Determination of growing performance and properties ornamental plant of hairy broom (Chamaecytisus hirsutus (L.) Link)

Yıl 2013, Cilt: 42 Sayı: 1-2, 11 - 26, 01.05.2014

Kamil Erken , M. Ercan Özzambak

Öz

In recent years, the necessity
to use of some special plants for soil stabilization and planting in problematic areas
were started. Turkey has rich sources of these plants. It is necessary to
determinate propagation and cultivation methods of these natural plants.

The aim of this study is determine the
properties of the different usage purposes in natural and research area as
ornamental plants, to obtain the seed germination rate in different to
temperature degree, plant growing performance in cultural conditions, establish the seedling growing performance in
different growing media end of the two years of heary broom (Chamaecytisus
hirsutus (L.) Link.) which is
naturally grown in the flora of
Turkey and have got high ornamental plant fetures potentially.

The viability of C. hirsutus (L.) Link seeds was obtain as 91.5%with
tetrazolium viability test. The germination percentage in petri dishes under controlled conditions,
at the 10°C and 20°C and end of 60 days at 10°C was
5.67%and 30.50%at 20°C, respectively. Heary broom bush can be reached to 190 cm height and 136 cm habitus width in natural environments. It can create
1-35 total annual shoots which is 5-120
cm long, has got 3-39 cm flower spikes and has got Number of 1-11 flowers every spake. Plants in the field trial at
the end of 2 years per plant
reached average: 28.44 mm stem diameter, 72.07
cm root length,
87.53 cm root diameter
width, 412.87 g root suppy weight 158.93 cm length of the main branch, 459.67 total number of branches, 11789.80 cm total
branch length of per plant, 26.36
cm average length of single branch and
593.60 g habitus suppy weight.Heary broom
plants cultivation of seedlings provides well and rapid development
in soil mixtures that properties clay-loam, salty,
slightly acid, lime free, well organic material, available phosphorus
be sufficient, low chamgeable potassium.

Anahtar Kelimeler

ornamental plants, chamaesytisus hirsutus, germination, ornamental plant facilities, plant growing performance, sapling development

Sarızeybek çalısının (Chanaecytisus hirsutus (L.) Link) gelişme performansı ve süs bitkisi özelliklerinin belirlenmesi

Öz

Son yıllarda sorunlu
alanlarda toprak stabilizasyonu ve bitkilendirme çalışmalarında özellikli bitki
materyallerine ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Ülkemiz ihtiyaç duyulan
bu bitki materyali açısından çok zengindir. Doğal bitki materyalimizin
özelliklerinin ve üretim yöntemlerinin tanımlanması ve üretime alınması
zorunluluk haline gelmiştir.

Bu çalışma ile ülkemiz florasında doğal olarak yetişen ve
potansiyel süs bitkisi özelliliği yüksek olan sarızeybek çalısının (Chamaecytisus hirsutus (L.) Link) iki farklı sıcaklık
derecesinde tohum çimlenme oranlarının saptanması, farklı amaçlı kullanımlar
için, doğal koşullarda ve deneme alanında süs bitkisi özelliklerinin, kültür
koşullarında bitki gelişme performanslarının ve iki yıllık fidan gelişim
performanslarının saptanması amaçlanmıştır.

Tetrazolium çözeltisinde yapılan canlılık testlerinde,
tohum canlılık oranı %91.5 bulunmuştur. 10°C ve 20°C sıcaklıklarda petrilerde
kontrollü koşullarda çimlenme yüzdeleri, 60 gün sonunda 10°C’de %5.67 ve
20°C’de %30.50 olarak belirlenmiştir. Sarızeybek çalısı doğal ortamlarında 190
cm boy ve 136 cm taç genişliğine ulaşabilmektedir. 1-11 adedi çiçekli, 3-39 cm
çiçek başağı olan, 5-120 cm uzunluğunda, 1-35 adet yıllık sürgün
oluşturmaktadır.

