Elma Standart Çöğür Anacı Seçimi-1

Yıl 1986, Cilt: 15 Sayı: 1-2, 55 - 69, 31.12.1986

Ali Nihat Bulagay Mustafa Büyükyılmaz Fahrettin Öz

Öz

Bazı kültür çeşitleriyle yabani türlerin standart elma çöğür anacı olarak kullanılabilmeleri amacıyla başlatılan bu projenin kültür çeşitleri ile ilgili bölümü tamamlanmıştır. Ülkemizde en çok yetiştirilen yeril ve yabancı çeşitlerden Starking Delicious, Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Starkspur Golden Delicious, Granny Smith, Amasya, Ferik ve Yaztavşanbaşı’nın serbest tuzlamalarıyla karşılıklı tozlanmalardan elde edilen tohumların çimlenme oranları yüzde olarak tespit edilmiş, çöğür ve sürgünlerde çap ve boy ölçümleri yapılmış ve aşı tutma oranlan hesaplanmıştır. Çap ve boy üniformiteleri varyasyon katsayısı (CV) ile ifade edilmiştir. Ayrıca kök gelişimi de bir panelle puanlama yoluyla tespit edilmiştir. Sonuçların değerlendirilmesinde tartılı derecelendirme metodu esas alınmış ve ele alınan özellikler bakımından Starking Delicious × Ferik tozlanma kombinasyonu ilk sırayı almıştır. Bunu Starkspur Golden Delicious × Ferik kombinasyonu ve Starking Delicious serbest tozlanması takip etmektedir. Sonuç olarak projenin tümü ile ilgili çalışmalar tamamlanmadan önce elma fidanı üretiminde Starking Delicious çeşidiyle Ferik (tozlayıcı olarak), birlikle kapama bahçeler kurularak Starking Delicious çeşidinden veya şimdilik Starking Delicious’un serbest tozlanmasından elde edilecek tohumlar tohum anacı kaynağı olarak önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Elma , Çöğür , Anaç

Seedling Rootstock Selection for Apples-1

Öz

The first step in apple seedling rootstock selection of some apple cultivars and wild species was terminated in 1985. The domestic and foreign cultivars studied widely grown in Turkey were Starking Delicious, Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Starkspur Golden Delicious, Granny Smith, Amasya, Ferik and Yaztavşanbaşı. The seeds were obtained from fruits of open pollinated and cross-pollinated flowers of these cultivars. The following parameters were considered for evaluation; seed germination as percentage, measurement of height and diameter of seedlings and subsequent growth over budding, bud take as percentage, uniformity of height and diameter of root and top systems by coefficient of variation (CV) and root growth by visual observation. Date was evaluated on weighed rankit method based on the parameters mentioned above. As a result, Starking Delicious cv. pollinated by Ferik cv. has been selected as the promising seedling rootstock followed by Starkspur Golden Delicious cv. pollinated by Ferik as the second and open pollinated Starking Delicious as the third.

Anahtar Kelimeler

Apple , Seedling , Rootstock

Kaynakça

• Anonyms, 1969. Research and Training Centers for the Production, Processing and Marketing of Fruit and Vegetables, Turkey, A Research Programme for Decidious Fruit Production. UNDP-FAO technical Report 1. Roma.
• Anonim, 1970. Le Fruit Beige. Organes de Liques pomologiques wallonnes. Bull, 350, Bruxelles.
• Büyükyılmaz, M., A.N. Bulagay, 1985. Armut Standart Çöğür Anacı Seçimi (Ara Sonuç Raporu). Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Childers, N.Ç., 1976. Modern Fruit Science. Horticultural Publications, Rutgers University, New Brunswick. New Jersey.
• Hartman, H.T., D.E. Kester, 1975. Plant Propagation, Principles and Practices. Prentice Hell, Inc. Englewood Cliff, New Jersey, USA. 662p.
• Hewetson, N.F., 1941. The effects of diploid and triploid seedling stock on the growth and yield of certain Jonathan apple trees. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 38:341-344.
• Hutchinson, A., 1974. Rootstocks for fruit trees. Horticultural Research Institute of Ontario. Bull. No. 334, Toronto.
• Ölez, H., 1967. Meyve Yetiştiriciliğinde Kullanılan Anaçlar ve özellikleri. Seminer Notu. Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Öz, F., 1974. Yarı Bodur (Spur tipi) Elma Çeşitlerinin Özellikleri ve Yetiştiriciliği. Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(3-4):15-22.
• Öz, F., G. Çelebioğlu, 1974. Marmara Bölgesi için Ümitvar Elma Çeşitleri. Yalova Bahçe Kül. Arş. Enstitüsü Dergisi, 7(3-4):1-4.
• Öz, F., S. Demirören, G. Çelebioğlu, 1974. Elma Anaç Denemesinin ilk 5 Yıllık Neticeleri. Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Dergisi 7(1-2):1-18.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adana, Yayın No. 243. 485 s.
• Sudds, R.H., 1949. Sixteen Years Results of Orchards Tests with Apple Trees on Selected Rootstocks. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci., 54:114-118.
• Sykes, J.T., 1969. Tohumla ve Vejetatif Olarak Üretilen Anaçlar Fayda ve Zararları. TÜBİTAK Meyveciliğimizin Geliştirilmesi ve Ürünlerinin Değerlendirilmesi ile İlgili Problemler ve Bu Maksatla Yapılması Gerekli Araştırmalar (Sempozyum). Tarım ve Ormancılık Grubu.
• Teskey, B.J., Shoemaker, J.S., 1978. Tree Fruit Production, Avi Publishing Company Inc., Westport, Connecticut, USA. 410p.
• Westwood, M.N., 1978. Temperature Zone Pomology. W.H. Freeman and Company, San Francisco, USA. 404p.
• Yerkes, E.G., R.D. Anthony, 1941. Seedling apple stocks of Known Origin in Nursery and Orchard tests. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 38:331-338.