Sebzelerde Abiyotik Streslere Tolerans Çalışmaları: Karnabahar Örneği

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 171 - 174, 31.03.2016

Fatih Hancı , Esra Cebeci , Hail Rihan Fadil Al-Swedi Mick Fuller

Öz

Bahçe bitkileri ıslahı, geleneksel olarak hastalık ve zararlılara dayanıklılık/tolerans üzerine yoğunlaşmıştır. Bunun neticesi olarak, çok sayıda dayanıklı/tolerant çeşit veya germplazm ortaya çıkmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Oysa abiyotik streslere (yüksek sıcaklık, soğuk, kuraklık, tuzluluk vb.) tolerans ile ilgili çalışmalar gerekli ilgiliyi görememiştir. Ancak bu durum, küresel ısınmayla ilgili ortaya konan gerçekler ve kamuoyunun bilinçlenmesi sonucu giderek değişmeye başlamıştır. Hazırlanan bu çalışmada, Plymouth Üniversitesinde (İngiltere), “Sebzelerde Abiyotik Streslere Tolerans Islahı” konulu uygulamalı eğitim kapsamında bizzat yer aldığımız çeşitli projeler hakkında bilgiler verilmiştir. Model bitki olarak karnabaharın kullanıldığı bu çalışmalar, ağırlıklı olarak moleküler temelli ve laboratuvar koşullarında yürütülmüştür. Soğuk stresi ile ilgili molibden uygulamalarının etkileri, gen aktarımı, gen ekspresyonu ve suni tohum üretimi çalışmaları ana konulan içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Abiyotik stres , sebze , tolerans , ıslah

The Studies to Abiotic Stress Tolerance on Vegetables: Example of Cauliflower

Öz

The breeding of horticultural crops has traditionally focused on enhancing a plant’s ability to resist diseases or insects. As a result of this situation, large number of disease-or insect-resistant cultivars or germplasm released and used. Whereas, research on crop resistance or tolerance to abiotic stresses (heat, cold, drought, salt, ete.) has not received much attention. However, that is increasingly changing because of the facts and publicity of global warming. In this study, information is given about the various project as part of practical course: “Breeding for abiotic stress tolerance on vegetables-Plymouth University-United Kingdom”. This studies which cauliflower was used as model plant, were held molecular based and under laboratory conditions. The main topics were the effect of molybdenum on cold stress, genetic transformation, artificial seed production.

Anahtar Kelimeler

Abiotic stress , vegetable , tolerance , breeding

Kaynakça

• Al-Swedi, 2013. Genetic transformation of cauliflower (Brassica oleracea var. botrytis) using agrobacterium tumefaciens as a vector for improved stress resistance. Doctoral Thesis. Faculty of Science and Technology, University of Plymouth. http://hdl.handle.net/10026.1/1531
• Aslantaş, R., Karakurt, H., Karakurt, Y., 2010. Bitkilerin düşük sıcaklıklara dayanımında hücresel ve moleküler mekanizmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41(2):157-167.
• Günay, A., 1984. Özel Sebze Yetiştiriciliği. Cilt 3. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Çağ Matbaası. Ankara.
• Kirsh, V.A., Peters, U., Mayne, S.T., Subar, A.F., Chatterjee, N., Johnson, C.C., Hayes, R.B., 2007. Prospective study of fruit and vegetable intake and risk of prostate cancer. Journal of the National Cancer Institute 99(15):1200-9.
• Lawlor, D.W., Comic, G., 2002. Photosynthetic carbon assimilation and associated metabolism in relation to water deficits in higher plants. Plant Cell Environ., 25:275-294.
• Mou, B., 2011. Improvement of Horticultural Crops for Abiotic Stress Tolerance: An Introduction Hortscience 46(8).
• Redenbaugh, K., Nichol, J., Kossler, M.E., Paasch, B., 1984. İn vitro, 20:256-257.
• Rihan, H.Z., Al Shamari, M., Fuller, M.P., 2011-a. The production of cauliflower micro shoots using curd meristematic tissues and hypocotyl-derived callus. In 7. International Symposium on In Vitro Culture and Horticultural Breeding 961, pp:427-434
• Rihan, H. Z., Al-Issawi, M., Burchett, S., Fuller, M.P., 2011-b. Artificial seed production from encapsulated micro shoots of cauliflower (Brassica oleraceae var. botrytis). In 7. International Symposium on In Vitro Culture and Horticultural Breeding 961, pp:419-425.
• Szalai, G., Jvea, T., Paldi, E., Dubacq, J.P., 2001. Changes in the fatty acid unsaturation after hardening in wheat chrosome substitution lines with different cold tolerance. J. Plant Physiol., 158:663-666.
• Thomson, K.F., 1976. Cabbages, Kales, ete. In: Simmonds, N.W. (Ed.) Evaluation of Crop Plants. Longman, London, pp:49-52.
• Vural H., Duman, İ., Eşiyok D., 2000, Kültür Sebzeleri. Ege Üniversitesi, İzmir.