Sciences Classification Literature

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 48 - 89, 27.06.2019

Halis Demir

Öz

This article consists of the study of the classification of sciences, including the works of today, from the 8th century to the present. The process of grading the science is started with the increase of translation activities and the introduction of philosophy into the Islamic geography. Câbir b. Hayyân (d. 200/815) started with the process of science classification, the authors of the works written below. In general, philosophical and religious distinctions have been made in the sciences, and philosophers think about religious sciences in philosophy, while religious scholars consider religion as a higher order. These discussions have caused us to abandon this legacy.

Anahtar Kelimeler

Science, Science Classification, Science Classification Literature

İlimler Tasnifi Literatürü Denemesi

Öz

Bu makale İslam Dünyasında yapılmış ilimler tasnifi çalışmalarını içermektedir. İlimleri tasnif süreci tercüme faaliyetlerinin artması ve felsefenin İslam coğrafyasına girmesiyle başlatılmaktadır. Müslüman ilim adamları ilimleri çeşitli tasniflerle incelemişlerdir. Çalışmamızda ilimler tasnifi alanında 143 eser tespit edilmiştir. Bu eserlerden 22 tanesi yazma, 7 tanesi ise günümüze ulaşmamıştır. Bunlar içerisinde müstakil ilimler tasnifi kitabı veya içlerinden bazısı da ilimler tasnifi bölümü içermektedir. Bazı çalışmalar ilimler tasnifiyle alakalı eserlerin değerlendirmesi mahiyetindedir. Makale konu ile ilgili diğer çalışmaları da içermektedir. Bu anlamda konuyla ilgili 8 doktora tezi, 21 yüksek lisans tezi, 35 sempozyum, bir panel, 116 makale ve çeşitli ansiklopedi maddeleri vardır. İlimler tasnifi konusu her biri kıymetli olan çalışmalara rağmen ilim adamlarının ilgisini beklemektedir. Zira üzerinde değerlnedirilme yapılmamış bir çok eser ve âlim halen mevcuttur.

