Karadeniz Bölgesinden Seçilen Bazı Trabzon Hurması Çeşit/Tiplerinin Yalova Ekolojisindeki Fenolojik ve Pomolojik Performansları

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 1, 45 - 57, 22.05.2023

Nesrin Aktepe Tangu , Arzu Şen

https://doi.org/10.53471/bahce.1119301

Öz

Yalova iklim açısından, Akdeniz ve Karadeniz iklimleri arasında bir geçiş niteliği taşımaktadır. Soğuklama ihtiyacı düşük olan Trabzon Hurması, hava neminin yüksek olduğu bölgelerde en kaliteli meyveleri veren bir türdür. Suptropik bir meyve olan Trabzon hurması için, Yalova ve çevresinin ekolojik açıdan uygun olduğu daha önce yapılan adaptasyon çalışmalarında ortaya konmuştur. Bu çalışma Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından selekte edilerek tescil edilen çeşit/tiplerin Yalova ekolojisindeki performanslarını gösteren 2 yıllık pomolojik (2015-2016) verileri içermektedir. Çalışmaya konu olan ‘Akbulut’, ‘Ayder’, ‘İrem’, ‘Kaplan’, ‘Onur’, ‘Türkay’ çeşitleri Türkiye’nin ilk tescilli Trabzon hurması çeşitlerindendir. Çeşit/tiplere ait meyve ağırlığı değerlerinin 381,95 g (Kaplan) ile 158,86 g (Gelemen) arasında değiştiği belirlenmiştir. Çeşitlerin hasat dönemindeki suda çözünebilir kuru madde değerleri 15,33 (Ayder) ile 18,30 (Türkay) arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

trabzon hurması, çeşit, Yalova, Karadeniz Bölgesi, Pomoloji

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Fenological and Pomological Performance in Yalova Ecological Conditions of Some Persimmon Genotype/Varieties Selected from Black Sea Region

Öz

Yalova has a transitional character between Mediterranean and Black Sea climates. Persimmon, which has low chilling requirement, is a species that obtained the most quality fruits in regions with high air humidity. For the persimmon, a suptropical fruit, Yalova and its environment have been shown to be ecologically appropriate in previous adaptation studies. This study contains a 2-year pomological (2015-2016) data, showing the performances of the varieties/types in Yalova ecological conditions, selected and registered by the Karadeniz Agricultural Research Institute. 'Akbulut', 'Ayder', 'İrem', 'Kaplan', 'Onur', 'Türkay', the subject of this study, are the first registered persimmon varieties of Turkey. Fruit weight values of genotype/varieties are determined between 381,95 g (‘Kaplan’) and 158,86 g (‘Gelemen’ genotype). The soluble solid values of the genotype/varieties during the harvesting period varied between 15.33 (Ayder) and 18.30 (Türkay).

Anahtar Kelimeler

persimmon, variety, Black Sea region, Yalova, pomology

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Akbulut M, Koç A ve Macit I (2007). Farklı Ambalaj Materyallerinin Karadeniz Bölgesi’nde Selekte Edilen Trabzonhurması (Diospyros kaki L.) Tiplerine Ait Meyvelerin Muhafaza Durumlarına Etkisi, Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Erzurum, Türkiye, 4-7 Eylül, ss.801-804.
• 2. Aktepe Tangu N, Erenoğlu B, Yalçınkaya E (2010). Bazı Trabzon hurması Çeşitlerinin Yalova Ekolojisindeki Performansları. Bahçe, 39 (2): 1 – 8 3. Anonim (2017). http://arastirma.tarim.gov.tr/ktae/Link/3/Tescilli-Cesitlerimiz. Erişim Tarihi: 15.10.2017.
• 4. FAO, 2022. http://www.fao.org/faostat ( Accessed to Web 20.04.2022)
• 5. García-Carbonell, S., Yagüe, B., Bleiholder, H., Hack, H., Meier, U. and Agustí, M. (2002). Annals of Applied Biology 141(1):73-76, DOI10.1111/j.1744-7348.2002.tb00197.
• 6. George A, Collins R and Nissen R 1994. Growth, Yield And Fruit Quality Of Two Nona Stringent Persimmon (Diospyros Kaki) Cultivars, Izuand Fuyu, İn Subtropical Australia. Aust. J. Exp. Agric.,34: 267-275.
• 7. Macit I, Aydin E, Aksu Uslu N, Er E, Kayalak S, Demirsoy L, Demirsoy H, Serdar Ü, Erenoğlu B ve Küçük E (2016). Karadeniz Bölgesi Meyve Genetik Kaynakları Araştırmaları. Ara Sonuç Raporu, Proje No: TAGEM–TA 070601002
• 8. Miller, E.P (1989). Performance of Non-astringent Persimmon in Florida. Proceeding of The Florida State Horticultural Society. 102: 199-202.
• 9. Miller E P and Crocker T E, (1994). Oriental Persimmons in Florida. Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida, SP 101.
• 10. Onur, S., 1990. Trabzonhurması. Derim, 7: 4-47.
• 11. Onur, S (1995). Trabzon Hurması Çeşitlerinin Adaptasyonu. Derim, 12 (1): 8-18.
• 12. Onur, C ve Onur, S (1997). Karadeniz Bölgesi Trabzon Hurması (Diospyros kaki L.) Seleksiyonu. Derim, 14.
• 13. Özcan, M. 2005. Trabzon Hurması Yetiştiriciliği. Hasat Yayıncılık, 80s, İstanbul.
• 14. Powell A, Himelrick D, Dozier W, Williams D (1999). Fruit Culture in Alabama: Selecting Adapted Varieties. http://www.aces.edu/pubs/docs/A/ANR-0053-F/ANR-0053-F.pdf, Erişim tarihi: 11.10.2017
• 15. Şeker M, Toplu C (2003). Trabzon Hurması Yetiştiriciliği. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi-Türktarım. Sayı: 149.
• 16. Toplu C, Kaplankıran M, Demirkeser, T H, Özdemır A E, Ertük Çandır E, Yıldız E (2009). The Performance of Persimmon (Diospyros kaki Thunb.) Cultivars Under Mediterranean Coastal Conditions in Hatay, Turkey. Journal of the American Pomological Society, 63(2):33-41.
• 17. TÜİK (2022). https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim tarihi: 25.04.2022)
• 18. UPOV (2004). Persimmon (Diospyros kaki L.), Internatıonal Unıon For The Protectıon of New Varıetıes of Plants Geneva, TG/92/4.