KAHRAMANMARAŞ DOĞAL FLORASINDA BULUNAN BAZI SALEP ORKİDELERİNİN KÜLTÜRE ALINABİLME OLANAKLARI

Yıl 2010, Cilt: 39 Sayı: 1, 9 - 16, 01.03.2010

Şule Kısakürek Bekir Bülent Arpacı

Öz

Bu çalışma Kahramanmaraş doğal florasında bulunan salep orkidelerinin kültüre alınması amacıyla yürütülmüştür. Kahramanmaraş doğal florasından toplanan Orchis coriophora, Orchis morio var. morio, Orchis laxiflora ve Dactylorhisa romana türleri in vitro koşullarda kültüre alınmışlardır. Salep orkidelerinin kültüre alınmasında Knudson C, Pfeffer ve Van Waes & Debergh, ortamları kullanılmıştır. Karanlık uygulamalarını da içeren çalışmada, ortamların türlerin çimlenmeleri
üzerine etkisinin yanı sıra protokormların gelişimi üzerine etkileri de incelenmiştir. Çalışma sonucunda Dactylorhisa romana türü dışındaki tüm türler çimlenmiştir. En iyi çimlenen ve fide oluşturan türler Orchis coriophora, Orchis morio var. morio olurken, en iyi çimlenme ortamı Knudson C olmuştur. Çalışmada 16 saat/gün aydınlık uygulamasının türlerin çimlenmesi üzerine olumlu etkileri gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Salep Orkideleri, in vitro, Kahramanmaraş

Kaynakça

• 1. Arditti, J., 1967. Factors Affecting the Germination of Orchid Seeds. Bot. Rev. 33 (1): 1-97.
• 2. Clements, M., A. Muir and P.J. Cribb, 1985. A Preliminary Report on the Symbiotik Germination of Europen Terrestrial Orchids. Kew. Bulletin Vol. 41 (2): 437-445.
• 3. Çağlayan, K., A. Özavcı ve A. Eskalen, 1998. Doğu Akdeniz Bölgesinde Yaygın Olarak Yetişen Bazı Salep Orkidelerinin Embriyo Kültürü Kullanılarak in vitro Ko- şullarda Çoğaltılmaları. Tr. J. of Agriculture and Forestry 22 (1998): 187- 191.
• 4. Paksoy M. ve S. Uslu, 2007. Kahramanmaraş Dondurmasının Ulusal ve Uluslararası Pazarlarda Rekabet Gücü. (www.kahramanmarastarim.gov.tr/makalel er/makale2.htm).
• 5. Rao, A. N., 1977. Tissue Culture in the Orchid Industry (Eds: Reniert. J. and Y.P.S. Bajaj). Plant Cel. Tissue and Organ Culture. 44-65. Springer Verlag New York.
• 6. Sezik, E., 1984. OrkidelerimizTürkiye’nin Orkideleri. Sandoz Kültür Yayınları. No:6 s:166.
• 7. Rasmussen, H. N., 1995. Terrestrial Orchids From Seed to Mycotrophic Plant. Cambridge University Press. p 444.
• 8. Önal, K., 1997. Ege Bölgesinde Doğal Yayılış Gösteren Orchidaceae Familyasına Ait Bazı Türlerin in vitro Koşullarda Üretimleri Üzerinde Araştırmalar. Tr. J. of Agriculture and Forestry 23 (1999) Ek sayı 5: 1057-1064.
• 9. Özavcı, A., 1995. Kahramanmaraş Bölgesinde Doğal Yayılış Gösteren Bazı Salep Orkidelerinin in vitro’da Yumru Oluşturma Yeteneklerinin Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). KSÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Kahramanmaraş.
• 10. Zettler, L. W. and M. M. Thomas, 1994. Light Enhancement of Symbiotic Seed Germination and Development of an Endangered Terrestrial Orchid (Platanthera integrilabia). Plant Science 102 (2): 133-138.
• 11. Vasudevan, R. and J. Van Staden, 2010. in vitro Asymbiotic Seed Germination and Seedling Growth of Ansellia Africana Lindl. Scientia Horticulturae, 123 (4): 496-504.
• 12. Pierik, R.L.M., P. A. Sprenkels, B. Van Der Harst, and Q.G. Van Der Meys, 1988. Seed Germination and Further Development of Plantlets of Paphiopedilum ciliolare Pfitz. in vitro. Scientia Horticulturae 34 (1-2): 139-153.