Brassica juncea, Brassica napus, Sinapis alba ve Camelina sativa’nın YAĞ İÇERİĞİ VE YAĞ ASİTLERİ KOMPOZİSYONUNUN BELİRLENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 2, 65 - 72, 29.11.2019

Betül Gıdık , Fadul Önemli

Öz

Bu çalışma Tekirdağ ili iklim koşullarında “Tesadüf Blokları Deneme Deseni” ne göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede yetiştirilen Brassica juncea, Brassica napus, Sinapis alba ve Camelina sativa türlerinin yağ oranları ve yağ asitleri kompozisyonları belirlenmiştir. En yüksek yağ oranı, arişidik asit içeriği ve oleik asit içeriği B. napus türüne ait Excalibur çeşidinde sırasıyla %42.34, %6.65 ve %62.1 oranlarında belirlenmiştir. Yabani bir tür olan Brassica juncea tohumlarının %32.86 oranında yağ ve %0.94 oranında miristik asit içeriğine sahip olduğu gözlemlenmiştir. En düşük yağ içeriğinin %26.46 ile S. alba tohumlarında bulunduğu tespit edilmiştir. S. alba aynı zamanda %37.89 oranı ile en fazla erusik asit içeriğine sahip tür olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Brassicaceae familyasında yer alan kültüre alınmış Brassica napus ve Camelina sativa çeşitleri, ülkemizde köy popülasyonu olarak yetiştirilen Sinapis alba türü ve üretici tarlalarında yabancı ot olarak varlığı tespit edilen Brassica juncea türünün tarla koşullarında kültüre alınması ile elde edilen üründeki yağ içerikleri ve yağ asitleri kompozisyonlarını belirlemek ve türlerin aralarındaki farklılıklar ile benzerlikleri ortaya koymaktır. Ayrıca bu çalışmada ülkemiz doğal florasında da belirlenen ve çok özel iklim istekleri olamayan Brassica juncea’nın yağlı tohum potansiyeli de belirlemiştir.

Anahtar Kelimeler

Yağ bitkileri, erusik asit, miristik asit, oleik asit, yağ asitleri kompozisyonu, yağ içeriği

DETERMINATION OF OIL CONTENT AND FATTY ACID COMPOSITION OF Brassica juncea, Brassica napus, Sinapis alba and Camelina sativa

Öz

This study was carried out with four replications according to the randomized block design under the ecological conditions of Tekirdağ. The oil contents and fatty acids compositions of Brassica juncea, Brassica napus, Sinapis alba and Camelina sativa grown in the experiment field were determined. The highest oil, arichidic acid and oleic acid contents were determined as 4.34%, 6.65% and 62.21% in Excalibur, respectively. It was observed that Brassica juncea seeds, which is wild species, contain 32.86% oil and have a myristic acid content of 0.94%. The lowest oil content was determined as 26.46% and the highest erucic acid content as 37.89% was found in S. alba seeds. The aim of this study was to determine the similarities and differences between oil contents and fatty acid compositions of Brassica juncea, that is a wild species, and cultured species Brassica napus, Sinapis alba and Camelina sativa. It is also to determine the oil seed potential of Brassica juncea, which grows wild and cannot have very specific climate requirements.

Anahtar Kelimeler

Fatty oil crops, erucic acid, myristic acid, oleic acid, fatty acid composition, oil content

