KAMU YATIRIMLARI VE POLİTİKALARI KAPSAMINDA TÜRKİYE’DE BAĞCILIK SEKTÖRÜ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: Özel Sayı 1, 229 - 235, 28.06.2018

Funda Yılmaz Pınar Topçu

Öz

Asma, kökeni milyonlarca yıl öncesine uzanan ve dünyanın en eski bitkilerinden birisidir. Asmanın kültüre alınmasıyla gelişen bağcılık sektörü; sofralık, kurutmalık, şaraplık ve diğer değerlendirme şekilleri ile ihracatta önemli bir yere sahiptir. Ayrıca, bağcılık sektörünün toprak muhafaza, istihdam ve insan sağlığına yaptığı katkılar da göz ardı edilemez. Dünyada yaklaşık 7 milyon hektar alanda bağcılık yapılmaktadır. Küresel ölçekte en kaliteli kurutmalık, sofralık, şaraplık ve şıralık üzüm çeşitlerinin yetiştirildiği ülkelerden birisi ise Türkiye’dir. Öyle ki, Türkiye’de üretilen 4 milyon ton üzümün yaklaşık 2 milyon tonunu sofralık, 1.536 bin tonunu kurutmalık ve 472 bin tonunu şaraplık üzüm oluşturmaktadır. Mevcut potansiyelinin yanı sıra zaman içerisinde ortaya çıkan çeşit, tip ve klondan oluşan zengin bir genetik çeşitliliğe de sahiptir. Diğer taraftan, Türkiye’de bağcılık sektörünün geliştirilmesinde sorun teşkil eden filoksera, çeşit–anaç standardizasyonu, hastalıklar ile mücadele, depolama gibi konularda kayda değer gelişmeler olsa da henüz yeterli düzeye ulaşmadığı görülmektedir. Bu doğrultuda, bu çalışma ile Türkiye’de bağcılığa yönelik olarak gerçekleştirilen kamu yatırımları, geliştirilen politikalar ve yasal düzenlemeler incelenmiş ve sektörün gelişmesine katkı sağlayacak politika önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

bağcılık, üzüm, kamu yatırımları, politikalar

Kaynakça

• Doğu Anadolu Projesi (DAP), 2014. DAP Eylem Planı (2014–2018).
• Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP), 2014. DOKAP Eylem Planı (2014–2018).
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007–2013), Ankara, 2006.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 2001. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001–2005: Bitkisel Üretim Meyvecilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayın No:2649–ÖİK–657, Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 2000. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001–2005),Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1995. Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996–2000), Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1993. Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990–1994), DPT Yayın No:2174, Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1984. Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985–1989), DPT Yayın No:1974, Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1979. Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979–1983),DPT Yayın No:1664, Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1972. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973–1977), Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1967. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968–1972), Ankara.
• DPT, (Mülga Devlet Planlama Teşkilatı), 1963. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963–1967), Ankara.
• FAOSTAT, 2014. (http://www.fao.org/fao stat/en/#data/qc) (http://www.fao.org/fao stat/en/#data/qc/visualize) (Erişim Tarihi: 13.07.2017).
• GAP, 2014. Güneydoğu Anadolu Projesi 2014. GAP Eylem Planı (2014–2018).
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2017. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. http://www.tarim.gov.tr/bugem (Erişim Tarihi: 08.09.2017).
• Kalkınma Bakanlığı, 2014. Onuncu Kalkınma Planı (2014–2018), Ankara.
• Konya Ovası Projesi (KOP), 2014. KOP Eylem Planı (2014–2018).
• Resmi Gazete, 2017. http://www.resmi gazete.gov.tr/default.aspx (Erişim Tarihi: 12.07.2017)
• TÜİK, 2017. http://www.tuik.gov.tr/pre çizelge.do?alt_id=1001 (Erişim Tarihi: 13.07.2017).