Fe₃O₄ Nanopartiküllerinin Kuraklık Stresi Altındaki Amerikan Asma Anaçları Üzerine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1, 111 - 121, 27.02.2023

Selda Daler

Öz

İklim değişikliği ve küresel ısınmadan kaynaklanan zararlanmalar, geniş üretim alanına ve yüksek ekonomik getiriye sahip bitki türlerinde ciddi ekonomik kayıplara yol açabilmektedir. Son yıllarda, 1-100 nm boyutlarındaki nanopartiküller (NP’ler), bitki büyüme ve gelişiminin düzenlenmesi, biyotik ve abiyotik stresin azaltılması ve dolayısıyla verim ile kalitenin iyileştirilmesi gibi sürdürülebilir yollarla modern tarıma katkı sağlayan etkili bir strateji olarak gündeme gelmiştir. Bu çalışmada farklı konsantrasyonlardaki demir oksit (Fe₃O₄) NP uygulamalarının kuraklık stresi altındaki 1103 P Amerikan asma anaçları üzerine etkileri incelenmiştir. Çeliklerin dikimden ~8 hafta sonra; 0, 0.01, 0.1 ve 1 ppm konsantrasyonlardaki Fe₃O₄ NP solüsyonları tüm yeşil aksama pülverizasyon yöntemiyle uygulanmıştır. Fe₃O₄ NP uygulamalarından ~4 hafta sonra başlanarak yetiştirme dönemi boyunca; bitkilerin bulunduğu ortamların nemi, tarla kapasitesinin %30-40’ı aralığında tutulacak şekilde kısıtlı sulama yapılmış, kontrol gruplar ise tarla kapasitesinin %70-80’i aralığında sulanmıştır. Toplam 120 günlük yetiştirme periyodunun ardından deneme sonlandırılarak, asma fidanlarına ait morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal parametreler analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, Fe₃O₄ NP uygulamalarının klorofil, prolin ve toplam fenolik madde miktarını artırarak; membran zararlanma indeksi ve lipit peroksidasyonunu ise azaltarak kuraklık stres toleransının iyileştirilmesinde etkili olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, Fe₃O₄ NP’lerin asmalarda kuraklık stresinin azaltılması bakımından etkili bir strateji olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

1103 P, Fe₃O₄, nanopartikül, kuraklık stresi