Metil Jasmonat Uygulamaları İle Aydınlık Ve Karanlık Kültür Koşullarının Kalecik Karası Süspansiyon Kültürlerinde Hücre Büyümesi Ve Fenolik Bileşiklerin Birikimi Üzerine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1, 147 - 159, 27.02.2023

Zehra Babalık İlknur Albayrak Alper Cessur Nilgün Göktürk Baydar

Öz

Bu araştırma, Kalecik Karası üzüm çeşidine ait hücre süspansiyon kültürlerine iki farklı ışıklanma koşullarında uygulanan farklı konsantrasyonlardaki metil jasmonat (MeJA)’ın, hücre büyümesi, hücre canlılığı ile hücrelerde ve besin ortamlarına salınan fenolik bileşiklerin birikimine olan etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla kallus dokularının 1.0 mg l⁻¹ BA, 0.1 mg l⁻¹ 2,4-D ve 30 g l⁻¹ sakkaroz içeren sıvı MS ortamına alınmasıyla oluşturulan hücre süspansiyon kültürlerine, 0, 10, 20, 30, 40 ve 50 μM olmak üzere 6 farklı konsantrasyonda MeJA uygulanmış ve ardından hücre süspansiyonları sürekli aydınlık ve sürekli karanlık koşullarda kültüre alınmışlardır. 30 günlük kültürün ardından hücrelerde, yaş ve kuru hücre ağırlıkları, hücre canlılıkları ile hücrelerdeki ve besin ortamlarındaki fenolik bileşiklerin miktarları belirlenmiştir. Karanlık koşulların, aydınlık koşullara göre hücre büyümesi üzerinde daha etkili olduğu, özellikle daha yüksek MeJA konsantrasyonlarında hücre canlılığı ile kuru hücre ağırlığında azalmaların meydana geldiği tespit edilmiştir. Hem hücrelerde hem de besin ortamlarında fenolik bileşik miktarlarının MeJA uygulamaları ile ışıklanma koşullarına bağlı olarak önemli derecede değiştiği saptanmıştır. Genel olarak karanlık koşulların, aydınlık koşullara göre; MeJA uygulamalarının da kontrole göre fenolik bileşik birikimini daha fazla teşvik ettiği belirlenmiştir. Ayrıca hücrelerin yanı sıra başta trans-resveratrol, kateşin, epikateşin olmak üzere incelenen bileşiklerin besin ortamlarında da önemli miktarlarda biriktiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kalecik karası, hücre süspansiyon kültürü, metil jasmonat, ışıklanma koşulları, fenolik bileşikler