Karaerik Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 586 - 590, 31.03.2016

Birol Karadoğan , Nalan Nazan Kalkan , Selahattin Albayrak , Mehmet Hüsrev Öz

Öz

Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi içerisinde yer alan Erzincan ilinin standart sofralık üzüm çeşidi olan Karaerik’de verim ve kalitenin artırılması amacıyla klon seleksiyonu çalışmalarına başlanmıştır. Proje üç aşamada tamamlanmıştır. Klon Baş Omca Adaylarının seçimi olan ilk aşama çalışmaları, 1982-1988 yılları arasında Karaerik çeşidinin yaygın olarak yetiştirildiği Üzümlü yöresindeki üretici bağlarında yürütülmüştür. Seçilen 40 baş omca adayından alınan çeliklerle projenin ikinci aşaması olan Klon Koleksiyon Bağı kurulmuştur. Tesis aşamasından sonra, 40 klonla kurulan koleksiyon bağında yöntemde belirtilen faaliyetler gerçekleştirilmiş ve yapılan tartılı derecelendirme metodu sonucunda en üstün performans gösteren 6 klon (13,15, 18, 19, 23, 30) seçilmiştir. Seçilen klonların her birinden alınan çelikler köklendirilmiş ve projenin son aşaması olan Klon Mukayese Bağı, her klon 4 tekerrür ve her tekerrürde 10 omca olacak şekilde 2.0 × 2.0 metre aralık mesafe ile kurum arazisinde tesis edilmiştir. Klon adaylarından 2010-2013 yılları arasında, yaş üzüm verimi, ortalama salkım sayısı, ortalama salkım ağırlığı, 100 tane ağırlığı, olgunluk indisi, budama artığı ağırlığı ve duyusal analizlere ait değerler alınmıştır. Sonuçta her klon için toplam değerler hesaplanarak sofralık amaçlı 23, 18 ve 19 no.lu klonlar en yüksek performansı gösterdikleri için seçilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Erzincan , asma (Vitis vinifera L.) , Karaerik , klon seleksiyonu

Selection the Clones in Karaerik Grape Variety

Öz

Northeastern Anatolia Region, which is located in Erzincan province Standard of table grape varieties in order to increase the efficiency and quality Karaerik has begun work on clonal selection. The project was completed in three stages. Chief clone of the first stage of work is the selection of candidates, grape widely grown varieties of Karaerik bond between the years 1982-1988 was carried out at producers in the region. The second phase of the project with the Clone Collection Look Steel taken from the selected 40 candidates per vine was established. After the installation phase, 40 were carried out activities specified in the method of collection was founded clone and look at the results made Weighted Rating method exhibited the highest performance 6 clones (13,15, 18, 19, 23, 30) have been selected. Clone Comparative Look selected has rooted the cuttings taken from each of the clones and the last stage of the project, each clone with four replications and each replicate to be 10 ohms 2.0×2.0-meter interval within the authority was established in the land. Between the years 2010-2013 the candidate clone, fresh grape yield, average number of clusters, average cluster weight, 100 seed weight, maturity index, pruning are taken to the weight and value of sensory analysis. The result table for 23, 18 and 19 the total value calculated for each clone clones are selected because they showed the highest performance.

Anahtar Kelimeler

Erzincan , grapevine (Vitis vinifera L.) , Karaerik , clonal selection

Kaynakça

• Ayfer, M., Çelik, M., 1977. Akça, Ankara ve William armut çeşitleri ile S.Ö. ayva anaçlarının uyuşumları üzerinde araştırmalar. Tübitak 6. Bilim Kongresi, Toag Tebliğleri, Bahçe Bitkileri Seksiyonu, 111-112.
• Brazao, J., Seabra, H., 1998. Selection of grapevine varieties and clone on the Island Madeira. Proceeding IS on Production of Quality Wine. ActaHort. 473:175-179.
• Büyükyılmaz, M., Bulagay, A.N., 1983. Marmara Bölgesi için ümitvar armut çeşitleri-2. Bahçe 12(2):5-14.
• Çelik, S., 2007. Bağcılık (Ampeloloji). Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Cilt-I. Genişletilmiş 2. Baskı, 428 s, Tekirdağ.
• Dokuzoğuz, M., 1964. Bahçe Bitkilerinin Islahında Klon Seleksiyonu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 87s.
• Eriş, A., 1995. Özel Bağcılık. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Notları No:52, 211s, Bursa.
• Fidan, Y., 1985. Özel Bağcılık. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:930, Ankara, 401s.
• Jacquet, O., Laurent, M., Oustric, J., Sanchez, G., Audequin, L., Lurton, L., Sipp, C., 2000. Clonal selection in the Rhone valley. Acta Hort. 528, 739-745.
• Kader, S., Yılmaz, N., Ilgın, C., 2004. Çal Karası üzüm çeşidinde klon seleksiyonu çalışmaları. Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü, Yayın No:103, Manisa.
• Kaşka, N., 1961. Ankara’da yetişen bazı önemli meyve türlerinde çiçek tomurcuğu teşekkülü üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:174, 66s.
• Köse, C., 2002. Karaerik üzüm çeşidinde klon seleksiyonu yoluyla ıslahı üzerinde bir araştırma. Doktora Tezi. Erzurum.
• Michelson, L.F., Lachman, W.H., Ailen, D.D., 1958. The use of the ”Weighted-Rankit” method in variety trials. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci.,71:334-338.
• Öztürk, H., Ilgın, C., Kader, S., Yilmaz, N., 1998. Razakı üzüm çeşidinde klon seleksiyonu. 4. Bağcılık Sempozyumu, 20-23 Ekim 1998, 82-86, Yalova.
• Yıldız, E., 2014. Tokat merkez, Turhal ve Zile ilçelerinde yetiştirilen narince üzüm çeşidinde klon seleksiyonu-1. Yüksek Lisan Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.