Türkiye Kuşkonmaz Genetik Kaynaklarının Süs Bitkileri Olarak Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: Özel Sayı 1, 382 - 386, 25.03.2025

Mehmet Şimşek , İbrahim Duman , Nursel İkinci

https://doi.org/10.53471/bahce.1607268

Öz

Dünyada 300’e yakın türü olduğu tespit edilmiş kuşkonmaz (Asparagus L.) cinsinin gıda, süs ve tıbbi bitki olarak kullanımı yaygındır. Türkiye’de ise üçü endemik olmak üzere toplam 10 tür doğal olarak yetişmektedir. A.coodei P.H. Davis, A.lycicus P.H. Davis ve A.lycaonicus P.H. Davis endemik türlerdir. Diğerler ise A.acutifolius L., A.aphyllus L., A.officinalis L., A.persicus Baker, A.palaestinus Baker, A.tenuifolius Lam., A.verticillatus L., türleridir. Türkiye’de kuşkonmazın sebze, süs ve tıbbi amaçlı kullanımı konusunda çok az çalışma yapılmıştır. Türkiye kuşkonmazlarının özelliklerini belirlemek amacıyla Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünde toplanan genetik kaynaklar üzerinde daha sonra yapılacak çalışmalara da kaynak olması için toplama, koruma, morfolojik ve moleküler özelliklerini belirlemeleri çalışmaları yürütülmektedir. Morfolojik çalışmalarda bu türlerin süs bitkisi potansiyelleri de gözlendiğinden bu makalede türlerin bu özellikleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuşkonmaz, Asparagus coodei, Asparagus lycaonicus, Asparagus tenuifolius, endemik

Evaluation of the Useability of Turkish Asparagus Genetic Resources as Ornamental Plants

Öz

The genus Asparagus have nearly 300 species in the world and is widely used as food, ornamental and medicinal plants. Türkiye has the natural distribution area of 10 species, 3 of which are endemic. A.coodei P.H. Davis, A.lycicus P.H. Davis ve A.lycaonicus P.H. Davis are endemic species. The others are A.acutifolius L., A.aphyllus L., A.officinalis L., A.persicus Baker, A.palaestinus Baker, A.tenuifolius Lam., A.verticillatus L. There have been very few studies on the use of asparagus for vegetable, ornamental and medicinal purposes in Türkiye. In order to determine the characteristics of Turkish Asparagus, studies are being carried out on the genetic resources collected at the Yalova Atatürk Horticulture Central Research Institute to determine their collection, preservation, morphological and molecular characteristics as a resource for future studies. Since the ornamental plant potential of these species was also observed in morphological studies, these characteristics of the species were evaluated in this article.

Anahtar Kelimeler

Asparagus, Asparagus coodei, Asparagus lycaonicus, Asparagus tenuifolius, endemic

Kaynakça

• Anonim 2024. http://www.tehditaltindabitkiler. org.tr/v2/index.php?sayfa=listele&sinif=alfabetik.
• Davis, P.H. 1984. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh Univ. Press, Edinburg 8:75-81.
• İkinci, N. 2024. Asparagus/Kuşkonmaz, Resimli Türkiye Florası (Illustrated Flora of Turkey) 4a:6-28. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbul.
• Şimşek, M., Caymaz, U., Uysal, E., Öcal, A., Erbaş, F.G. 2024. Türkiye kuşkonmaz genetik kaynaklarının lokasyonları. Anadolu J. of AARI 34(Özel Sayı):62-67.
• Wirth, T., Gyergyak, K. 2015. Asparagus verticillatus L. in Hungary. Kitaibelia, 2015; Department of Botany, University of Debrecen Hungary 20(1):38-43.