Topraksız Tarım Atıklarının Asma Fidanı Üretiminde Kullanım Olanakları

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1, 55 - 60, 27.02.2023

Adem Yağcı Alper Mutlu Duran Kılıç

Öz

Bu çalışmada topraksız tarımda kullanılan ve atık olarak çıkan katı yetiştirme ortamının aşılı asma fidanı üretiminde kullanım olanakları araştırılmıştır. Çalışmada, domates yetiştirilen kokopit katı ortamı (kök + katı ortam; KKO) atık materyal olarak kullanılmış olup, materyal kurutulduktan sonra makine ile öğütülmüştür. Öğütülmüş KKO beton zemin üzerinde 50 cm yüksekliğinde ocak ayında serilmiş ve mart ayına kadar 15 günde bir alt üst edilmiştir. Çalışmada harç olarak 5 farklı karışım (kontrol uygulamasında 1:1 steril perlit-torf karışımı: SPT; SPT + %25 KKO; SPT + %50 KKO; SPT + %75 KKO ve %100 KKO) denenmiştir. Narince üzüm çeşidine ait kalemler 3 farklı anaç üzerine [(110 R, 1103 Paulsen (1103 P), Rupestris du Lot (Rup. du Lot)] masa başında aşılanmıştır. Deneme bölünmüş parseller deneme deseninde üç tekerrürlü ve her tekerrürde 50 aşılı çelik olacak şekilde kurulmuş ve elde edilen veriler varyans analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonunda, fidan randıman ve kalitesine yönelik parametreler incelenmiştir. Harç karışım oranlarının etkisi anaçlara göre değişkenlik göstermiştir. Fidan randımanı bakımından en iyi sonuçlar 110 R ve Rup. du Lot anaçlarında %25’lik karışımdan elde edilirken (sırasıyla %64.8 ve %64.7), 1103 Paulsen anacında karışım oranı artıkça fidan randımanı önemli ölçüde düşüş göstermiştir (Kontrol: %71; %100 karışım: %21.7). Çalışmada kök kalitesine yönelik parametrelerin hepsi anaç, uygulama ve anaç × uygulama interaksiyonundan etkilenmiştir. Kök parametreleri ile ilgili en iyi sonuçlar %25 ve %50’lik karışımlardan elde edilmiştir. Çalışma sonucunda topraksız tarımda kullanılmış, atık olarak ortaya çıkan katı ortamların tüplü asma fidanı üretiminde kullanılabileceği, fakat karışım oranlarının düşük seviyede tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kokopit, tarımsal atık, 110 R, Rup. du Lot, 1103 P