QUİNCE A ÜZERİNE AŞILI BAZI ARMUT ÇEŞİTLERİNİN İSPİR (YUKARI ÇORUH HAVZASI) KOŞULLARINDAKİ VERİM VE GELİŞME DURUMLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2009, Cilt: 38 Sayı: 1, 11 - 17, 01.03.2009

Yaşar Ertürk Muharrem Güleryüz Ü. Gülsüm Erdoğan

Öz

Bu çalışma, İspir koşullarında Atatürk Üniversitesi İspir Hamza Polat MYO uygulama
arazilerinde 2003 baharında tesis edilen bahçede Quince A üzerine aşılı B.P
Morettini, Coscia, Deveci, Santa Maria ve Williams çeşitleri üzerinde yürütülmüştür.
Çeşitlerin vejetatif gelişme parametreleri 2003-2008 yılları arasında, meyve
pomolojileri ve verim değerleri ise 2005-2008 yılları arasında değerlendirilmiştir. Çalışmada
Santa Maria çeşidi en erken çiçeklenen (23.04-07.05), Deveci ise en geç hasat
edilen (24.10-04.11) çeşit olarak belirlenmiştir.
Gelişme kuvveti yönünden, Coscia çeşidi diğer çeşitlere nazaran daha fazla gelişim
göstermiştir. Ağaç başına kümülatif verim değerleri Coscia (8.98 kg) çeşidinde, gövde
kesit alanına verim ise Santa Maria (0.31 kg/cm2) çeşidinde en yüksek tespit edilmiştir.
Deveci, en büyük meyveli (302.25 g) çeşit olmuş, SÇKM değerleri ise %17.87
(Coscia) ile %21.75 (Santa Maria) arasında değişim göstermiştir. Araştırmada meyve
eti sertliği en fazla olan çeşit Deveci (6.25 kg/cm2) olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Armut, Çoruh Vadisi, Pyrus communis, Anaç, Adaptasyon

Kaynakça

• Akçay, M.E., M. Burak ve M. Büyükyılmaz, 2003. Yerli ve Yabancı Bazı Armut Çeşitle- rinin Yalova Ekolojisindeki Verim ve Ge- lişme Performanslarının İncelenmesi. IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Sempozyumu s:278- 279, Antalya.
• Akçay, M.E, M. Büyükyılmaz ve M. Burak, 2007. Bazı Armut Çeşitlerinin Quince A Klon Anacı Üzerindeki Gelişme, Verim ve Yaşam İlişkileri. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Sempozyumu, I. Cilt: Meyve, s:417-421, Er- zurum.
• Anonymous, 2008. (www.fao.org).
• Büyükyılmaz, M. ve A.N. Bulagay, 1984. Marmara Bölgesi İçin Ümitvar Armut Çeşit- leri. II. Bahçe 12(2):5-14.
• Büyükyılmaz, M., A.N. Bulagay ve M. Bu- rak, 1992. Doğu Marmara Bölgesinde Yeti- şen Akça Armutlarında Klon Seleksiyonu. Bahçe 21 (1-2):61-68.
• Büyükyılmaz, M., A.N. Bulagay ve M. Bu- rak, 1994. Marmara Bölgesi İçin Ümitvar Armut Çeşitleri-III. Bahçe 23 (1-2):79-92.
• Edizer, Y. ve M. Güneş, 1997. Tokat Yöre- sinde Yetiştirilen Yerel Elma ve Armut Çe- şitlerinin Bazı Pomolojik Özellikleri Üze- rinde Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 2-5 Eylül, Yalova, s:53-60.
• Ercan, N., 1992. Armut Çeşit İntrodüksiyon ve Adaptasyon Denemesi (Sonuç Raporu). Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Mene- men, İzmir.
• Güleryüz, M., 1977. Erzincan’da Yetiştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ve Döllenme Biyolojileri. Ata- türk Üniversitesi Ziraat Fak. Yayın No:229, Erzurum.
• Güleryüz, M. ve S. Ercişli, 1997. Kağızman İlçesinde Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitle- ri Üzerinde Pomolojik Bir Araştırma. Yumu- şak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu. 2-5 Eylül Yalova, s: 37-44.
• Kaplan, N., 1997. Güneydoğu Anadolu Bölgesine Uygun Armut Çeşitlerinin Sap- tanması. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sem- pozyumu. 2-5 Eylül Yalova, s: 45-52.
• Onur, S., 1977. Yerli ve Yabancı Armut Çe- şitlerinin Seçimi. Bahçe 8(2):1-12.
• Özbek, S., 1947. Türkiye’de Armut Yetişti- riciliği ve Önemli Armut Çeşitlerimiz. Yük- sek Ziraat Enst. Basımevi, Ankara.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukuro- va Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları:128, 428 s.
• Özçağıran, R., A. Ünal, E. Özeker ve M. İsfendiyaroğlu, 2004. Ilıman İklim Meyve Türleri.Yumuşak Çekirdekli Meyveler Cilt- II. Ege Üniversitesi Yay: 556. 200s.
• Ülkümen, L., 1938. Malatya’nın Mühim Meyve Çeşitleri Üzerinde Morfolojik, Fiz- yolojik ve Biyolojik Araştırmalar. Yüksek Ziraat Enstitüsü Yayınları No: 65, Ankara, 439 s.
• Ünal, A., H. Saygılı, S. Hepaksoy, H.Z. Can ve H. Türküsay, 1997. Ege Bölgesinde Ar- mut Yetiştiriciliği ve Seçilen Bazı Armut Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 2-5 Eylül Yalova, s: 29-35.
• Yıldız, N.ve H. Bircan, 1991. Araştırma ve Deneme Metotları. Atatürk Üniv. Yayınları No:697, Ziraat Fak No:305, 258 s.