Kayseri İli Tomarza İlçesinde Kısa Gün ve Gün–Nötr Çilek Çeşitlerinin Yetiştiriciliği

Yıl 2017, Cilt: 46 Sayı: (Özel Sayı 1) 5. Uluslararası Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 255 - 264, 31.12.2017

Funda Kılıç Kadir Uğurtan Yılmaz

Öz

Bu çalışma iki adet gün nötr (Albion, Crystal), dört adet kısa gün (Camarosa, Sabrosa, Rubygem, Festival) çilek çeşidi kullanılarak, üç ayrı ortamda (açıkta, plastik sera (PS), plastik sera içerisinde alçak tünel (PS+AT) 2013–2014 yılları arasında Kayseri ili Tomarza İlçesi ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Tomarza ilçesinin sahip olduğu ekolojik koşullar nedeniyle açıkta yetiştiricilik çalışmalarında bitkilerde istenilen vejetatif gelişim sağlanamamış, dolayısıyla verim de elde edilememiştir. PS ve PS+AT uygulamalarında ele alınan çeşitler arasında, en yüksek bitki başına verim Rubygem (162.65 g/bitki) çeşidinden elde edilmiştir. En düşük verimler ise Crystal (88.70 g/bitki), Festival (85.69 g/bitki) ve Sabrosa (73.58 g/bitki) çeşitlerinde alınmıştır. Bitki başına toplam verimin aylara göre dağılımında en fazla verim haziran ayında alınırken, en düşük verimin eylül ayında olduğu saptanmıştır. Hasat edilen meyvelerde yetiştirme sezonu boyunca yapılan analizlere göre SÇKM değerlerinin %5.88-7.00 arasında, titre edilebilir asit değerlerinin %0.37-0.60 arasında, SÇKM / Asit oranının 11.08 ile 18.11 arasında ve pH değerlerinin ise 2.69 ile 3.75 arasında değiştiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çilek , Fragaria × ananassa , adaptasyon , Kayseri , Tomarza

Cultivation Of Short–Day And Day–Neutral Strawberry Cultivars In Tomarza Town Of Kayseri Province

Öz

This research was conducted with 2 day–neutral (Albion, Crystal) and 4 short–day (Camarosa, Sabrosa, Rubygem, Festival) strawberry cultivars in different growth environments (open field, greenhouse, greenhouse + tunnel) under ecological conditions of Tomarza town of Kayseri between the year 2013–2014. Just because of ecological conditions of Tomarza town, desired vegetative growth and development was not achieved in open field culture. Among the investigated cultivars, the greatest per plant yield in greenhouse and greenhouse + tunnel implementations were obtained from Rubygem (162.65 g/plant) cultivar and it was respectively fallowed by the cultivars Albion (134.87 g/plant), Camarosa (117.23 g/plant), Crystal (88.70 g/plant), Festival (85.69 g/plant) and Sabrosa (73.58 g/plant). Considering the total yield per plant in different months, the greatest yield was obtained in June and the lowest yield was obtained in September. The analyses performed on harvested fruits throughout the growing season revealed that water soluble dry matter (WSDM) contents varied between %5.88–7.00, titratable acidity values varied between %0.37–0.60, WSDM/Acidity ratios varied between 11.08–18.11 and pH values varied between 2.69–3.75.

