Isparta Ekolojisinde Bazı Badem Çeşitlerinin Morfolojik, Pomolojik ve Verim Özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1202 - 1206, 31.03.2016

Bekir Şan , Adnan Nurhan Yıldırım , Mehmet Polat , Fatma Yıldırım , Yılmaz Sesli , Hüseyin Göktaş

Öz

Bu araştırma, Eğirdir Meyvecilik Araştırma İstasyonu’na ait badem çeşit koleksiyon bahçesinde yürütülmüştür. Çalışmada badem çöğürü üzerine aşılı Cristomorto, D.Largueta, Ferraduel, Ferragnes, Picantili, Supernova, Texas ve Yaltinski çeşitlerinin pomolojik, morfolojik ve verim özellikleri belirlenmiştir. Araştırmada gövde çapı 75.12 cm (Cristomorto)-102.32 cm (Yaltinski), taç yüksekliği 306.33 cm (Yaltinski)-388.88 cm (Texas), taç genişliği 225.17 cm (Ferraduel)-358.21 cm (Yaltinski) ve yıllık sürgün uzunluğu 60.52 cm (D.Largueta)-73.05 cm (Ferraduel) arasında değişmiştir. Çalışmada çeşitlerin kabuklu meyve kalınlığı 14.70 mm (Supernova)-16.53 mm (Texas), kabuklu meyve genişliği 20.85 mm (Texas)-26.01 mm (D.Largueta), kabuklu meyve boyu 31.64 mm (Texas)-39.46 mm (D.Largueta), kabuklu meyve ağırlığı 2.45 g (Picantili)-5.80 g (D.Largueta), kabuk kalınlığı 2.65 mm (Texas)-3.59 mm (Cristomorto), iç badem kalınlığı 6.45 mm (Picantili)-9.18 mm (Texas), iç badem genişliği 12.46 mm (Texas)-14.85 mm (Cristomorto), iç badem boyu 23.50 mm (Texas)29.31 mm (Yaltinski) ve iç badem ağırlı ise 0.95 g (Picantili)-1.46 g (Ferragnes) arasında değişmiştir. Ayrıca verim değerlerinin 1757.5 g/ağaç (Picantili) ile 6985.5 g/ağaç (D.Largueta) arasında değiştiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Badem , morfoloji , pomoloji , verim , çeşit

Morphological, Pomological and Yield Properties of Some Almond Cultivars Grown in Isparta

Öz

This research was carried out in almond orchard of Eğirdir Fruit Research Station. In the study, pomological, morphological and yield characteristics of Cristomorto D.Largueta, Ferraduel, Ferragnes, Picantili, Supernova, Texas and Yaltinski cultivars grafted on almond seedlings were determined. Obtained results were between 75.12 cm (Cristomorto) and102.32 cm (Yaltinski) for stem diameters, between 306.33 cm (Yaltinski) and 388.88 cm (Texas) for canopy height, between 225.17 cm (Ferraduel) and 358.21 cm (Yaltinski) for canopy width and between 60.52 cm (D.Largueta) and 73.05 cm (Ferraduel) for annual shoot length. Thickness of fruit with shell, width of fruit with shell, height fruit with shell, fruit weight with shell and shell thickness were 14.70 mm (Supernova)-16.53 mm (Texas), 20.85 mm (Texas)-26.01 mm (D.Larguet), 31.64 mm (Texas)-39.46 mm (D.Larguet A), 2.45 g (Picantil a)-5.80 g (D.Larguet) and 2.65 mm (Texas)-3.59 mm (Cristomorto), respectively. Kernel thickness, kernel width, kernel length and kernel weight were 6.45 mm (Picantil a)-9.18 mm (Texas), 12:46 mm (Texas)-14.85 mm (Cristomorto), 23.50 mm (Texas)-29.31 mm (Yaltinski) and 0.95 g (Picantili)-1.46 g (Ferragnes), respectively. In addition, the yields of cultivars ranged from 1757.5 g/tree (Picantili) to 6985.5 g/tree (D.Largueta).

Anahtar Kelimeler

Almond , morphology , pomology , yield , cultivar

Kaynakça

• Akçay, M.E., Tosun, İ., 2005. Bazı geç çiçek açan yabancı badem çeşitlerinin Yalova ekolojik koşullarında gelişme ve verim davranışları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 36(1):1-5.
• Anonim, 2015-a. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). (http:/www.fao.org).
• Anonim, 2015-b. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Tarım Bakanlığı (http://www.tuik.gov.tr).
• Baktır, İ., Yılmaz, N., Tozlu, İ., 2007. Kıbrıs’ta badem (Prunus dulcis [Mill] D.A. Webb) yetiştiriciliği: Sorunları ve çözüm önerileri. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyvecilik):361-363.
• Bayazit, S., Küden, A.B., 2007. Türkiye’nin farklı ekolojilerinden seçilen yabani badem tiplerinin morfolojik özellikleri. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyvecilik):707-711.
• Beyhan, Ö., 2010. Hilvan ilçesi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Bahçe 39(1):1-7.
• Beyhan, Ö., Şimşek, M., 2007. Kahramanmaraş merkez ilçe bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Bahçe 36(1-2):11-18.
• Bostan, S.Z., Cangi, R., Oğuz, H.İ., 1995. Akdamar adası bademlerinin (Prunus amygdalus) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyvecilik):370-375.
• Kaşka, N., Özcan, Z., 2005. Nurmet badem bahçesi 6 yaşında. GAP 4. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül 2005, 167-169, Şanlıurfa.
• Polat, A.A., Durgaç, C., Kamiloğlu, Ö., 1999. Bazı kayısı ve badem çeşitlerinin Hatay ili Yayladağı ilçesine uyumu üzerine araştırmalar. Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 741-746.
• Şimşek, M., Küden, A.B., 2007. Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesinin Bahçecik köyünde doğal olarak yetişen bademlerin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 22(1):125-132.
• Yıldırım, A.N., 2007. Isparta yöresi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyonu. Doktora Tezi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri, Isparta.
• Yıldırım, A.N., Akıncı-Yıldırım, F., Polat, M., Sesli, Y., Koyuncu, F., Aşkın, A., 2007. Eğirdir (Isparta) koşullarında bazı badem çeşitlerinin fenolojik ve morfolojik özellikleri. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyvecilik):198-201.