Deneme alanında bitkiler 2 yılın sonunda bitki başına
ortalama; 28.44 mm gövde çapına, 72.07 cm kök uzunluğuna, 87.53 cm kök çapı
genişliğine, 412.87 g yaş kök ağırlığına, 158.93 cm ana dal uzunluğuna, 459.67
adet toplam dal sayısına, 11789.80 cm bitki başına toplam dal uzunluğuna, 26.36
cm ortalama tek dal uzunluğuna, 593.60 g yaş taç ağırlığına ulaşmışlardır.

Sarızeybek çalısının fidan yetiştiriciliğinde killi tınlı, tuzlu, hafif asit, kireçsiz,
organik maddesi iyi, alınabilir fosforu yeterli, değişebilir potasyumu düşük
olan harç karışımlarında en iyi ve hızlı gelişim sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

süs bitkileri, Chamaecytisus hirsutus, çimlenme, süs bitkisi özellikleri, bitki gelişim performansı, fidan gelişimi

Kaynakça

• Anonymous, 2003. Seed Propagation of Mediterranean Trees and Shrubs. Agensy Fort the Protection of the Environment and For Tecnical Services. ISBN 88-448-0081-0 Roma. 120 s.
• Anonymous, 2007. International Rules For Seed Testing. ISTA Wageningen.
• Aref, I. M., H. A. Atta, T. Shahrani and A. I. Mohamed. 2011. Effects of Seed Pretreatment and Seed Source on Germination of Five Acacia spp. African Journal of Biotechnology 10(71): 15901-15910.
• Barış, M. E., 2002. Yeşil Alan Uygulamalarında Doğal Bitki Örtüsünden Yeterince Faydalanıyor Muyuz? II. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim 2002, Antalya. s:91-95.
• Baytop, T., 1997. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları 578, Ankara. 512 s.
• Davis, P. H., 1984. Flora of Turkey and The East Aegean Island. Volume III, Edinburgh University Press, London. 628 p.
• Erken, K. ve M. E. Özzambak, 2010. Farklı Uygulamaların Katır Tırnağında (Spartium junceum L.) Tohum Çimlenmesi ve Çelik Köklenmesi Üzerine Etkileri. IV. Süs Bitkileri Kongresi, 20-22 Ekim 2010, Erdemli/Mersin. s:55-65
• Erken, K. ve M. E. Özzambak, 2012. Spartium junceum L.’de Tohum Çimlenmesi ve Süs Bitkisi Özelliklerinin Belirlenmesi. Bahçe 41 (1): 9-23
• Erwin, J., 2007. Looking For New Ornamentals: Flowering Studies. VI International Symposium on New Floricultural Crops, Funchal, Portugal, 11-15 June 2007, Conference Title 813, Acta Horticulturae 61-66.
• Eser, B., H. Saygılı, A. Gökçöl, ve E. İlker, 2005. Tohum Bilimi ve Teknolojisi. Cilt I,II. Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayın No: 3, İzmir. 908 s.
• Girmen, B., ve O. Karagüzel, 2005. Gazipaşa (Antalya) Yöresi Doğal Hayıtlarının (Vitex agnus-castus L.) Seleksiyonu-I: Seçilen Tiplerin Özellikleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(3):385-396.
• Hartman, T. H., E. D. Kester, and T. F. Davies, 1990. Plant Propagation Principles and Practices. Fifth Edition, Prentice Hall Inc., Englewood Cliffs, New Jersey. 647 p.
• Jose A. N., D. Rivera and G. G. Barbera, 2009. Induction of Seed Germination in Cistus heterophyllus (Cistaceae): A Rock Rose Critically Endangered in Spain. Research Journal of Botany 4:10-16.
• Karagüzel, O., İ. Baktır, S. Çakmakçı, V. Ortaçeşme, B. Aydınoğlu, ve M. Atik, 2002. Skarifikasyon Yöntemleri Sıcaklık ve Ekim Zamanlarının Lupinus varius L.’un Bazı Çimlenme Özelliklerine Etkileri. II. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim 2002. Antalya. s: 40-47.