Anahtar Kelimeler

Strawberry , Fragaria × ananassa , adaptation , Kayseri , Tomarza

Kaynakça

• Alan, F., 2013. Bazı Nötr Gün Çilek (Fragaria×ananassa) Çeşitlerinin Kayseri Koşullarındaki Performanslarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Fen Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 59 s.
• Albregts, E.E. and C.M. Howard, 1980. Accumulation of Nutrients by Strawberry Plants and Fruit Grown in Annual Hill Culture. Journal of the American Society for Horticultural Science 105(3):386–388.
• Almaliotis, D., D. Velemis, S. Bladenopoulou and N. Karapetsas, 2002. Leaf Nutrient Levels of Strawberries (cv Tudla) in Relation to Crop Yield. Acta Hort. 567: 447–450.
• Anonymous, 2015. (www.fao.org)
• Capocasa, F., J. Scalzo, B. Mezzetti and M. Battino, 2008. Combining Quality and Antioxidant Attributes in the Srawberry: The Role of Genotype. Food Chemistry 111:872–878.
• Darrow, G. M., 1936. Interrelation of Temperature and Photoperiodism in the Production of Fruit Buds and Runners in the Strawberry. Proc. Amer. Hort. Sci. 34:360–363.
• Demirsoy, L., A. Öztürk ve S. Serçe, 2012. Çileklerde (Fragaria) Çiçeklenme ile Fotoperiyot Arasındaki İlişkiler. Anadolu Tarım Bilim Dergisi, Samsun; 110–119.
• Cengiz, Ö., 2007. Erzurum Şartlarında Yetiştirilen Çileğin Verim ve Kalitesinin Sezon İçerisindeki Değişimi ve Bu Özelliklerin İklim Verileri ile İlişkisinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Fen Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Dennis, F. G., J. Jr. Lipecki and C. L. Kiang, 1970. Effects of Photoperiod and Other Factors upon Flowering and Runner Development of Three Strawberry Cultivars. J. Am. Soc. Hort. Ci. 95(6):750–754.
• Gündüz, K. ve E. Özdemir, 2003. Amik Ovasında Yüksek Tünel ve Açıkta Yetiştirilen Çileklerde Renklenmenin Objektif Yöntemle Belirlenmesi. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Kitabı.
• Gülsoy, E., 2003. Van Ekolojik Koşullarında Farklı Örtü Altı Tiplerinde Bazı Çilek Çeşitlerinin Adaptasyonu (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Heide, O. M., 1977. Photoperiod and Temperature Interactions in Growth and Flowering of Strawberry. Plant Physiology. 40:21–26.
• Kadıoğlu, Z., R. Aslantaş, M. Albayrak, H. Vurgun, İ. Esmek ve S. Albayrak, 2008. Erzincan Şartlarında Yaz Dikiminde Yetiştirilen Bazı Çilek Çeşitlerinin Verim ve Kalitelerinin Belirlenmesi. III. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 33–44.
• Kafkas, N. E., 2004. Bazı Çilek Genotiplerinde Aroma Bileşiklerinin Tayini ve Aroma Bileşikleri İle Bazı Meyve Kalite Kriterleri Arasındaki İlişkiler (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kaşka, N., A. Çınar ve S. Eti, 1984. Adana ve Pozantı’da Yetiştirilen Fidelerin Çileklerde Erkencilik, Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Doğa Bilim Dergisi 8(3):259–264.
• Kaşka, N., S. Paydaş, A. I. Özgüven ve E. Özdemir, 1988. Alata’da (İçel) Yeni Bazı Çilek Çeşitleri Üzerinde Araştırmalar. Doğa Tarım ve Ormancılık Dergisi 12(1):1–9.
• Keleş, E. 2012. Farklı Lokasyonlarda Üretilen Tüplü Taze Çilek (Fragaria × ananassa) Fidelerinde Çiçek Tomurcuğu Oluşumu ve Dikim Zamanlarının Erkencilik, Verim ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kılıç, 2016. Kayseri İli Tomarza İlçesinde Kısa Gün ve Gün Nötr Çilek Çeşitlerinin Yetiştiriciliği (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Mengüç, V., H. Ölez ve H. Poyraz, 1968. Çilek ve Çilek yetiştiriciliği. Yalova Bölge Bağ Bahçe Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Özbek, S., 1987. Genel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No:31.
• Özdemir, E., K. Gündüz ve S. Bayazit, 2001. Tüplü Taze Fide İle Yüksek Tünelde Yetiştirilen Bazı Çilek Çeşitlerinin Amik Ovası Koşullarında Verim, Kalite ve Erkencilik Durumlarının Belirlenmesi. Yalova Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 30(1–2):65–70.
• Özuygur, M., 2005. Adana Koşullarında Bazı Yerli, Amerika ve Avrupa Kökenli Çilek Çeşitleri İle Bazı Melez Çilek Genotiplerinde Verim, Meyve Kalite Kriterleri ve Bitki Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Sarıdaş, M. A., 2013. Farklı Dozlarda Kalsiyum Uygulamalarının Bazı Çilek Çeşitlerinde Meyve Verim ve Kalite Kriterleri İle Yapraklardaki Besin Element Konsantrasyonları Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Sarıdaş, M. A., S. Paydaş Kargı ve H. Y. Daşgan, 2015. Farklı Meyve Et Sertliğine Sahip Çilek (Fragaria × ananassa Duch.) Çeşitlerine Kalsiyum Nitrat Uygulamalarının Yapraklardaki Demir Konsantrasyonu Üzerine Etkileri. Alatarım, 14(2):1–9.
• Türemiş, N., 2002. All Season Strawberry Growing with Day–Neutral Cultivars. Acta Hort., 567(1):199–202.
• Üstün, P. ve S. Paydaş, 1995. Bazı Melez Çilek Çeşit Adaylarının Verim ve Meyve Kalitesi Üzerinde Araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3–6 Ekim 1995, Adana. s:301–305.
• Veazie, P. P., 1995. Growth and Ripening of Strawberry Fruit (Ed: J.Janick). John Whiley and Sons. Inc. Horticultural Review, 17:267–298.