Bazı Zeytin Çeşitlerinin Çeliklerinin Köklenme Olanaklarının Araştırılması

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 379 - 383, 31.03.2016

Mehmet Tütüncü , Songül Çömlekçioğlu Özhan Şimşek , Tolga İzgü , Ayzin Küden

Öz

Bu çalışmada, zor köklenen ‘Domat’ ve ‘Sarı Ulak’ zeytin çeşidi ile kolay köklenen ‘Gemlik’ zeytin çeşitlerinin çeliklerine farklı oksin konsantrasyonları (IBA ve IAA) ile beraber Agrobacterium rhizogenes bakterisini saçak kök (hairy root) oluşturma yeteneğini kullanarak, çeliklerin köklenme başarıları incelenmiştir. Araştırma sonucunda köklenme yüzdesi bakımından ‘Gemlik’ zeytin çeşidinden alınan çeliklerde ortalama %22 köklenme başarısı elde edilmiş, ‘Sarı Ulak’ çeşidinde ise bu oran %3 olmuştur. ‘Domat’ çeşidinden alınan çeliklerde ise köklenme sağlanamamıştır. Köklenme oranı bakımından çeşitler kullanılan hormon konsantrasyonuna farklı reaksiyon vermişlerdir. IBA+bakteri uygulamalarında köklenme oranının IAA+ bakteri uygulamalarından daha iyi sonuç verdiği belirlenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen köklerin RolABCD genlerini taşıyıp taşımadıkları moleküler yöntemlerle kontrol edilmiştir. Moleküler analizler sonucunda köklere gen geçişinin olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Agrobacterium rhizogenes , PCR , IAA , IBA

An Investigation on Rooting Possibility of Some Olive Cultivars Cuttings

Öz

At present study, rooting success of cuttings taken from hard rooting ‘Sarı Ulak’ and ‘Domat’ olive cultivars and easy rooting ‘Gemlik’ olive cultivar were evaluated using hairy root formation ability of Agrobacterium rhizogenes with different auxin (IBA and IAA) concentrations. According to results, rooting success was determined as 22% in cuttings taken from ‘Gemlik’, 3% in cuttings taken from ‘Sari Ulak’ olive cultivars. Rooting in cuttings taken from ‘Domat’ olive cultivars could not obtained. The cultivars showed different reactions to different hormone concentrations in view of rooting rate. It is determined that rooting rates of IBA+bacteria applications resulted better than IAA + bacteria applications. At the scope of the study roots obtained from cuttings were evaluated in view of RolABCD genes transition to roots using molecular techniques. As a result of the molecular analysis gene transition to roots was not determined.

Anahtar Kelimeler

Agrobacterium rhizogenes , PCR , IAA , IBA

Kaynakça

• Akyol, Z., 2011. Farklı köklenme yeteneğine sahip üç zeytin çeşidinde köklenme başarısı ile bünyesel fenolik madde içeriği arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 40s.
• Aykas, B., 1998. Zeytinin yetişme koşulları, tesisi ve modern zeytincilik. Zeytin Yetiştiriciliği Kursu, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Yayın No:61, İzmir, 221s.
• Canözer, Ö., Özahçi, E., 1991. Zeytin çeşitlerinin belli hormon konsantrasyonunda köklenme nispetlerinin tespiti. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Sonuç Raporu, İzmir, 47s.
• Cassini, E., Fallusi, I., 1973. Derniere Recherches Sur la propagation de l’olivier par Bouture. Istituto di Coltivazioni Arbores de I’Universite de Florence.
• Çelik, M., Özkaya, M.T., 1998. Zeytin (Olea europaea L.) çeliklerinin köklenme mekanizması üzerine araştırmalar. Proje No:Togtag-1259, Ankara, 82s.
• Christensen, B., Sriskandarajah, S., Serek, M., Müller, R., 2008. Transformation of Kalanchoe blossfeldiana with rol-genes is useful in molecular breeding towards compact growth. Plant Cell Rep. 27:1485-1495.
• Fontananza, G., Mencuccini, M., Bongi, G., 1981. Influenza della temperature basale e della concentrazione di IBA sula radicazione di talee di olivo in Cassone Riscaldota. Atti del Congresso Su, Ifitoregolatori in Agricultura.
• Grigoriadou, K., Vasilakakis, M., Eleftheriou, E.P., 2002. In vitro propagation of the Greek olive cultivar ‘Chondrolia Chalkidikis’. Plant Cell Tissue Org. Cult. 71:47-54.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., 1983. Plant Propagation Principles and practices. Printice Hall, Inc. New Jersey, 727s.
• İsfendiyaroğlu, M., Özeker, E., 2008. Rooting of olea europaea ‘Domat’ cuttings by auxin and salicylic acid treatments. Pak. J. Bot. 40(3):1135-1141.
• Okhawa, K., 1988. Cut rose propagation techniques. Acta Horticulturae, 13:191-199.
• Özkaya, M.T., 1997. Bazı zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinde farklı uygulamaların çeliklerde anatomik ve biyokimyasal yapı üzerine etkileri. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 136s.
• Sancar, A., 1998. Zeytinde vejetatif üretim metotları. Zeytin Yetiştiriciliği Kursu. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Yayın No:61, İzmir, 221s.
• Tepfer, M., Cassedelbart, F., 1987. Agrobacterium rhizogenes as a vector for transforming higher plants. Microbiol Sci. 4:24–28.
• Zhu, L., H. , Li, X., Y, Nyqvist, M., Welander, M., 2007. Improvement of rooting and reduction in plant height in apple and pear through gene transfer. Acta Hort. 738:353-359.