Antepfıstığının Değişik Anaçlarında Kullanılan Farklı Aşı Yöntemlerinin Aşının Tutma Oranı ve Fidan Gelişimi Üzerine Etkileri

Yıl 2000, Cilt: 29 Sayı: 1-2, 13 - 18, 31.12.2000

Selim Arpacı Ökkeş Aksu Hüseyin Tekin

Öz

Bu çalışma, Pistacia vera L., Pistacia khinjuk Stoks ve Pistacia atlantica Desf. anaçlarında, fidan dönemi aşılamalarında başarıyı artırmak için en uygun aşı yöntemi ve aşı zamanını belirlemek amacı ile 1992-1996 yıllarında Gaziantep koşullarında gerçekleştirilmiştir. Aşılamalarda bütün anaç türlerinde ve aşı yöntemlerinde Siirt çeşidinin aşı kalemleri kullanılmıştır. Aşı yöntemlerinden "Yongalı", "T", "Ters T" göz aşıları ve "Boru" aşısı yapılmıştır. Aşı yöntemleri ilkbahar, Haziran ve erken sonbahar olmak üzere 3 dönemde yapılmıştır. Anaçlar arasında en iyi aşı tutumu (%46.30) P.vera anacı üzerinde olmuş, aşı yöntemleri bakımından; erken sonbahar döneminde yapılan "Yongalı" göz aşısı (%52.78), Haziran döneminde ise "Ters T" ve "T" sürgün göz aşıları en iyi sonuçları vermiştir. Aşı sonrası fidan gelişimi yönünden yapılan değerlendirmelerde; aşı yöntemleri arasında belirli bir farklılık ortaya çıkmazken, anaçlardan P.atlantica en iyi gelişmeyi göstermiştir, en zayıf gelişme P.vera üzerine aşılı fidanlarda olmuş, P.khinjuk iki türün arasında yer almıştır. Aşı Tutma oranında ve aşı sonrası fidan gelişiminde anaç türleri ve aşı yöntemleri birbirine bağlı kalmadan kendi özelliklerine göre etkilerini göstermişlerdir. Aşı yöntemleri ile anaç türleri arasında interaksiyon bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Antepfıstığı , Anaç , Aşı Yöntemleri , Aşının Tutma Oranı , Fidan Gelişimi

Success of Budding and Nursery Plant Growth as Affected by Different Budding Methods Used on Pistachio Rootstocks

Öz

This study was conducted for determination the best suitable period of time for budding on seedlings, Pistacia vera, Pistacia khinjuk and Pistacia atlantica, in 1992-1996 in Gaziantep conditions. Siirt cultivar was used for budding. Chip budding T, down T and pipe budding were used as budding type. This budding types were applied at three periods which were Spring, June and early Autumn. The best budding rate occurred on P.vera rootstock. In the type of budding method which was done by chip budding was better for early Autumn period than others. On June period, T and down T are better than others. However, there were no any differences between type of budding methods after budding for seedling growing. But P.atlantica showed better seedling and the least was P.vera. Budding rate and after seedling growing there was no any interaction between rootstock species and type of budding methods.

Anahtar Kelimeler

Pistachio , Rootstock , Grafting Methods , Graft Success Rate , Seedling Development

Kaynakça

• Akbudak, B., A. Eriş, E. Barut, 1995. Badem Çeşitlerinde Değişik Aşı Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1:389-393, Adana.
• Arpacı, S., H. Tekin, B.E. Ak, İ. Dağdeviren, 1994. Sulu Koşullarda Antepfıstığı İçin Uygun Anaç ve Dikim Aralıklarının Belirlenmesi. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü, Gaziantep.
• Arpacı, S., H. Tekin, B.E. Ak, İ. Dağdeviren, 1995. Sulu Koşullarda Antepfıstığı İçin Uygun Anaç ve Dikim Aralıklarının Belirlenmesi. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü, Gaziantep.
• Çağlar, S., N. Kaşka, 1992. Senir (İçel) Yöresindeki Melengiçlerin Antepfıstıklarına Çevrilmesi ve Mevcut Antepfıstığı Ağaçlarında Yapay Tozlama ile Verimliliğin Artırılması. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1:179-183.
• Joley, L.E., 1973. Sert Kabuklu Fıstık. (Çev. B. Yardımcı). Tarım Bakanlığı, Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü, Yayın No:154, Ankara.
• Kaşka, N., M. Yılmaz, 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği (Çeviri: H.T. Hartman, D.E. Kester). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:79, Ders Kitapları No:2, 601s.
• Krueger, B., L. Ferguson, 1995. Pistachio Production (The Orchard). Cooperative Extension, Univ. of Calf. Oakland. California.
• Maggs, D.H., 1982. An Introduction to Pistachio Growing in Australia. Csiro.
• Okay, Y., M. Ayfer, A.İ. Köksal, 1995. Antepfıstığında Sakız Salgısı (Mastika) ile Aşı Tutumu Arasındaki İlişkiler. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkiler Kongresi, 1:179-183, Adana.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Dökenler). Adana.
• Tekin, H., S. Arpacı, H.S. Atlı, R. Karaca, C. Mart, K. Turan, 1995. Antepfıstığı Yetiştirme Tekniği. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü, Gaziantep.