Bazı Zeytin Çeşitlerinde Hermafrodit Çiçek Oranları ve Meyve Dökümü

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 2, 53 - 59, 26.11.2024

Cansu Dölek , Mücahit Taha Özkaya

https://doi.org/10.53471/bahce.1493670

Öz

Zeytin çeşitlerinde çiçek biyolojisi incelendiğinde erkek ve hermafrodit çiçek durumları değişiklik göstermektedir. Yapılan bu çalışma ile 3 farklı zeytin çeşidinin üç yıl süreyle Tarsus/Mersin ekolojisindeki erselik çiçek oranı tespit edilmiştir. Aynı zamanda döllenmeden sonra çeşitlere ait uygulamalarda meyve dökümleri belirlenmiştir. İncelenen çeşitlerde kendine verimlilik ile tozlayıcı kullanımının meyve tutumuna etkisini belirlemek amacıyla başlangıçta uygulamaya alınmış çiçek sayıları ile karşılaştırılması sonucunda yüzde meyve tutma değerleri belirlenmiştir. Çeşitlerin çiçeklerinin açılmasından meyve bağlama aşamasına kadar geçen sürenin ise 10 ila 15 günlük bir süreyi kapsadığı saptanmıştır. Erselik çiçek oranları yıllar bazında benzerlik gösterirken, en yüksek Domat çeşidinde bulunmuş, bunu Sarı Ulak ve Gemlik çeşitleri izlemiştir. Domat, Gemlik ve Sarı Ulak çeşitlerinde yapılan tozlama denemeleri sonucunda meyve dökümlerinin kendileme uygulamalarında en fazla olduğu saptanmıştır. Yabancı tozlama uygulamalarında ise kendilemeye göre daha az döküm saptanmış ve tozlayıcı kullanımının meyve tutumu üzerine olumlu etkisi görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Zeytin, çiçek, meyve tutumu, tozlama, meyve dökümü

Destekleyen Kurum

Ankara Üniversitesi

Proje Numarası

18L0447008

Hermaphrodite Flower Ratios and Fruit Drop in Some Olive Cultivars

Öz

The intricacies of flower biology in olive cultivars reveal variations in the occurrence of male and hermaphrodite flowers. This study endeavours to ascertain the frequency of hermaphrodite flowers over a three-year period within the ecological context of Tarsus/Mersin. Simultaneously, post-fertilization fruit abscission rates specific to each cultivar were determined. By initially quantifying flower numbers and subsequently comparing them against fruit retention rates, this research aimed to elucidate the impact of self-pollination and cross-pollination on fruit set across the examined cultivars. The period from the opening of flowers to the stage of fruit setting was found to range from 10 to 15 days. While the ratios of hermaphrodite flowers remained similar across years, the highest ratio was observed in the Domat cultivar, followed by the Sarı Ulak and Gemlik cultivars. Pollination experiments conducted on the Domat, Gemlik and Sarı Ulak cultivars revealed that fruit drop rates were highest in self-pollination practices. Conversely, foreign pollination practices resulted in lower fruit drop rates compared to self-pollination, indicating a positive impact of pollinator use on fruit retention.

Anahtar Kelimeler

Olive, flower, fruit set, pollination, fruit abortion

Proje Numarası

18L0447008

Kaynakça

• Cuevas, J., Polito V.S., 2004. The role of staminate flowers in the breeding system of Olea europaea (Oleaceae): an andromonoecious, wind-pollinated taxon. Annals of Botany 93:547-553.
• Cuevas, J., Pinney, K., Polito, V.S., 1999. Flower differentiation, pistil development and pistil abortion in olive (Olea europaea L.). Acta Horticulturae 474:293-296.
• Brooks, R.M., 1948. Seasonal incidence of perfect and staminate olive flowers. Proceedings of the American Society for Horticultural Science 52:213-218.
• Lavee, S., Rallo, L., Rapaport, H.F., Troncosa, A., 1996. The floral biology of the olive: effect of flower number, type and distribution on fruitset. Scientia Horticulturae 66:149-158.
• Seifi, E., Guerin, J., Kaiser, B., Sedgley, M., 2008. Inflorescence architecture of olive. Scientia Horticulturae 116:273-279.
• Moreno-Alíasa, I., Rapoport, H.F., Martins, P.C., 2012. Morphological limitations in floral development among olive tree cultivars. Acta Hort. 932, ISHS 2012.
• Rosati, A., Caporali, S., Paoletti, A., Famiani, F., 2011. Pistil abortion is related to ovary mass in olive (Olea europaea L.). Scientia Horticulturae 127(4):515-519.
• Cuevas, J., Rapoport, H.F., Rallo, L., 1995. Relationships among reproductive processes and fruitlet abscission in “Arbequina” olive. Advances in Horticultural Science 9(2):92-96.
• Rapoport, H.F., Rallo, L., 1991. Postanthesis flower and fruit abscission in ‘Manzanilla’ olive. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 116(4):720-723.
• Reale, L., Sgromo, C., Ederli, L., Pasqualini, S., Orlandi, F., Fornaciari, M., Ferranti, F., Romano, B., 2009. Morphological and cytological development and starch accumulation in hermaphrodite and staminate flowers of olive (Olea europaea L.). Sex Plant Reprod 22:109-119.
• Reale, L., Sgromo, C., Bonofiglio, T., Orlandi, F., Fornaciari, M., Ferranti, F., Romano, B., 2006. Reproductive biology of olive (Olea europaea L.) DOP Umbria cultivars. Sex Plant Reprod 19:151-61.
• Mete, N., Mısırlı, A., 2009. Research on the pollination biology of some olive cultivars. Master’s Thesis. Ege University, Institute of Natural and Applied Sciences, Izmir, Turkey. TAGEM Project No: BBAD/2008/1/06/01, Izmir.
• Rallo, L., Fernández-Escobar, R., 1985. Influence of cultivar and flower thinning within the inflorescence on competition among olive fruit. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 110:303-308.