Anahtar Kelimeler

İlim, İlim Tasnifi, İlim Tasnifi Literatürü

Kaynakça

• Ahmet Cevdet Paşa. Beyâni’l-Ünvân. İstanbul: 1273.
• Akçay, Mustafa. “İmam Gazzali ile Taşköprizâde’nin İlimler Tasnifinde Kelam İlminin Yeri ve Değeri”. Kastamonu’da İlmî Hayat ve Kastamonu Âlimleri, III. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu. Kastamonu: 2016.
• Akkirmânî, Muhammed Ta’rifâtü’l-Fünûn ve Menâkıbü’l-Musannifîn, Süleymaniye Kütüphanesi, Aşir Efendi, nr. 325;
• Akpınar, Hüseyin. “İlimler Tasnifinde Musikinin Yeri” İstem. 5 (2005).
• Akyol, Aygün, Arslan İclal. “Câbir b. Hayyân ve Tanımlar Kitabı”. Ankara: Elis Yayınları, 2015.
• Âlûsî, Hişâm Muhyiddin. Felsefetü’l-Kindî. Beyrut: 1985.
• Âmirî, Muhammed b. Yûsuf, İ’lâm bi Menâkıbi’l-İslâm, nşr. Ahmed Abdulhamid Gurab. Riyad: Dârü’l-İsâle, 1988.
• Âmulî, Muhammed b. Mahmûd. Nefâisü’l-Fünûn fî Arâisi’l-Uyûn. thk. Mirza Ebu’l-Hasan Şarânî, Seyyid İbrahim Meyancî. Tahran: İntişârât-ı İslamiyye, 2002.
• Anar,Gafarov, Anar. “Nasîruddin Tûsî”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.41: 442-445. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
• Arıcı, Müstakim. “İlimler Tasnifi Literatüründe Ahlak İlmi” Mukaddime. 7/1 (2016).
• Arıcı, Müstakim. “Gelenek Oluşturan Bir Felsefe Klasiği Olarak “Hikmetü’l-Ayn” ve Etkileri”. Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu Bildirileri. Ankara: 2014.
• Arslan, Ahmet. İbn Haldun’un İlim Ve Fikir Dünyası. Ankara: Vadi Yayınları, 1997.
• Arslan, Ahmet. İslam Felsefesi Üzerine. Ankara: Vadi Yayınları, 1996.
• Arslan, Sami. Molla Lütfi’nin İlimlerin Tertibine Dair er-Risâle fi’l-ulûmi’ş-şer’iyye ve’l-Arabiyye Adlı Eseri ve Hâşiyesi Edisyon Kritik ve Tercüme. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2012.
• Atay, Hüseyin. “Bazı İslam Filozof ve Düşünürlerine Göre İlimlerin Sayımı ve Tasnifi”.İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi. 4 (1980): 1-41.
• Aydın, Cengiz Aydın. “Ali Kuşçu”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2: 410. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
• Aydın, Hasan. “Epistemolojik Temelleri Işığında İbn Abd el-Berr’in Bilim Sınıflaması ve Değeri”. Kelam Araştırmaları. 9/2 (2011): 47-76.
• Aydınlı, Yaşar. Fârâbî. İstanbul: İSAM yayınları.
• Aykut, Ayhan. “Ansiklopedi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 3: 221. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Bacûrî, İbrahim b. Muhammed b. Ahmed. Hâşiye alâ metni’s-süllemi’l-mürevnak. Mısır: Matbaatu Mustafa el-Bâbî, 1928.
• Bağdâdî, Hibetullāh (b.) Alî b. Melkâ. Kitâbü’l-Muʿteber fi’l-hikme. nşr. Şerefettin Yaltkaya- Süleyman Nedvî. Haydarâbâd: 1357.
• Bakar, Osman. İslam Düşüncesinde İlimlerin Tasnifi. trc. Ahmet Çapku. İstanbul: İnsan Yayınları, 2012.
• Baltacı, Cahid. İslam Medeniyeti Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2010.
• Barthold, Wilhelm Mehmet Fuad Köprülü. İslam Medeniyeti Tarihi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1984.
• Başkan, Ömer. “Taşkörîzâde’nin Miftâhu’s-Sa’âde’si Bağlamında Osmanlı İlimler Tasnifi Geleneğinde Tefsir Tarihi Algısı”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11/21 (2012): 135-161.
• Bayraktar, Mehmet. İslam Felsefesine Giriş. Ankara: Anakra Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 1988.
• Bayraktar, Mehmet. “İbn Miskeveyh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 201-208. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Bayraktari, Mehmet. İslam’da Bilim ve Teknoloji Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1985.
• Bedir, Murteza. “İslam Düşünce Geleneğinde Naklî İlim Kavramı ve İbn Haldûn”. İslam Araştırmaları Dergisi 5 (2006): 5-31.
• Benli, Mehmet. “Miftâhu’l-ulûm”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.30: 20-21. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
• Beyzâvî, Nasuriddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Fî Mevzûâti’l-Ulûm ve Ta’rifuhâ, (Tasnîfu’l-Ulûm Beyne Nâsuriddîn et-Tûsî ve Nâsuriddîn el-Beyzâvî içinde). thk. Abbas Muhammed Hasan Süleyman. Beyrut: Dâru’n-Nehdati’l-Arabiyye, 1996.
• Beyzâvî, Nasuriddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Münîf fî Sinâ’ati’t-Târif/Ta’rifâtu’l-ulûm. nşr. Abbas Muhammed Hasan Süleyman, (Tasnîfu’l-Ulûm Beyne Nasîruddin et-Tûsî ve Nasîruddin el-Beyzavî içerisinde). Beyrut: Dârü’n-Nehtadi’l-Arabiyye, 1996.
• Birışık, Abdülhamit- Eren, A. Cüneyt. “Sıddîk Hasan Han”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 37: s. 94. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Bistâmî, Abdullatif b. Abdurrahman. Dürretü’l-ulûm ve cevherâtü’l-fühûm, Süleymaniye Kütüphanesi, Nuruosmaniye, no: 4905;
• Bistâmî, Abdullatif b. Abdurrahman. Kitâbü’l-Fevâhi’l-Miskiyye fi’l-Fevâhiti’l-Mekkiyye, İbrahim Efendi. 664: 161 vr. Süleymaniye Kütüphanesi.
• Bostanzâde Mehmet Efendi. Yenâbiu’l-yakîn fî İhyâi ulûmi’d-dîn. Fâtih, 2574: Süleymaniye Kütüphanesi,
• Boyalık, M. Taha. “Molla Fenârî’nin Aynü’l-âyan Adlı Tefsirinin Mukaddimesi (Tahlil ve Değerlendirme)”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2007.
• Bozkurt, Birgül. “İbn Seb’in’in Felsefe ve Filozoflara Bakışı”. Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu Bildirileri. Ankara: 2014.
