Gümüşhane Yöresinde Yetiştirilen Bazı Standart ve Mahalli Elma (Malus communis L.) Çeşitleri

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 579 - 583, 31.03.2016

Mehtap Şenyurt , Özgün Kalkışım , Turan Karadeniz

Öz

Çalışma, Gümüşhane merkez ilçede yetişen bazı standart ve mahalli elma çeşitlerinin pomolojik özelliklerini belirlemek amacıyla 2011–2012 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada meyvelerin pomolojik özelliklerinden; meyve ağırlığı, meyve çapı ve boyu, meyve sap uzunluğu ve kalınlığı, meyve sap çukuru genişliği ve derinliği, meyve çiçek çukuru genişliği ve derinliği, çekirdek evi uzunluğu ve genişliği, meyve eti sertliği, meyve et ve kabuk rengi, çekirdek sayısı, çekirdek ağırlığı meyve eti sertliği, meyve tadı, suda çözünen toplam kuru madde, pH, titre edilebilir asitlik miktarı incelenmiştir. Meyve çeşitlerinin ağırlığı 80.70-195.61 g, meyve boyu 52.09-66.29 mm, meyve çapı 57.27-80.77 mm, meyve eti sertliği 6.27-9.39 kg/cm², suda eriyebilir toplam kuru madde %11.50-15.25, pH 3.53-4.87, titre edilebilir asitlik %0.20-1.24 arasında bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Elma , mahalli çeşit , pomoloji , Gümüşhane

Some Standard and Local Apple Cultivars (Malus communis L.) Grown in Gümüşhane Province

Öz

This research was carried out to determine certain pomological characteristic of some standard and local apple cultivars grown in Gümüşhane province during 2011-2012 years. Pomological characteristics such as fruit weight, fruit length and diameter, fruit stalk length and diameter, fruit dimensions, skin and flesh color, kernel number, kernel weight, fruit firmness, fruitiness, soluble solids content, pH and titrable acidity were researched. In fruit cultivars, fruit weight, fruit length, fruit width, fruit firmness, soluble solids content, pH, titrable acidity were in the ranges 80.70-195.61 g, 52.09-66.29 mm, 57.27-80.77 mm, 6.27-9.39 kg/cm², 11.50-15.25%, 3.53-4.87, 0.20-1.24%, respectively.

Anahtar Kelimeler

Apple , local cultivar , pomology , Gümüşhane

Kaynakça

• Acar, Ş., 2007. Ünye (Ordu) ve çevresinde yetiştirilen mahalli elma ve armut çeşitlerinin morfolojik ve pomolojik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. ODÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Ordu. 127s.
• Akça, Y., Şen, M., 1991. Van ve çevresinde yetiştirilen mahalli elma çeşitlerinin morfolojik ve pomolojik özellikleri üzerinde bir araştırma. YYÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):109-128.
• Anonim, 1983. Türk Standartları Enstitüsü, UDK, 634.11, Ankara.
• Anonim, 2013. http://faostat.fao.org, Erişim: Aralık 2013
• Aygün, A., Ülgen, A., 2009. Rize’de yetiştirilen Demir elma (Malus communis L.) çeşidinin bazı meyve özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(2):201-205.
• Balta, F., Uca O., 1996. Iğdır’da yetiştirilen önemli yazlık mahalli elma çeşitlerinin morfolojik ve pomolojik özellikleri. YYÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 6(1):87-95.
• Çorumlu, M.S., 2010. Çorum ili İskilip ilçesinde yetiştirilen bazı yerel elma (Malus Communis L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 92s.
• Güleryüz, M., 1977. Erzincan’da yetiştirilen bazı önemli elma ve armut çeşitlerinin pomolojileri ve döllenme biyolojileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi, No:229, Erzurum, 181s.
• Gürel, H.B., 2010. Ordu merkez ilçede yetişen elma (Malus Communis L.) tiplerin fenolojik, pomolojik ve morfolojik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 99s.
• İslam, A., Bostan, Z., Yılmaz, E., 2009. Trabzon ili Yomra ilçesinde yetişen yomra elmasının pomolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Araş. Dergisi, 2(2):107-110.
• Kaygısız, H., 2004. Elma Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık, Üçüncü Baskı, ISBN 975-8377-14-0, İstanbul.
• Karadeniz, T., Gökalp, G., Kabay, T., 1996. Ulus ve Maden çevresinde yetiştirilen mahalli elma çeşit ve tipleri üzerinde pomolojik ve morfolojik çalışmalar. YYÜ Zir. Fak. Dergisi, 6(2):115-125.
• Karadeniz, T., Akdemir, E. T., Yılmaz, İ., Aydın, H., 2013. Piraziz elmasında klon seleksiyonu. Ordu Üniv. Akademik Zir. Dergisi 2(1):17-22.
• Karlıdağ H, Eşitken A., 2006. Yukarı Çoruh vadisinde yetiştirilen elma ve armut çeşitlerinin bazı pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. YYÜ Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 16(2):93-96.
• Kaya, T., Balta, M.F., 2007. Gevaş yöresi elma seleksiyonları–1. 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 4-7 Eylül 2007, 570-574. Erzurum.
• Kazankaya, A., Yonar, Y., Başer, S., Doğan, A., Çelik, F., Yaviç, A., 2009. Erciş ve Muradiye yörelerinde doğal olarak yetişen mahalli elma çeşitlerinin bazı meyve ve ağaç özellikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(2):89-94.
• Okcu, M., 2012. Gümüşhane ilinin tarımsal yapısı. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2(2):93-103.
• Özkan, Y., Celep, C., 1995. Tokat ilinde yetiştirilen yerel elma çeşitlerinin pomolojik özellikleri üzerine bir araştırma. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 12(1):8-14.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:128, Adana. 486s.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2005. Elma Yetiştiriciliği. Ilıman İklim Meyve Türleri (Yumuşak Çekirdekli Meyveler) Cilt 2. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 198s., İzmir.
• Özrenk, K., Gündoğdu, M., Kaya, T., Kan, T., 2011. Çatak ve Tatvan yörelerinde yetiştirilen yerel elma çeşitlerinin pomolojik özellikleri. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi 21(1):57-63.
• Richard, L., 1991. Pears In:J. N Moore and J. R Ballington jr (Eds) Genetic Resources of Temperature, Fruit and Nut Crops II. Acta Hort, 290 chapter 14:655-699.
• Şen, S.M., Bostan, S.Z., Cangi, R., Kazankaya, A., Oğuz, H.İ., 1992. Ahlat ve çevresinde yetiştirilen mahalli elma çeşitlerinin morfolojik ve pomolojik özellikleri. YYÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(2):53-65.