FARKLI DİKİM ARALIKLARININ LİMONOTU (Lippia citriodora L.) BİTKİSİNDE HERBA VE UÇUCU YAĞ VERİMİ İLE UÇUCU YAĞIN KALİTE ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Yıl 2011, Cilt: 40 Sayı: 1, 23 - 34, 01.03.2011

Ünal Karik Nedime Azkan

Öz

Bu araştırma, Yalova ekolojik koşullarında, limonotu (Lippia citriodora L.) bitkisinde
farklı dikim aralıklarının yaş herba verimi, drog herba verimi, drog yaprak verimi
ve uçucu yağ verimi ile uçucu yağın kalite özelliklerine etkisini belirlemek ve yetiştiricilik
sırasında ortaya çıkabilecek bazı tarımsal problemlerini çözmek için yürütülmüştür.
Bu araştırma 2007–2008 yıllarında Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma
Enstitüsü deneme alanlarında (40x40, 60x60, 80x80 ve 100x100) cm olmak üzere 4
farklı dikim sıklığının değerlendirildiği çalışma, tesadüf blokları deneme deseninde 3
tekrarlamalı olarak düzenlenmiştir.
Çalışmada yaş herba verimi (kg/da), drog herba verimi (kg/da), drog yaprak verimi
(kg/da), uçucu yağ oranı (%), uçucu yağ verimi (l/da) ve uçucu yağın kimyasal bileşimi
(%) belirlenmiştir. Denemenin yürütüldüğü her iki yılda da 2 biçim gerçekleştirilmiştir.
Elde edilen sonuçlara göre her iki yılda en yüksek drog yaprak ve uçucu yağ
verimi 40x40 cm dikim sıklığı uygulamasından (1. yıl 212.5 kg/da drog yaprak, 1.9 l/da
uçucu yağ; 2. yıl 271.3 kg/da drog yaprak ve 2.4 l/da uçucu yağ) elde edilmiştir. Elde
edilen veriler değerlendirildiğinde, Yalova ve benzeri ekolojilerde limonotu bitkisi tarımının
başarı ile yapılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Limonotu (Lippia citriodora L.), Dikim Sıklığı, Drog Herba, Drog Yaprak, Uçucu Yağ, Verim, Kalite.

