Mantar Üretiminde Değişik Bileşimlerde Hazırlanan At Gübresi Kompostonun Verim ve Erkencilik Üzerine Etkileri

Yıl 1989, Cilt: 18 Sayı: 1-2, 57 - 61, 31.12.1989

Sırrı Erol Işık Erkel Erkel

Öz

Bu çalışma ile ülkemiz koşullarında taze at gübresi ile kompost yapımına en uygun kompost hazırlama formüllerinin saptanması amaçlanmıştır. Araştırmalar 1982-1985 yılları arasında Atatürk Bahçe kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü mantar yetiştirme tesisi araştırma odalarında yürütülmüştür. Denemelerde kompost hazırlığında altlık olarak 2 değişik ham materyal (buğday sapı ve çeltik sapı) içeren at gübreleri kullanılmıştır. Buğday saplı ve çeltik saplı at gübreleri kontrol olarak ele alınmış ve bunlara ağırlıklarının %25 ve %50 oranında buğday sapı veya çeltik sapı ilaveleri ile ilgili uygulamaların verim ve erkenciliğe etkileri incelenmiştir. Denemedeki tüm uygulamalarda kompost hazırlama başlangıç materyallerini N düzeyi kuru madde esasına göre %2 oranına getirilmiştir. Deneme sonuçlarına göre en yüksek verim (1000 kg buğday saplı at gübresi, 500 kg çeltik sapı, 50 kg buğday kepeği, 13 kg amonyum nitrat, 7 kg üre ve 55 kg alçı) kompost formülüyle elde edilmiştir. Erkencilik yönünden yapılan verim değerlendirmesinde de en iyi sonuç yine aynı kompost formülüyle elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mantar , At Gübresi , Kompost , Verim

The Effect of Different Horse Manure Compost Preparations on Mushroom Yield and Earliness

Öz

The work was carried out in attempt to find out the preparation formulas of horse manure compost under condition familiar to Turkey. The experiments were conducted at the mushroom research facilities of the Atatürk Central Horticultural Research Institute between 1982 and 1985. In studies of two different adding rates of paddy straw and wheat straw, fresh horse manures bedded with paddy straw or wheat straw was used as basic raw material. Two different rates of paddy straw and wheat straw were 25% and 50% by weight of horse manure used as basic compost raw material. In the experiments the highest yield was obtained with following compost formula, 1000 kg horse manure bedded with wheat straw, 500 kg paddy straw, 50 kg wheat bran, 13 kg ammonium nitrate, 7 kg urea and 55 kg gypsum. The increase obtained in the yield was found to be highly significant (1%). The effects of different rates of wheat straw or paddy straw added to the horse manure on earliness during the first 30 of 50-day harvesting period were found to be highly significant (1%) in the experiment. Application of compost formula given above which gave highest yield during 50 day picking period also resulted in highest yield in 30 day picking period.

Anahtar Kelimeler

Mushrooms , Horse Manure , Compost , Yield

Kaynakça

• Atkins, F.C., 1974. Guide to mushroom growing. Faber and Faber 3 Queen Square, London.
• Burrows, S., 1950. Dry matter losses during composting and peak heating. Report for year 1950. Mushroom Research Station, Yaxley-Peterborough, England.
• Bech, K., C.R. Rasmussen, 1969. Further investigation on organic and inorganic supplementation of mushroom compost. Mushroom Science 7:329-342.
• Chapuis, G., et P. Cortieu, 1950. Résume de quelques essais sur I ’emploi de fumier artificiel dans le champignon. Mushroom Science 1:66-67.
• Christensen, W.M., 1950. Condition for composting horse manure. Mushroom Science 1:59-60.
• Edward, R.L., 1949. Cropping experiments. Report for the years. 1946-1948 Mushroom Research Station. Yaxley-Peter-borough. 21-23.
• Genç, E., 1976. Antalya Sahil Şeridinde Toprak Altı Galeri Sistemi ile Çeşitli Kompost Bileşimlerinde Yemeklik Mantar Üretim Olanakları. Türkiye 1. Yemeklik Mantar Kongresi, 1976. Ankara.
• Işık, S.E., 1978. Mantar Üretiminde Değişik Terkiplerde Hazırlanan Sentetik Kompostun Verim, Kalite ve Erkenciliğe Etkisi Üzerinde Araştırmalar. (Doktora Tezi) Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, İzmir.
• Lambert, E.B., T.T. Ayers, 1950. Yield response from supplementing mushroom manure. Mushroom Sci. 1:61-62.
• McCanna, C., 1969. Nitrogen Supplementation of compost. Mushroom Science 7:295-306.
• McCanna, C., 1974. A manual for Irish Mushroom Growers. Kinsesly Research Center, Dublin 5:54-58.
• Rasmussen, C.R., 1955. Danish Mushroom experiments. Mushroom Science 3:224-242.
• Rasmussen, C.R., 1966. Mushroom experiments with various combination of sulfate of ammonia, Calcium carbonate, super phosphate and gypsum, and their effect on outdoor and yield. Horticultura, 20:35-51.
• Sinden, J.W., E. Hauser, 1953. The nature of the composting process and its relation to short composting. Mushroom Science 2:123-131.
• Solori, J., 1969. Expérimentations sur l’empalai de combinaisons d’urée et de formaldéhyde comme supplémentation azotée du fumer de cheval. Mushroom Science, 7:343-347.