Bazı Ticari Sebze Türlerinin Fide Gelişimi Üzerine Farklı Vermikompost Oranlarının Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: (Özel Sayı 1) 13. Sebze Tarımı Sempozyumu, 410 - 419, 19.12.2022

Osman Nuri Öcalan , Necdettin Sağlam

Öz

Bu çalışma; torf ve perlit (2:1) içerisine farklı oranlarda (normal kontrol (NK), konvansiyonel kontrol (KK) (gübreli su ile sulanan), %5, %10, %20, %40 ve %50) vermikompost (VK) ilave etmenin bazı ticari sebze türleri (domates, hıyar, lahana ve kıvırcık marul)’nde fide gelişimine etkilerini belirlemek amacıyla Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne ait serada 2019 yılı Nisan-Mayıs ayları arasında yürütülmüştür. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş, her tekerrürde 10 bitki yetiştirilmiştir. Tohumlar 150 hücreli viyollere 4 Nisan 2019 tarihinde ekilmiştir. Sulama, konvansiyonel kontrol için gübreli su, normal kontrol ve vermikompost uygulamaları için gübresiz su ile yapılmıştır. Fidelerin boylanmasını engellemek amacıyla durdurucu uygulanmıştır. Domates ve hıyar fideleri 4 yapraklı, lahana fideleri 4-6 yapraklı, kıvırcık marul fideleri 6-8 yapraklı olduklarında; biyokütle, gerçek yaprak sayısı, fide uzunluğu, gövde uzunluğu, gövde çapı, fide yaş ağırlığı, fide kuru ağırlığı, kök uzunluğu, kök yaş ağırlığı ve kök kuru ağırlığı gözlemleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda, farklı vermikompost oranlarının etkisi domates, hıyar, lahana ve kıvırcık marul fidelerinde değişkenlik göstermiştir. Özellikle kök uzunluğu ve kök kuru ağırlığı parametrelerinde vermikompostun etkisi belirgin olmuştur. Genel itibari ile konvansiyonel kontrolden sonra (gübreli su ile sulanan) en etkili ortamlar %40 ve %50 vermikompost içeren ortamlar olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Torf , perlit , fide kalitesi , konvansiyonel

Effects of Different Vermicompost Ratios on Seedling Growth of Some Commercial Vegetable Species

Öz

This study; in order to determine the effects of adding different proportions (normal control, conventional control (watered with fertilizer), 5%, 10%, 20%, 40% and 50%) of vermicompost to peat and perlite (2:1) mixture on seedling development in some commercial vegetable species (tomato, cucumber, cabbage and crispy lettuce) was carried out between April-May 2019 in greenhouse belonging to Tokat Gaziosmanpasa University Agricultural Research and Application Center. Seeds were sown in 150-cell viols on April 4, 2019. Conventional control was irrigated with fertilizer water. Normal control and vermicompost applications were irrigated with normal water without fertilizer. Plant growth retardant was applied to prevent for seedling length. Biomass, true leaf number, seedling length, stem length, stem diameter, seedling fresh weight, seedling dry weight, root length, root fresh weight and root dry weight were observed in the experiment. In addition, true leaf number parameter in cabbage and curly lettuce was examined. As a result of the study, the effect of different vermicompost ratios varied in tomato, cucumber, cabbage and lettuce seedlings. In particular, the effect of vermicompost on root length and root dry weight parameters was evident. In general, after the conventional control (watered with fertilizer), the most effective environments were those containing 40% and 50% vermicompost.

Anahtar Kelimeler

Peat , perlite , seedling quality , conventional

Kaynakça

• Balkaya, A., Kandemir, D., Sarıbaş, Ş., 2015. Türkiye sebze fidesi üretimindeki son gelişmeler. TÜRKTOB Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 4(13):4-8.
• Markovic, V., Takac, A., Ilin, Z., 1994. Enriched zeolite as a substrate component in the production of pepper and tomato seedlings. Hydroponics and Transplant Production 396:321-328.
• Bachman, G.R., Metzger, J.D., 2008. Growth of bedding plants in commercial potting substrate amended with vermicompost. Bioresource technology, 99(8):3155-3161.
• Karaçal, İ., Tüfenkçi, Ş., 2010. Bitki beslemede yeni yaklaşımlar ve gübre-çevre ilişkisi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası 7. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak 2010, Ankara.
• Olle, M., 2016. The Effect of vermicompost based growth substrates on tomato growth. Agraarteadus:Journal of Agricultural Science:Akadeemilise Põllumajanduse Seltsi väljaanne, 1.
• Dominguez, J., Edwards, C.A., 2004. Vermicomposting organic wastes:a review. Soil zoology for sustainable development in the 21. century. Cairo, 369-395.
• Theunissen, J., Ndakidemi, P. A., Laubscher, C.P., 2010. Potential of vermicompost produced from plant waste on the growth and nutrient status in vegetable production. International Journal of Physical Sciences 5(13):1964-1973.
• Erşahin, Y.Ş., 2007. Vermikompost ürünlerinin eldesi ve tarımsal üretimde kullanım alternatifleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2007(2):99-107.
• Peyvast, G., Olfati, J.A., Madeni, S., Forghani, A., 2007. Effect of vermicompost on the growth and yield of spinach (Spinacia oleracea L.). J. Food, Agriculture & Environment 6(1):132-135.
• Yılmaz, E., Nil, O.Z.E.N., Ozen, M.O., 2017. Farklı topraksız yetiştirme ortamlarında domatesin (Solanum lycopersicon cv. Sedef F₁) fide verim ve kalitesindeki değişimin belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences 30(2):163-168.
• Namal, E.R., 2019. Fide yetiştiriciliğinde kullanılan farklı ortamların bazı fizikokimyasal özellikleri ile domates fide kalite parametrelerindeki değişimlerin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Antalya.
• Ahirwar, C.S., Hussain, A., 2015. Effect of vermicompost on growth, yield and quality of vegetable crops. International Journal of Applied and Pure Science and Agriculture 1(8):49-56.
• Atmaca, L., 2012. Fide yetiştirme ortamı olarak vermikompost kullanımının etkileri. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Pour, A.A., Moghadam, A.R.L., Ardebili, Z.O., 2013. The effects of different levels of vermicompost on the growth and physiology of cabbage seedlings. International Research Journal of Applied and Basic Sciences 4(9):2726-2729.
• Tavalı, İ. E., Maltaş, A.Ş., Uz, İ., Kaplan, M., 2013. Karnabaharın (Brassica oleracea var. botrytis) verim, kalite ve mineral beslenme durumu üzerine vermikompostun etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 26(2):115-120.
• Maltaş, A.Ş., Tavalı, İ.E., İlker, U.Z., Kaplan, M., 2017. Kırmızı baş lahana (Brassica oleracea var. capitata F.Rubra) yetiştiriciliğinde vermikompost uygulaması. Mediterranean Agricultural Sciences, 30(2):155-161.
• Karademir, S., 2019. Farklı oranlarda vermikompost uygulamalarının marulda (Lactuca sativa L.) bitki gelişimi, kalite özellikleri ve besin elementi içeriği üzerine etkilerinin belirlenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Kibar, B., 2018. Marulda bitkisel özellikler, bazı kalite özellikleri ve besin elementleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi 4(2):149-160.
• Sağlam, N., Doksöz, S., Geboloğlu, N., Şahin, S., Yılmaz, E., 2015. Agrimol örtü ve sıvı solucan gübresinin farklı uygulama sayısı ve dozlarının kıvırcık yapraklı salatada verim, kalite ve bitki gelişimine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi (1):59-61.