Kütahya Vişnesi Tohumlarının Çimlenmesinde Uygun Katlama Metodunun Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 617 - 622, 31.03.2016

Funda Özüsoy , Fatma Koyuncu

Öz

Ekim öncesi farklı uygulamaların Kütahya vişnesi tohumlarının çimlenmesi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada tohumlar iki gruba ayrılmıştır. Birinci grupta bulunan tohumların nem içeriği %12 oluncaya kadar kontrollü bir şekilde kurutulmuş, diğer grup ise kurutulmadan denemeye alınmıştır. Bu işlemden sonra her iki grubun tohumları soğukta-nemli katlamaya (+ 3℃’de 90. 120 ve 150 gün) alınmışlardır. Farklı katlama uygulamalarının etkilerini belirleyebilmek amacı ile ikinci grupta yer alan (doğal nemine sahip) tohumların bir bölümü ise; 20-25℃’de 2 hafta + 3℃ sıcaklıkta 12 hafta olacak şekilde ılık + soğuk katlamaya tabi tutulmuşlardır. Çimlendirme denemeleri dış ortam koşullarında gerçekleştirilmiştir. Sahip oldukları farklı nem içeriklerinin ve katlama sürelerinin Kütahya vişnesi tohumlarının çimlenmesi üzerine etkileri istatistik anlamda önemli bulunmuştur. Kontrol grubu tohumlarda çimlenme gerçekleşmezken, birinci grupta bulunan tohumların çimlenme oranları, ikinci grupta yer alan tohumlara göre daha düşük oranlarda kalmıştır. Çalışmadaki tüm uygulamalar içerisinde en yüksek çimlenme değeri kurutulmayan tohumlarda 150 günlük katlama (%29) ve ılık + soğuk katlama (%30) uygulamalarından alınmıştır. Araştırma sonuçlarının ıslah çalışmalarında çimlenme sürelerinin kısaltılması ve oranlarının artırılmasına yardımcı olacağı kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

Kütahya Vişnesi , tohum , katlama , dormansi

Determination of Stratification Method for Sour Cheery cv. Kütahya Seeds Germination

Öz

This research was carried out to determine the effects of different pre-germination applications on the germination of sour cheery seeds cv. Kütahya. Seeds were divided into two groups for the applications, the first seeds group dried up to 12% moisture, and the other group seeds non-dried. Dried and non-dried seeds were stratified for 90, 120, 150 days at + 3℃. In addition, lots of the non-dried seeds were subjected to different stratification progress (20-25℃ 2 weeks + 3℃ 12 weeks). After stratification treatments, all of the seeds lots were germinated in the field conditions. Seeds moisture content and stratification duration have statically significant on germination of Kütahya sour cheery seeds. In the control group seeds have no germinated however germination rates of the non-dried group were higher than the other. In this study, non-dried seeds which stratified for 150 days (29%) and warm + cold stratification (30%) treatments were the highest germination rate. We think that this research results lead to decrease the germination duration and increased germination rates in breeding studies and also nursery practice.

Anahtar Kelimeler

Sour Cheery , seed , stratification , dormancy

Kaynakça

• Abay, H., 1986. Bazı vişne tohumlarının çimlenmesi üzerine değişik katlama sürelerinin etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 60s.
• Ağaoğlu, Y.S., Ayfer, M., Köksal, I., Abak, K., Kaynak, L., Fidan. Y., Çelik, M., Çelik, H., Gülsen, Y., 1995. Genel Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğt. Arş.ve Gel. Vakfı, Yayın No:5, Ankara, 136-142.
• Bewley, J.D., Black, M., 1994. Seeds. Physiology of Development and Germination. 2.edition. 445s. New York.
• Çetinbaş, M., Koyuncu, F. 2005. Soğukta nemli katlama ve tohum kabuğunun kuş kirazı (Prunus avium L.) tohumlarında dormansinin kırılması üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(3):417-423.
• Ercişli, S., 1992. Bazı kayısı (Prunus armeniaca L.) çeşitlerinin katlama süreleri ile anaçlık özelliklerinin tespiti üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 59s.
• Erkmen, S., 2009. Soğuk katlama ön işlemlerinin Tatar Akçaağacı tohumlarının çimlenmesi üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bil. Ens., Ankara. 57s.
• Finch-Savage, W.E., Clay, H.A., Dent, K.C., 2002. Seed maturity affects the uniformity of cherry seed response to dormancy-breaking treatments. Seed Sci. & Tech., 30:483-497.
• Garcia-Gusano, M., Martinez-Gomez, P., Dicenta, F., 2004. Breaking seed dormancy in almond (Prunus dulcis). Scientia Hort., 99:363-370.
• Güleryüz, M., 1982. Bahçe Ziraatında Büyütücü ve Engelleyici Maddelerin Kullanılması ve Önemi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 103s.
• Güleryüz, M.,1991. Ülkemizde meyve fidancılığında anaç sorunu ve dünyada anaç ıslahı ile ilgili çalışmalar. Türkiye 1. Fidancılık Sempozyumu, Ankara, 273-285.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, F.T., 1997. Plant Propagation Principles and Practices. 7th. Ed. Prentice Hall. 647p.
• Jensen, M., Ericksen, E.N. 2001. Development of primary dormancy in seeds of Prunus avium during maturation. Seed Sci. & Tech., 29:307320.
• Jensen, M., Kristiansen, K., 2009. Removal of distal part of cotyledons or soaking in BAP overcomes embryonic dormancy in sour cherry. Propagation of Ornamental Plants 9(3):135-142.
• Koyuncu, F., Çelik. M., 2004. Katlama ve tohum kabuğunun Nemaguard şeftalisinde tohum çimlenmesi ve çöğür gelişimi üzerine etkileri. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9(1):47-50.
• Nowag, A., Spethmann, W., 1998. Secondary dormancy in wild cherry/sekundare keimhemmung bei vogelkirsche. AFZ/Der Wald. Allgemeine Forst Zeitschrift fur Wald. und Umweltvorsorge. 53(18):931-932.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:128, Adana, 386s.
• Taiz, L., Zieger, E., 2008. Bitki Fizyolojisi (Çeviri Ed. İ. Türkan). Palme Yayınları, Ankara. 689s.
• Wertheim, S.J., 1998. Rootstock Guide. Fruit Research Station. Netherlands. 144p.
• Westwood, M.N., 1995. Temperete Zone Pomology: Physiology and Culture. Timber Pree. Oregon. 523p.
• Yılmaz, M., 2008. Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky.) tohumlarında dormansinin nedenleri. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 11(1).