Kaynakça

• Anonim, 2007. Yalova Yöresi İklim Verileri. Yalova Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtları), Yalova.
• Anonim, 2008. Yalova Yöresi İklim Verileri. Yalova Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtları), Yalova.
• Argyropoulou, C., D. Daferea, A. T. Tarantilis, C. Fasseas and M. Polissiou, 2007. Essential Oil From Leaves of Lippia citirodora H. B. K. (Verbenaceae) at Two Developmental Systematics and Ecology 35: 831-837. the Stages. Biochemical
• Arslan, N.i 1990. Tıbbi Bitkilerin Kültürü ve Önemi. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi. Temmuz 1990. Sayı: 53, Ankara, s:7-8.
• Başer, K.H.C., 1998. Tıbbi ve Aromatik Bit- kilerin Endüstriyel Kullanımı. Anadolu Üni- versitesi Tıbbi ve Aromatik Bitki ve İlaç Araştırma Merkezi Bülteni (TAB) 13-14. Es- kişehir, s: 19-43.
• Baytop, T., 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Te- davi. Nobel Tıp Kitabevleri. ISBN. 975-420- 021-1. s: 287.
• Belkamel, A., V. Janneot and Y. Dehbi, 2005. Verveine Odorante Aloysia triphylla- Verbenaceae Composition Chimique et Biosynthese. International Congress On Medicinal Plants, Errachidia, March 16–19, 2005, Morocco. pp: 113-122.
• Bown, D., 1996. Encyclopedia of Herbs And Their Uses. Dorling Kindersley Limited, 9 Henrietta Street, London, WC2 8PS, ISBN 0- 7513-020-31, p:235.
• Castro, D.M., L.C. Ming and M.O.M. Marques, 2002. Biomass Production and Chemical Composition of Lippia alba (Mill.) N.e.br. Ex Britt & Wilson in Leaves on Different Plant Parts in Different Seasons. ISHS Acta Horticulturae 569: Latin-American Symposium on the Production of Medicinal, Aromatic and Condiments Plants (I), February 2002, Sao Pedro, Sao Paulo, Brazil. pp: 85- 92.
• Ceylan, A., 1987. Tıbbi Bitkiler 2. Uçucu Yağ İçerenler. Ege Üniversitesi Ofset Basımevi, Bornova-İzmir, s: 175-179.
• Ceylan, A., H. Otan, A. O. Sarı, N. Çarkacı, E. Bayram, N. Özay, M. Polat, A. Kıtıkı, B. Oğuz ve S. Kudat, 1994. İzmir Kekiği (Origanum onites) Üzerinde Agroteknik Araştırmalar (So- nuç Raporu). Ege Tarımsal Araştırma Enstitü- sü, Menemen-İzmir. 23 s.
• Chebli, B., M. Hmamouchi, M. Achouri, L. Hassani and M. Idrissi, 2004. Composition and in vitro Fungitoxic Activity of 19 Essential Oils Against Two Post-Harvest Pathogens. Journal of Essential Oil Research (JEOR) 16(5): 523-528.
• Chevallier, A., 1996. The Encyclopedia of Medicinal Plants. Dorling Kindersley Limited, 9 Henrietta Street, London, WC2 8PS, ISBN 0- 7513 0314 3, p: 227.
• El-Hamidi, A., S.S. Ahmed and F. Shaarawy, 1983. Lippia citriodora L. Grown in Egypt. A New Crop Under Development. ISHS Acta Horticulturae Symposium on Spice and Medicinal Plants, XXI IHC. pp: 46-50. III International
• Evans, W.C., 2002 Trease and Evans Pharmacognosy. 15th Ed., Edinburgh, UK, Council of Europe, European Pharmacopoeia 2002 4th Ed., Strasbourg, France.
• Figueiredo, R. O., M. B. Stefanini, L.C. Ming, M. O. M. Marques and R. Facanali, 2004. Essential Oil Composition of Aloysia triphylla (L'Herit) Botucatu, Horticulturae:131-134. Cultivated Brazil. Acta
• Kaçar, O., E. Göksu ve N. Azkan, 2006. İzmir Kekiğinde (Origanum onites L.) Farklı Sıklık- ların Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi 21 (2): 51-60.
• Katar, D. ve B. Gürbüz, 2008. Oğulotu (Melissa officinalis)’nda Farklı Bitki Sıklığı ve Azot Dozlarının Drog Yaprak Verimi ve Bazı Özellikler Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi 14 (1): 78-81.
• Kırpık, M., N. Şekeroğlu and M. Özgüven, 2001. Optimizing Nitrogen Fertilization and Plant Density for the Yield and Yield Components in Lemongrass (Cymbopogon spp.). Workshop on Agricultural and Quality Aspects of Medicinal and Aromatical Plants. May 29-June 01, 2001 Adana-Turkey. pp: 225- 230.
• Kıtıkı, A., A.O., Sarı, B. Oğuz, H. Otan, D. Kahraman ve T. Dizdaroğlu, 1997. Anason Araştırmaları (Sonuç Raporu). Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Menemen- İzmir 1997. 14 s.
• Kızıl, S. and Ö. Tonçer, 2005. Effect of Different Planting Densities on Yield and Yield Components of Thymbra spicata var spicata. Acta Agronomica Hungarica 53: 417- 422.
• Masteliæ, J. and D. Kuštrak, 1994. The Chemical Composition Of The Essential Oil of Lippia citriodora Kunth. 25th International Symposium on Essential Oils. Grasse, France. p: 34.
• Özek, T., N. Kırımer, G. Tümen and K.H.C. Başer, 1996. Composition of the Essential Oil of Aloysia triphylla (L’Herit.) Britton Grown in Turkey. J. Essent. Oil Res. 8: 581-583.
• Pascual, M.E., K. Slowing, E, Carretta, M. D. Sanchez and A. Villar, 2001. Lippia: Traditional Pharmacology: Etnopharmacology 76: 201-214. and of Review. Journal
• Rode, J., 1998. Possibilities of Lippia citriodora Kunth. Cultivation in Slovenia. ISHS International Horticultural Congress, Part 13: New and Specialized Crops and Products, Botanic Gardens and Human-Horticulture Relationship, 2-7 August, 1998, Brussels, Belgium. pp: 61-64. 523: XXV
• Terblanche, F.C. and G. Kornelius, 1996. Essential Oil Constituents of the Genus Lippia (Verbeneceae)-A Literature Review. Journal Essential Oil Research 8: 471-485.
• Tınmaz, A., 1999. Oğulotu (Melissa officinalis L.) Yetiştiriciliğinde Uygun Dikim Sıklığı ve Hasat Zamanının Belirlenmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bit- kileri Anabilim Dalı. s. 25.
• Vogel, H., M.L. Silva and I. Razmilic, 1999. Seasonal Fluctuation Of Essential Oil Content in Lemon Verbena (Aloysia triphylla). ISHS Acta Congress Medicinal and Aromatic Plants, Part 1: Biological Resources, Sustainable Use, Conservation and Ethnobotany, August 1999, Mendoza, Argentina. pp: 213-220. WOCMAP