol:61, No:8, Abstract No: 6910.
• Roth, R.L., and B.R. Gardner, 1990. As- paragus Spear Size Distribution and Earliness as Affected by Water and Ni- trogen Applications. Horticultural Ab- stracts 1992 Vol.62, No:9, Abstract No:7374.
• Seçer, M., Ö. L. Elmacı, ve B. Yağmur, 2001. Gübrelemenin Kuşkonmaz (As- paragus officinalis L.) Sürgünlerinin Bazı Kalite Parametrelerine ve Mineral Madde Içeriklerine Etkisi. Bahçe 30 (1- 2):45-52.
• Shaller, K., 1988. Praktikum zur Boden- kunde und Pflanzenernährung Geisen- heim. Druck Copy-Center Darmstadt. Geisenheimer Berichte Band 2. pp:393- 394.
• Slavin, W., 1968. Atomic Absorption Spec- troscopy. Interscience Publishers, New York-London-Sydney.
• Taga, T., 1989. Growth and Spear Produc- tion in Relation to Fertilizers Application and Soil Improvement in Asparagus. Re- port of Hakkaido Prefectural Agricul- tural Experiment Stations, No:71, In soils and Fertilizers 1990, Vol:53, No:6 Ab- stract No:8255.
• Tarist, 1994. Genel İstatistik, Sürüm 4.01 DOS. Ege Ormancılık Araş. E.Ü.Z.F. Tarla Bitk., İzmir.
• Warman, P.R., 1991. Effect of Manures and Fertilizers on Asparagus Yield, Fern Mineral Content and Soil Fertility. Scien- tia Horticulturae 47(1991):231-237.
• Winsor, G.W., 1963. The Composition of Tomato Fruit. Glasshouse Crops Res. Ins. Ann. Repp. pp:57-61.
• Zehler, E., H. Kreipe, P.A. Gething and M.A. Nuffield, 1981. Potassium Sulphate and Potassium Chloride, Their Influence on the Yield and Quality of Cultivated Plants. IPI Research Topics No.9, Swit- zerland.