Taş Ocağı İşletmelerinin Çevre ve Tarım Arazilerine Etkileri Üzerine Örnek Bir Çalışma

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: (Özel Sayı 2) 1. Uluslararası Tarım Kongresi, 212 - 219, 26.12.2018

Gökhan Külekçi , Ali Osman Yılmaz

Öz

Beton malzemesinin hammaddesi olan agrega ihtiyacı, dünyada hızla gelişen yapı sektörü ile beraber artmaktadır. Artan talebe karşın madencilik faaliyetleri artmakta ve bu faaliyetler sonucu açığa çıkan başta toz emisyonu olmak üzere birçok çevresel soruna neden olmaktadır. Dünyada tarım ve madencilik faaliyetleri çoğu yerde iç içe yürütülmektedir. Bu nedenle, taş ocaklarında yapılan üretim, boyut küçültme, nakliye, depolama gibi işlemlerde ortaya çıkacak olumsuzluklar tarım arazilerini direk etkileyecektir. Madencilikte agreganın çıkarılmasında ve kırma eleme devreleri ince parçacık madde kaynağı olup, burada oluşan çok ince malzeme taş ocağı çevresine rüzgâr etkisi ile iletilmekte ve çevresel etkilere neden olabilmektedir. Madencilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan toz adı verilen çok küçük partiküller rüzgârın etkisi ve sonrasında yer çekiminin yardımı ile bitkilerin üzerine kuru olarak çökebilmektedir. Bu çökelen tozlar bitkilerin yapraklarında fotosentezin başlangıç noktası olan stomaları ve güneş ışığını kapatarak bitkinin gelişimini engelleyebilirler. Toz partikül boyutu küçüldükçe bu etki daha şiddetli olarak gerçekleşmektedir. Bu yönüyle taş ocaklarında oluşacak tozların tarım arazilerini olumsuz etkileyebileceği ve verim düşüklüğüne sebep olurlar. Bu çalışmada, kalker malzemesinden agrega üretimi yapan örnek bir taş ocağı ve kırma eleme tesisinde oluşabilecek toz emisyonları incelenmiştir. Üretim aşamalarında ortaya çıkması muhtemel toz miktarları her bir aşama için ayrı ayrı belirlenmiştir. Toz emisyon hesapları yapılarak çevresel etkiler standartlara uygun olup olmadığı araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevresel etki standartları , taş ocakları , tarım alanları , toz emisyonu

A Case Study on The Effects of Stone Quarries on Environment and Agricultural Land

Öz

The aggregate requirement, which is the raw material of concrete materials, is increasing along with the rapidly developing building sector in the world. Despite increased demand, mining activities are increasing and these activities cause many environmental problems, including dust emissions which are finally released. In most parts of the world, agriculture and mining activities are carried out in-house. For this reason, the problems that will arise in the quarries such as production, size reduction, transportation and storage will affect the agricultural land directly. In mining, the removal of the agglomerate and the crushing rejection circuits are the sources of fine particulate matter, and the very fine material formed here is transmitted by the wind effect around the stone quarry and can cause environmental effects. The very small particles called dust, which are the result of mining activities, can dry out on the plants with the help of wind and the gravity afterwards. These precipitated dusts can inhibit the growth of the plant by closing the sun's rays and stomata, the starting point of photosynthesis in the leaves of plants. This effect is more severe as the powder particle size decreases. In this way, the dusts that will form in stone quarries may adversely affect the agricultural land and cause the yield to be low. In this study, the dust emissions which can occur in a stone quarry and crushing screening plant producing aggregate from limestone material were investigated. The possible amounts of dust that may occur in the production stages are determined for each stage separately. Dust emission calculations have been carried out to investigate whether the environmental effects comply with the standards.

Anahtar Kelimeler

Environmental impact standards , quarry , agricultural land , dust emission

Kaynakça

• Arıoğlu E., Köylüoğlu Ö.S. ve Akıllıoğlu E., 1996. Dünyadaki geri kazanılmış agrega üretim politikalarının gözden geçirilmesi ve ülkemiz açısından irdelenmesi. 1. Ulusal Kırmataş Sempozyumu 96, İstanbul.
• Bağcı H.R., Şengün M.T., 2012. Çöl tozlarının beşeri çevre ve bitkiler üzerindeki etkileri. Marmara Coğrafya Dergisi, 24:409-433.
• Barutsan, 2001. Barutsan A.Ş. ürün broşürleri. Elmadağ, Ankara.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği. Resmi Gazete, Ankara, 2014.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığın, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğin, 2014, Resmi Gazete, 20 Aralık 2014 Sayı: 29211
• Elkoca, E., 2003. Hava kirliliği ve bitkiler üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 34(4):367-374.
• Guo, G., Feng, W., Zha, J., Li, Y., Wang, Q., 2011. Subsidence control and farmland conservation by solid backfilling mining technology. Trans. Nonferrous Met. Soc. China 21:665-669.
• Hirano, T., Kiyota, M., Aiga, I., 1995. Physical effects of dust on leaf physiology of cucumber and kidney bean plants. Environmental Pollution, 89(3):255-261.
• Huertas, J., Camacho, D., Huertas, M., 2012. Standardized emissions inventory methodology for open pit mining areas. Environmental Science and pollution Research, 19(7):2784-2794.
• Jiang Haiqiang, Y. Cao, P. Huang, Kun Fang, B. Li, 2015. Characterization of coal-mine waste in solid backfill mining in china, transactions of the institution of mining and metallurgy. Section A: Mining Technology 124(1):56-63.