Bekir Karadağ, Mu‘tezile’nin Fıkıh Anlayışı (Ebû Bekir Esam Örneği), Kitap Dünyası Yayınları, 2023, 196 Sayfa, ISBN: 978-605-351-777-1

Yıl 2025, Sayı: 22, 231 - 239, 23.12.2025

Adnan Akalın

Öz

Bu inceleme, Doç. Dr. Bekir Karadağ’ın ‘Mu‘tezile’nin Fıkıh Anlayışı (Ebû Bekir Esam Örneği)’ adlı eserini ele almakta ve İslam hukuk tarihi ile kelam-fıkıh ilişkisi bağlamında değerlendirmektedir. Çalışmada öncelikle yazarın akademik kimliği ve kitabın tanıtımı yapılmış, ardından eserin bölümleri ayrıntılı biçimde özetlenmiş, metodolojik katkıları ile sınırlılıkları tartışılmıştır. Karadağ, klasik literatürden ve modern araştırmalardan geniş ölçüde yararlanarak, genellikle itikadî yönüyle bilinen Mu‘tezile’nin aynı zamanda fıkıh sahasında da hatırı sayılır bir birikim oluşturduğunu göstermektedir. Kitap, Ebû Bekir Esam’ın görüşleri üzerinden Mu‘tezile’nin fıkhî mirasını ortaya çıkarırken, mezhepler tarihi ve İslam hukuk düşüncesi açısından özgün bir katkı sunmaktadır. İnceleme sonucunda eserin, özellikle erken dönem İslam düşüncesinin bütüncül anlaşılması, kelam-fıkıh ilişkilerinin yeniden değerlendirilmesi ve günümüz fıkıh tartışmalarına yeni açılımlar kazandırması bakımından önemli bir kaynak olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku , Mezhepler Tarihi , Mu‘tezile , Fıkıh , Ebû Bekir Esam.

Bekir Karadağ, Mu‘tazila’s Understanding of Fiqh (The Case of Abū Bakr al-Asam), Kitap Dünyası Publishing, 2023, 196 pages, ISBN: 978-605-351-777-1

Öz

This review examines Assoc. Prof. Dr. Bekir Karadağ’s work titled “Muʿtazila’s Understanding of Fiqh: The Case of Abū Bakr al-Asam”, evaluating it within the framework of the history of Islamic law and the interrelation between kalām and fiqh. The study first introduces the author’s academic background and provides an overview of the book, followed by a detailed summary of its chapters, along with a discussion of its methodological contributions and limitations. Drawing extensively on both classical sources and modern research, Karadağ demonstrates that the Muʿtazila—commonly known for its theological positions—also developed a significant intellectual legacy in the field of jurisprudence. Through the views of Abū Bakr al-Asam, the book uncovers the juristic heritage of the Muʿtazila and offers an original contribution to the study of sectarian history and Islamic legal thought. The review concludes that the work constitutes a valuable resource, particularly for those seeking a holistic understanding of early Islamic thought, a renewed assessment of the kalām-fiqh relationship, and fresh perspectives for contemporary debates in Islamic jurisprudence.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law , History of Islamic Sects , Mu‘tazila , Fiqh , Abu Bakr al-Asam

Kaynakça

• Karadağ, Bekir. Mu’tezile’nin Fıkıh Anlayışı (Ebû Bekir Esam Örneği). İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2. Basım, 2023.