Bağcılıkta Anaç Islah Çalışmalarında F₁ Popülasyonunun Oluşturulması

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1, 48 - 54, 27.02.2023

Adem Yağcı Rüstem Cangi Metin Kesgin Duran Kılıç

Öz

Bağlarda anaç kullanımının asıl nedeni filoksera zararlısıdır. Birçok ülkede asma anaç ıslah çalışmaları yapılmaktadır. Daha önce yapılan anaç ıslah çalışmalarında ebeveyn olarak daha çok Amerikan kökenli asmalar kullanılırken Vitis vinefera ise kısıtlı kullanılmıştır. Bu çalışma ile; Amerikan × Amerikan melezlemeleri ile asma anaç ıslahına yönelik popülasyon oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışmada ana ebeveyn olarak Ramsey (V.champinii) ve 5BB (V.berlandieri × V.riparia) anaçları; baba ebeveyn olarak ise Rup. du Lot (Vitis rupestris) anacı kullanılarak klasik melezleme çalışması yapılmıştır. Yabancı tozlaşmayı önlemek amacıyla ana ebeveynlere ait omcaların tamamı örtü altına alınmış ve tane tutumundan sonra örtüler kaldırılmıştır. Emaskulasyon, çiçektozu alma ve tozlama ile hasat işlemleri sonucunda çekirdekler elde edilmiştir. Çekirdek ağırlığı, çekirdek en-boy değerleri belirlenmiştir. Çekirdeklerde katlama, canlılık oranlarının belirlenmesi, çimlendirme ve saksılara şaşırtma işlemleri yapılmıştır. Çalışma sonucunca Ramsey melezlerine ait çekirdeklerde canlılık oranı %90.7, çimlenme oranı %69.8; 5BB melezlerinde ise bu değerler sırasıyla %86.0 ve %70.0’dir. 2021 yılı Mayıs içerisinde torf-perlit karışımı olan 2.5 litrelik saksılara Ramsey × Rup. du Lot melezine ait 972 adet; 5BB × Rup. du Lot melezine ait 902 adet F₁ bireye ait çekirdek dikilmiştir. F₁ bireylerine ait özelliklerin belirlenmesi amacıyla anaç popülasyonlarında bakım işlemleri yapılarak muhafaza altında tutulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ramsey, Rup. du Lot, klasik melezlemesi çimlenme oranı