Türkiye’de Yetiştirilen Razakı Grubu Üzüm Çeşit ve Tiplerinin Ampelografik Özellikleri

Yıl 1993, Cilt: 22 Sayı: 1-2, 47 - 55, 31.12.1993

Hulusi Samancı İsmet Uslu

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de yetiştirilen Razakı grubu çeşit ve tiplerinin özelliklerini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Öncelikle Razakı grubuna giren veya bu grup çeşitleri ile benzerliği olan örneklerle Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünde 26 örnek içeren bir koleksiyon bağı oluşturulmuştur. Bu örneklerin özellikleri 1988-1992 yılları arasında belirlenmiştir. Çeşit özelliklerinin belirlenmesinde O.I.V. tanımlama listelerinden seçilen ve 5. Uluslararası Asma Islahı Sempozyumunda belirlenen "Minimal Descriptor List for Grapevine Varieties" metodu kullanılmıştır. Bu metotta yer alan 39 özellik, ayrıca FAO, IBPGR listelerinde yer alan 8 özellik de belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye , Razaki Üzümü , Ampelografik Özellikleri

Ampelographic Characteristics of Razaki and Related Grape Cultivars Grown in Türkiye

Öz

Anatolia is origin of the RAZAKI (syn. Hafizali, Dattier, Rosaki, Waltham Cross, Karabourun) group grape cultivars. Nearly in all of the grape growing regions of Turkey Razakı and related cultivars are grown. In this trial 26 different Razakı and related cultivars and types investigated. All samples collected in Yalova Horticultural Research Institute in the years between 1988-92. Methods applied were Minimal Descriptor List for Grapevine Varieties (39 characters) and IBPGR (8 characters). Generally, most of the types have similar characters (berry form, color, number and weight of seeds, bunch, mature leaf shape and tissue). Though genetically differences described between the types. Types as Buca, Işıklı, Hafizali, Kozak B. and Yalova K₁.73 has high table grape characteristics.

Anahtar Kelimeler

Türkiye , Razaki Grape , Ampelographic Characteristics

Kaynakça

• Anameriç, M., 1964. Çanakkale ve Üzümleri. Zirai İşler Genel Müdürlüğü, Yayın No:C-101. 239s.
• Anonim, 1964. Sofralık Üzüm ihracatının Geliştirilmesi Hakkında Rapor. IGEME No:12.
• Anonym, 1983. Descriptor List for Grape Vine Varieties and Vitis Species. O.I.V. Paris.
• Anonym, 1983. Descriptors for Grape. International Board for Plant Genetic Resources, Rome, 93p.
• Anonym, 1985. Guidelines for the Conduct of Tests for Distinctness, Homogeneity and Stability, VIGNE, UPOV. Geneve, TG/50/5.
• Anonim, 1990. Standart Üzüm Çeşitleri Kataloğu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara, 91s.
• Branas, V., P. Truel, 1966. Variétés de Raisin de Table. Tome III Montpellier.
• Constantinescu, G., 1960. Ampelografia. 3. Edit. Acad. Repub Romine. 690p.
• Çetiner, E., 1981. Türkiye Bitki Genetik Kaynakları Meyve ve Bağ Envanteri. EBZAE Yayın No:19, Menemen, 116s.
• Duru, R., K. Geleğen, 1975. Standart Üzüm Çeşitlerimiz. Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü, Yayın No:D-163, 87s.
• Fidan, Y., 1975. Ziraat Fakültesi Fermantasyon Teknolojisi Kürsüsü Koleksiyon Bağında Yetiştirilen Papaz Kansı, Öküzgözü ve Merzifon Karası Üzümlerinin Ampelografik Vasıfları Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı 24:(1-2).
• Fidan, Y., 1966. Sofralık üzüm çeşitlerinden Hafizali, Hamburg Misketi, Çavuş, Balbal ve Razakı’nın Tomurcuk Yapılan İle Mahsuldarlık Durumları Üzerinde Araştırmalar. Tarım Bakanlığı, Zirai İşler Genel Müdürlüğü, Yayın No:D-112, 89s.
• Galet, P., 1971. Précis d’Ampélographie Pratique. 3.ed. Imprimerie Dehan Montpellier. 256p.
• Kısakürek, H., 1950. Güneydoğu Anadolu ve bilhassa Gaziantep bağcılığı ve bu bölgede yetişen başlıca üzüm çeşitlerinin morfolojik vasıfları ve iktisadi önemleri üzerinde araştırmalar. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yay. No:21. 205s.
• Kısakürek, H., 1959-a. Türkiye bağ bölgeleri ve bu bölgelerde yetiştirilen standart üzüm çeşitlerinin vasıfları üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı 9(2):113-144.
• Kısakürek, H., 1959-b. Bağ-bahçe kürsüsü çeşit bağında yetiştirilen önemli üzüm çeşitlerinin çiçek morfolojileri ve çiçek tozu çimlenme denemeleri üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı (9/1):31-71.
• Lorenzo R. e I. Sottile, 1987. Aspetti e Problemi della Viticultura da Tavola in Italia. Riv. di Frutticoltura (6/7):23-33.
• Manzo P. e G. Tamponi, 1987. Manografia di Cultivar di Uve Tavola. Ist. Sper. per la Frut. Roma, II ed. 135p.
• May, P., 1979. Viticulture in Australia. Quad. di Viti. End. Univ. Torino, pp:132-171.
• Oraman, M.N., 1963. Ampelografi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. 154, 128s.
• Oraman, M.N., 1966. Bursa İlinde Tabiat Şartlarının Bağ-Bahçe Kültürlerine Olan Etkisi ve Üzüm İhracatımız Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı (16/1-2):107-125.
• Oraman, M.N., 1969. Arkeolojik Buluntuların Işığı Altında Türkiye Bağcılığının Tarihçesi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı (19/1-2):96-108.
• Oraman, M.N. ve Y.S. Ağaoğlu, 1969. Türkiye Bağcılığının Bugünkü Durumu, Gelişme İmkânları ve Memleketimizde Mevcut Başlıca Sofralık, Kurutmalık ve Şaraplık Üzüm Çeşitleri Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:348, 67s.
• Özkaban, A., 1966. Razakı üzüm çeşidinin ampelografik ve fenolojik incelemesi. Bağ-Bahçe Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Samana, H. ve İ. Uslu, 1988. Razakı üzüm çeşidinde gibberellik asit (GA) uygulamaları ile bazı kalite özelliklerinin iyileştirilmesi. Türkiye 3. Bağcılık Sempozyumu, Bursa, 31.05-03.06.1988.
• Winkler, A.J., J.A. Cook, W.M. Kliewer and L.A. Lider, 1974. General Viticulture. Univ. of Calif. Press. Berkeley. 710p.