Doğu Karadeniz Bölgesinde Organik Olarak Yetiştirilmekte Olan Bazı Yüksek Boylu Maviyemiş Çeşitlerinin Pomolojik ve Kimyasal Özellikleri

Yıl 2017, Cilt: 46 Sayı: (Özel Sayı 1) 5. Uluslararası Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 163 - 170, 31.12.2017

Seda Ateş , Hüseyin Çelik , Ali İslam

Öz

Trabzon ili Hayrat İlçesinde yürütülen çalışmada beş yaşında çalılara sahip ve organik olarak yetişmekte olan ‘Toro’, ‘Brigitta’, ‘Darrow’, ‘Patriot’, ‘Bluecrop’, ‘Bluegold’, ‘Chandler’ ve ‘Bluejay’ kuzey orijinli yüksek boylu maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) çeşitlerine ait bitkiler kullanılmıştır. Denemedeki çeşitlerin bitkilerinde bazı verim ve kalite kriterleri (tane boy, tane en, yara izi çapı, tane iriliği, 250 g kaptaki tane sayısı, çekirdek sayısı, SÇKM, titrasyon asitliği, SÇKM/asit oranı) incelenmiştir. Buna göre bitki başına verim ilk yılda 1663.87 g ile Bluegold çeşidinde en yüksek iken, ikinci yılda Brigitta çeşidi 1167.17 g ile en verimli çeşit olmuştur. Yıllara göre sırasıyla ‘Bluecrop’ (636.27 g/bitki) ve ‘Chandler’ (342.89 g/bitki) en az verime sahip çeşitler olarak tespit edilmiştir. İki yıl beraber değerlendirildiğinde tane boyu (7.77–12.58 mm), tane eni (9.65–19.50 mm), yara izi çapı (1.66–2.95 mm), tane iriliği (1.17–3.86 g), 250 g kaptaki tane sayısı (50.00–165.67 adet) ve bunların yanı sıra tanedeki çekirdek sayısı (15.29–47.17 adet/tane) ile kuru madde içeriğinin (SÇKM) (%7.00–14.11) belirtilen değer aralıklarında olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ikinci yılda titrasyon asitliği %1.14 ile ‘Darrow’, SÇKM/asit oranı bakımından ise 14.39 değeri ile ‘Patriot’ çeşidinde en yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Maviyemiş , Vaccinium corymbosum , organik , pomoloji , içerik

Pomological and Chemical Properties of Some Northern Highbush Blueberries Organically Grown in Eastern Black Sea Region

Öz

This study was carried out in Hayrat Province of Trabzon. In the experiment, northern highbush blueberry cultivars (‘Toro’, ‘Brigitta’, ‘Darrow’, ‘Patriot’, ‘Bluecrop’, ‘Bluegold’, ‘Bluejay’ and ‘Chandler’) (Vaccinium corymbosum L.), have 5 years old plants and grows organically, were used. Cultivars were examined some yield and quality parameters (berry length and width, scar diameter, berry size, berry number in a pint box (250 g), seed number per berry, soluble solids (TSS), titratable acidity (%), TSS/acid ratio). Yield per bush was the highest at ‘Bluegold’ (1663.87 g) in the first year and ‘Brigitta’ was the most productive cultivar with 1167.17 g berry in the second year accordingly. ‘Bluecrop’ (636.27 g/plant) and ‘Chandler’ (342.89 g/plant) were determined as the least productive cultivars respectively by the years. When considered together for two years, it was established that berry length (7.77–12.58 mm), berry width (9.65–19.50 mm), scar diameter (1.66–2.95 mm), berry size (1.17–3.86 g), berry number in a pint box (250 g) (50.00–165.67) and also seed number per berry (15.29–47.17) with soluble solids (TSS) (7.00–14.11%) were in signified value separation. Furthermore, it was determined that Darrow as titratable acidity (1.14%) and Patriot as TSS/acid ratio (14.39) were the highest in the second year.

