Bazı Şeftali (Prunus persica L.) Çeşitlerinin Erzincan Ovasına Adaptasyonu ve Performanslarının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 733 - 737, 31.03.2016

Hakan Murat Ünlü Sezai Ercişli

Öz

Şeftali (Prunus persica L.) farklı iklim şartlarına uyum sağlayabilen meyve türlerinden biridir. Ülkemizde de ılıman kuşak yanında subtropik şartlarda da yetiştirilebilmektedir. Bu çalışma bazı şeftali çeşitlerinin Erzincan ovasına adaptasyon durumlarının belirlenmesi amacıyla 2009-2010 yılları arasında yürütülmüştür. Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü arazisinde 12 şeftali çeşidi (Blake, Cardinal, Cresthaven, Dixired, Early Red Free, Glo Haven, J.H. Hale, Loring, Monroe, Red Haven, Red Globe, ve S. Late Red) ile kurulu olan bahçede, çeşitlere ait fenolojik ve pomolojik özellikler belirlenmiştir. Şeftali çeşitlerinde tam çiçeklenme 27 Nisan ile 4 Mayıs tarihleri arasında, ilk hasad Early Red Free çeşidinde 19 Temmuzda, son hasad ise Monreo çeşidinde 13 Eylül’de gerçekleşmiştir. Loring çeşidi 253,33 g meyve ağırlığı ile ilk sırada yer alırken, bu çeşidi meyve ağırlığı bakımından Monreo (215.87 g), S.Late Red (190.34 g) ve Red Globe (182.51 g) çeşitleri takip etmiştir. Ağaç başına verim bakımından ise Blake (37.29 kg/ağaç) ve Red Haven (33.76 kg/ağaç) çeşitleri ilk sırada yer almışlardır. Yapılan analizler ve değerlendirmeler sonucu; Red Haven, Blake, Red Globe ve Loring çeşitlerinin bölge için uygun çeşitler olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şeftali (Prunus persica L.) , adaptasyon , çeşit , kalite , Erzincan

Determination of Adaptation and Performance of Some Peach (Prunus persica L.) Cultivars to Erzincan Plain

Öz

Peach (Prunus persica L.) one of the fruit species that can be adopted different climatic conditions. It has been growing both subtropical and temperate regions in Turkey as well. This study has been carried out between 2009 and 2010 years aimed to determine adaptation of peach cultivars to Erzincan plain. An experimental orchard established previously with 12 peach cultivars (Blake, Cardinal, Cresthaven, Dixired, Early Red Free, Glo Haven, J.H. Hale, Loring, Monroe, Red Haven, Red Globe, S. Late Red) in Erzincan Horticultural Research Institute and several phenological and pomological characteristics of 12 peach cultivars has been searched. Full blooming was observed between 27 April and 4 May considering cultivars in both years. The first harvest was done on cv. Early Red at 19 July while the last harvest done on cv. Monroe at 13 September. The cv. Loring overall experiment gave the heaviest fruits with average 253.33 g followed by Monroe (215.87 g), S. Late Red (190.34 g) and Red Globe (182.51 g) cultivars, respectively. In terms of yield per tree, the cultivars Blake (37.29 kg/tree) and Red Haven (33.76 kg/tree) were the most productive cultivars. Considering overall evaluation of all searched parameters, it is suggested that the cultivars Red Haven, Blake, Red Globe and Loring were found better adaptable performance in the region.

Anahtar Kelimeler

Peach (Prunus persica L.) , adaptation , cultivar , quality , Erzincan

Kaynakça

• Anonim, 2010. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Şeftali Yetiştiriciliği. Ankara, http://www.tarim.gov.tr/uretim/bitkisel_uretim,seftali_yetistiriciligi.html (Erişim: 16.12.2010).
• Anonim, 2011. Revize Edilen TS42 Şeftali Standardının Dış Ticarette Zorunlu Uygulamaya Konulmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2007/40).
• Demirören, S., Öz, F., Büyükyılmaz, M., Çelebioğlu, G., 1977. Marmara Bölgesi’nde yerli ve yabancı şeftali çeşitlerinin seçimi. Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü. Yalova.
• Demirören, S., Ufuk, S., 1996. Şeftali çeşit adaptasyon denemesi. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü. Yalova.
• Ercan, N., Özkarakaş, İ., Özsezgin, E., Döner, A., 2001. Şeftali adaptasyon denemesi. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü. İzmir.
• Gür, İ., 2008. Eğirdir ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı şeftali çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Konya. 80s.
• Güven, K., Gür, İ., Akgül, H., Atasay, A., Sarısu, H.C., Gencer, G., 2007. Isparta ve geçit iklimine uygun şeftali çeşitlerinin seçimi. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyvecilik):174-179, 4-7 Eylül, Erzurum.
• Kubota, N., Mimura, H., Shimamura, K., 2000. Differences in phenolic levels among mature peach and nectarine cultivars and their relation to astringency. J. Japan. Soc. Hort. Sci. 69(1):35-39.
• Küden, A.B., Özmetli, F., Kaşka, N., Küden, A., 1995. Bazı yeni nektarin ve şeftali çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin saptanması. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyve):111-115, 3-6 Ekim, Adana.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Yayın No:128, Ders Kitabı:11, Adana. 182s.
• Scorza, R., Okie, W.R., 1990. Peaches (Prunus). In: Moore, J.N., Ballington, J.R., (Eds). Genetic Resources of Temperate Fruit and Nut Crops. Acta Hort. 290, ISHS, Wageningen, 177–231.
• Scorza, R., Sherman, W.B., 1996. Peaches. In: Janick, J., Moore J.N., (Eds) Fruit breeding, Vol.1. Tree and Tropical Fruits. John Wiley & Sons, New York, pp:325–440.
• Snyder, R.L., de Melo-Abreu, J.P., 2005. Frost Protection: Fundamentals, Practice and Economics. Vol.1. ISBN:92-5-105328-6. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Chapter 4.