• Kaynak, G., 1997a. Armutlu Yarımadası Florası I ve II. Selçuk Universitesi Fen Dergisi 13:152-179.
• Kaynak, G., 1997b. Flora of Armutlu Peninsula III. Lagascalia 20 (1):63-98.
• Kaynak, G., R. Daşkın ve Ö. Yılmaz, 2005. Bursa Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Kent Tarihi ve Araştırmaları Merkezi, Yayın No: 2, Bursa. 679 s.
• Kostak, S., 1998. Türkiye Florasında Doğal Olarak Bulunan Süs Bitkilerinin Kullanımı, Değerlendirilmesi ve Muhafazası. I. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 6-9 Ekim 1998, Yalova. s:31-36.
• Köse, H., 1997. Ege Bölgesinde Doğal Olarak Yetişen Bazı Süs Ağaç Ağaçcık ve Çalı Tohumlarının Çimlendirme Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. 116s.
• Malyer H., M. Heper, ve A. Bıçakçı, 1995. Chamaecytisus Türlerinin Türkiye’deki Yayılışları. Ot Sistematik Botanik Dergisi 2(1):133-146.
• Orçun, E., 1975. Peyzaj Mimarisi, Dendroloji Cilt II: Yapraklı Ağaç ve Ağaçcıkların Özellikleri ve Peyzaj Mimarisinde Kullanılışları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 266, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir. 298 s.
• Sarıbaş, M., 1998. Batı Karadeniz Bölgesinde Doğal Olarak Yetişen Odunsu Süs Bitkileri. I. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 6-9 Ekim 1998, Yalova. s:44-50.
• Topay, M. ve Z. Kaya, 1998. Bartın-Amasra Florasındaki Bazı Otsu Süs Bitkilerinin Peyzaj Değerlerinin Saptanması ve Kentsel Mekânlarda Kullanım Olanakları. I. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 6-9 Ekim 1998, Yalova.s:74-82.
• Tuzlacı, E., 2007. Dekoratif Türkiye Bitkileri. Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., İstanbul. 560 s.
• Yazgan, M. E., A. B. Korkut, E. Barış, S. Erkal, R. Yılmaz, K. Erken, K. Gürsan, ve M. Özyavuz, 2005. Süs Bitkileri Üretiminde Gelişmeler. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi 3-7 Ocak 2005, Cilt I, Ankara. s:589-607.
• Yılmaz, R., 1999. Otoyol Peyzaj Planlamasında Kullanılmaya Uygun Bazı Doğal Otsu ve Odunsu Bitkilerin Otoyol ve Fidanlık Koşullarında Yetiştirilme Olanakları Üzerinde Araştırmalar (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Ens., İzmir. 218 s.
• Yücel, E., A. Ocak, K. Özkan, ve S. Soydam, 2006. Türkiye’de Süs Bitkisi Olarak Yetiştirilen Ağaçlar ve Çalılar. III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 8-10 Kasım 2006, İzmir. s:450-461.
• Zencirkıran, M., A. Mengüç ve N. Seyidoğlu, 2002. Bursa Kestel Yöresi Dış Mekan Fidancılığı Üzerine Bir İnceleme. II. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim 2002, Antalya. s:297-302.
• Zencirkıran, M., 2006. Bursa-Uludağ Yöresinin Peyzaj Çalışmalarında Kullanılabilecek Doğal Odunsu Bitkileri. III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 8-10 Kasım 2006, İzmir. s:326-332.
• Zencirkıran, M., Z. Tümsavaş ve H. Ünal, 2010. The Effects of Different Acid Treatment and Stratification Duration on Germination of Cercis siliquastrum L. Seeds. Notulea Botanica Hort. Agrobot. Cluj 38 (1): 159-163