Anahtar Kelimeler

Blueberry , Vaccinium corymbosum , organic , pomology , chemicals

Kaynakça

• Anonymous, 2005. Composition of Blueberries. U.S. Highbush Blueberry Council, (www.blueberry.org). (Erişim tarihi: 25.02.2015).
• Ateş, S. ve H. Çelik, 2013. Dünya ve Türkiye Maviyemiş Üretim Potansiyeli. Hasad Dergisi Bitkisel Üretim 29(343):76–80.
• Çelik, H., 2003. Bazı Yüksek Çalı Maviyemiş Çeşitlerinin Rize’deki Performanslarının Saptanması Üzerine Araştırmalar–I. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 23–25 Ekim 2003, 454–460.
• Çelik, H., 2012. Yüksek Boylu Maviyemiş (Highbush Blueberry) Yetiştiriciliği. Gifimey Mesleki Yayınlar Serisi–III, ISBN:978605885 1092, 152p.
• Çelik, H., 2007. Türkiye’nin Yeni Meyvesi Olan Maviyemiş Karadeniz Bölgesi’nde Hızla Yayılıyor. Hasad Aylık Tarım Dergisi, Bitkisel Üretim 23(267):36–40.
• Çelik, H., 2016. Blueberry Culture in Turkey, Today and in the Future. XI. International Vaccinium Symposum, Orlando, Florida, Abstract Book, 13p.
• Çelik, H. ve S. Ateş, 2009. Kültürü Yapılan Vaccinium Türleri ve Sağlık Açısından Yararları. III. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 314–325.
• Çelik, H., A. İslam ve F. Nuhoğlu, 2010. Karadeniz Bölgesi Tarımına Destek Yeni ve Organik Ürünler, “Nuhoğlu Vakfı, Hayrat Örnek Meyve Bahçesi”, Bölge İçin Önemi ve Elde Edilen Bazı Sonuçlar. Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu, 28 Haziran–1 Temmuz 2010, Erzurum. Bildiriler Kitabı, s:139–143.
• Çelik, H., B. Köse, A. Haznedar ve A. Kaçıran, 2008. Bazı Yüksek Çalı Maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) Çeşitlerinin Rize İline Adaptasyonlarının Araştırılması (Yayın-lanmamış). TOVAG 3252 Nolu proje, 6. Ara rapor 74s.
• Çelik, H., M. Özgen ve O. Saraçoğlu, 2012. Organik ve Konvansiyonel Olarak Yetiştirilen Bazı Yüksekboylu Maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) Çeşitlerinin Fitokimyasal İçerikleri ile Antioksidan Kapasitelerinin Karşılaştırılması. Journal of Agricultural Sciences 18(3):167–176.
• Çelik, H., M. Özgen ve O. Saraçoğlu, 2013. Trabzon’da Organik Olarak Yetişen Maviyemiş Çeşitlerinin Fitokimyasal İçerikleri ile Antioksidan Kapasiteleri. Türkiye V. Organik Tarım Sempozyumu, Bildiriler Kitabı 1:109–116, 25–27 Eylül, 2013 Samsun.
• Eccher, T., N. Noe and E. Carotti, 2006. Field Performance of Vaccinium corymbosum and V. ashei cultivars in Northern Italy. VIIIth IS on Vaccinium Culture, Acta Hort. 715:247–254.
• Ehlenfeldt, M. K. and R. B. Martin JR, 2010. Seed Set, Berry Weight and Yield Interactions in the Highbush Blueberry Cultivars (Vaccinium corymbosum L.) ‘Bluecrop’ and ‘Duke’. Journal of the American Pomological Society 64(3):162–172.
• FAO, 2012. FAO Statistic Database. http://faostat.fao.org/site/340/default.aspx.
• Gündüz, K., S. Serçe and J. F. Hancock, 2015. Variation among Highbush and Rabbiteye Cultivars of Blueberry for Fruit Quality and Phytochemical Characteristics. Journal of Food Composition and Analysis, 38:69–79.
• Jaworski, S., 2015. Blueberries. http://www. joyofbaking.com/blueberries.html (Erişim tarihi: 25.02.2015).
• Molina, J. M., D. Calvo, J. J. Medina, C. Barrau and F. Romero, 2008. Fruit Quality Parameters of Some Southern Highbush Blueberries (Vaccinium corymbosum L.) Grown in Andalusia (Spain). Spanish J. of Agr. Res. 6(4):671–676.
• Ochmian, I., K. Kozos, P. Chelpinski and M. Szczepanek, 2015. Comparison of Berry Quality in Highbush Blueberry Cultivars Grown According to Conventional and Organic Methods. Turkish J. of Agr. and Forestry 39:1–8.
• Paprstein, F., J. Ludvikova and J. Sedlak, 2009. Evaluation of a Germplasm Collection of Highbush Blueberry (Vaccinium corymbosum L.) in the Czech Republic. IXth IS on Vaccinium, Acta Hort. 810:97–100.
• Pavlovski, N., 2010. Influence of Winter Temperatures on the Yielding Ability of Highbush Blueberries (Vaccinium corymbosum L.) Cultivars in Belarus. Int. J. of Fruit Science, 10:157–165.
• Scalzo, J., S. Dierking, W. Dierking, S. Miller, C. Edwards and P. Alspach, 2009. ‘Hortblue Poppins’: New Cultivar for the Home Garden. IXth IS on Vaccinium. Acta Hort. 810:157–162.
• Siefker, J. H. and J. F. Hancock, 1986. Yield Component Interactions in Cultivars of the Highbush Blueberry. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 111(4):606–608.
• Smolarz, K., 2006. Evaluation of Four Blueberry Cultivar Growing in Central Poland. VIIIth IS on Vaccinium Culture, Acta Hort. 715:81–84.
• Spinardi, A., I. Mignani, L. Folini and R. Beghi, 2009. Quality and Nutraceutical Content of Blueberries (Vaccinium corymbosum L.) Grown at two Different Altitudes (450 and 650 m Abovesea Level). IXth IS on Vaccinium, Acta Hort. 810, ISHS: 817–822.
• Starast, M., T. Paal, E. Vool, K. Karp, T. Albert and U. Moor, 2009. The Productivity of Some Blueberry Cultivars under Estonian Conditions. IXth IS on Vaccinium. Acta Hort. 810:103–108.
• Strik, B. C., 2008. Growing Blueberries in Your Home Garden. Oregon State University Extension Service. 20p.
• Tamada, 1997. Variety–Tests of Highbush Blueberries in Chiba–Ken, Japan. Sixth Int. Sym. Vaccinium, Acta Hort. 446, ISHS:171–176.
• Wang, S. Y., H. Chen, M. J. Camp and M. K. Ehlenfeldt, 2012. Genotype and growing Season Influence Blueberry Antioxidant Capacity and Other Quality Attributes. Int. J. of Food Science and Technology 47:1540–1549.