Kaynakça

• Ahmad, A., Abdin M.Z., 2000. Interactive effect of sulphur and nitrogen on the oil and protein contents and on the fatty acid profiles of oil in the seeds of rapeseed (Brassica campestris L.) and mustard (Brassica juncea L. Czern and Coss.). Journal of Agronomy & Crop Science 185:49-54.
• Al-Shehbaz, I.A., 2012. A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae (Cruciferae). Taxon 61:931-954.
• Angelini, L., E. Moscheni, 1998. Camelina (Camelina sativa [L.] Crantz) in oleaginose non alimentari. pp.82-85. Ed. G. Mosca. Bologna: Edagricole. 162pp.
• Başalma, D., Ö. Kolsarıcı, 2001. Yabancı kökenli kışlık kolza çeşitlerinin Ankara koşullarında verim ve öğelerinin karşılaştırılması. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi 17-21.09.2001, Tekirdağ, 85-90.
• Başalma, D., 2007. Yazlık kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) çeşitlerinde farklı bitki sıklıklarının verim ögeleri ve verime etkisi. 1. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31.05.2007, Samsun, 316-322.
• Baydar, H., 2000. Bitkilerde yağ sentezi, kalitesi ve kaliteyi artırmada ıslahın önemi. Ekin Dergisi 11:50-57.
• Crowley, J.G., A. Fröhlich, 1998. Factors affecting the composition and use of camelina. Crops Research Centre, Oak Park, Carlow. ISBN:1901138666.
• Çakmacı, T., Uçar, Y., Erbaş, S., 2016. Atık su uygulamalarının kanola’da (Brassica napus L.) yağ oranı ve yağ asitleri kompozisyonuna etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 26(2):145-151.
• Çelik, H., Kaynak M.A., 2007. Kolza (L.) çeşitlerinde ekim zamanlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 4(1-2):69-76.
• Eckey, E.W., 1954. Vegetable fats and oils. ACS Monograph Series. Reinhold, New York.
• Farsak, H., Kaynak, H.A., 2010, Kanola (Brassica napus ssp. oleifera L.) çeşitlerinde sıra arası uzaklığının verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7(1):79-86.
• Karaaslan, D., Hakan, M., Gizlenci, S., 2007. Diyarbakır koşullarına uygun kolza çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye 7. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27.06.2007, Erzurum, s:661-664.
• Karabaş, H., 2013. Investigation of biodiesel fuel from canola oil using various reaction parameters/Farklı reaksiyon parametreleri kullanılarak kanola yağından biyodizelin araştırılması. International Journal of Automotive Engineering and Technologies 2(3):85-91. (Retrieved from; https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijaet/issue/7965/104561).
• Karaca, A., Aytaç, S., 2007. Yağ bitkilerinde yağ asitleri kompozisyonu üzerine etki eden faktörler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 22(1):123-131.
• Katar, D., Arslan, Y., Subaşı, İ., 2012. Kışlık farklı ekim zamanlarının ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz) bitkisinin verim ve verim ögelerine etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 29(1):105-112.
• Kirk, J.T.O., Oram, R.N., 1981. Isolation of erucic acid free lines of Brassica juncea: Indian mustard now a potential oilseed crop in Australia. J. Aust. Inst. Agric. Sci. 47:51-52.
• Mandal, S., Yadav, S., Singh, R., Begum, G., Suneja, P., Singh. M., 2002. Correlation studies on oil content and fatty acid profile of some cruciferous species. Genetic Resources and Crop Evolution 49:551-556.
• Özdemir, N., Denkbaş, E.B., 2003. Hayat veren yağlar: omega yağları. Bilim ve Teknik Dergisi 78-80.
• Regulation, H., 1991. Commission regulation (EEC) No.2568/91 of 11.07.1991 on the characteristics of olive oil and olive-residue oil and on the relevant methods of analysis. 05.09.1991. Official Journal L, 248:1-83.
• Sargın, O., 2012. Bitki sıklığının kışlık kolza çeşitlerinde verim, verim komponentleri ve yağ oranı üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 43s.
• Süzer, S., 2007. Bazı kolza (kanola) çeşitlerinin Edirne koşullarında verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. 1. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31.05.2007, Samsun, 277-283.
• Wang, Y., Sonntag, K., Rudloff, E., Chen, J., 2005. Intergeneric somatic hybridization between Brassica napus L. and Sinapis alba L. Journal of Integrative Plant Biology Formerly Acta Botanica Sinica 47(1):84−91.
• Yaniv, Z., Schafferman, D., Elber, Y., Ben-Moshe, E., Zur, M., 1994. Evaluation of Sinapis alba, native to Israel, as a rich source of erucic acid in seed oil. Industrial Crops and Products 2(2):137-142.
• Zubr, J., 1997. Oil-seed crop: Camelina sativa. Industrial Crops and Products 6:113-119.