• Buhârî, Mîrek Şemseddin b. Mübârekşâh. Şerhu Hikmeti’l-’ayn. nşr. Cafer Zâhidî. Meşhed: 1974.
• Bulaç, Ali. İslam Düşüncesinde Din-Felsefe/Vahiy-Akıl İlişkisi. İstanbul: 1995.
• Bulkînî, Abdurahman b. Ömer b. Raslân. Mevâkı‘u’l-ulûm min mevâkı‘i’n-nücûm. Tantâ: Dâru’s-sahâbe, 2007.
• Câbir b. Hayyân. Kitâbu’l-Hudûd/Tanımlar Kitabı.ed. Mevlüt Uyanık, trc. Aygün Akyol, İclal Arslan. Ankara: Elis Yayınları, 2015.
• Cihan, Ahmet Kamil. “Bilimler Tasnifi ve İbn Sina”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1 (2000): 440.
• Cihan, Ahmet Kamil. “Şirvani’nin İlimlerin Tanımı ve Meseleleri İlgili Eseri: el-Fevâidu’l-Hakaniyye”. The Journal Of Academic Social Science Studies İnternational Journal Of Social Science.
• Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali es-Seyyid Şerif. Risâle fî Taksîmi’l-İlm. Carl Brockelmann, Geschichte Der Arabischen Litterature. Leiden: E. J. Brill, 1949.
• Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali es-Seyyid Şerif. Şerhu Metâli’i’l-Envâr. İstanbul: 1303.
• Çağrıcı, Mustafa. “Ebu’l-Berekât el-Bağdâdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 300-309. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Çağrıcı, Mustafa. “Abdurrahman b. Muhammed Bistâmî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.6: 218-219. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Çağrıcı, Mustafa. “Ebu’l-Berekât el-Bağdâdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 305. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Çağrıcı, Mustafa. “Tedbîru’l-Medîne”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40: 259-260. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Çaldak, Süleyman. “Klasik İlim Tasniflerinde Edebî İlimlerin Yeri”. Ekev Akademi Dergisi 19 (2004).
• Çaldak, Süleyman. “Taşköprülüzâde’nin Mevzûatü’l-Ulûm’undaki İlimler Tasnifi Üzerine”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15/2 (2012): 117.
• Çelik, Ersin. “Ulûmu’l-Kur’ân’la İlgili İlimlerin Tasnifi”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 12 (2017): 237-249.
• Çetin, Abdurrahman, Topuzoğlu Tevfik Rüştü. “Fâsıla”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 12: 209-210.İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Çetinkaya, Bayram Ali. (edit.), İslam Felsefesi Tarihi. İstanbul: Grafiker Yayınları, 2012.
• Çevik, Mümin. İlimler Ansiklopedisi. İstanbul: Üçdal Neşriyat, ts.
• Çınar, Selime. Fârâbî’den Taşköprizâde’ye: İslam Medeniyetinde İlimler Tasnifinin Gelişimi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2014.
• Çiçek, Mehmed. “Tarsûsî’nin “Enmûzecu’l-Ulûm”unda Tefsir”. Turkish Studies. 9/2 (Winter 2014): 495-521.
• Çollak Fatih, Akpınar Cemil. “Bedreddin Gazzî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 13: 538. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Çubukçu, İbrahim Agâh. “İslam Müelliflerine Göre İlimlerin Taksimi ve Bunlar Arasında Gazalinin Yeri”, “İslam Düşüncesi Hakkında Araştırmalar” İçinde, (Ankara:1983): 130.
• Dâvûd-i Kayserî, İthâfü’s-Süleymânî fi’l-Ahdi’l-Orhânî, Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, Arâbî, nr. 2173.
• Demir, Hilmi. Klasik İlim Sınıflamaları ve Kelam İlminin Konumu, Kelamın İşlevselliği ve Günümüz Kelam Problemleri. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2000).
• Demir, Remzi. Philosophia Ottomanica (Osmanli İmparatorluğu Döneminde Türk Felsefesi). Ankara: Lotus Yayınları, 2005.
• Demir, Tahsin. İzmirli İsmail Hakkı’ya Göre İlimler Tasnifi. Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, 2016.
• Demirci, Osman. “Osmanlı Âlimlerinin İlim Tasniflerinde Kelâm İlminin Yeri ve Önemi”. Uluslararası Katılımlı Osmanlı Bilim ve Düşünce Tarihi Sempozyumu (08-10 Mayıs 2014). 462-473.
• Demirli, Ekrem. “Sadreddin Konevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35: 424. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Devvâni, Celaleddin Muhammed b. Esad. Risâletu Enmuzecu’l-Ulûm (Selâsü Resâil içinde). thk. Seyyid Ahmed Tuyeserkani. Meşhed: 1991.
• Duman, Ali. “Taşköprüzâde Ahmed Efendi ve Mevzû’âtu’l-Ulûm’da Yer Alan Usul ve Fıkıhla İlgili İlimler”. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi. 3/5 (2004/1): 47- 64.
• Durusoy, Ali. “İbn Sînâ”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.20: 322-331. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Elçibey, Ebulfez. “X.-XVII. Yüzyıllarda Yakın ve Orta Doğu’da Bilimlerin Tasnifi Tarihi”. trc. Muhammet Kemaloğlu, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19 (2014): 75-90.
• Ensârî, Zekeriyyâ b. Muhammed b. Ahmed. el-Lü’lüü’n-Nazîm fî Ravmi’t-Te’allumi ve’t-Ta’lîm (el-Hudûdu’l-enîka” adlı eseriyle birlikte). Kahire: 1319.
• Erzurumlu İbrahim Hakkı. Tertibu’l-Ulûm. Merkez Kütüphanesi, TY 3727/1: 1b-7a; 1165/175. İstanbul Üniversitesi,
• eş-Şîrâzî, Kutbettîn Mahmud b. Mes’ud. Dürretü’t-tâc li gurreti’d-dîbâc (Enmuzec el-ulûm). nşr.Muhammed Mişkât-Hasan Tabesî. Tahran: 1320-1325.
• Fârâbî, Muhammed b. Muhammed b. Tarhan. es-Siyasetü’l-Medeniyye. thk. Fevzi M. Neccar, trc. M. Aydın, A. Şener, M. R. Ayas. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1980.
• Fârâbî, Muhammed b. Muhammed b. Tarhan. Kitâbü’t-Tenbîh ‘alâ Sebîli’s-Sa’âde. thk. Sehban Halifat. Amman: 1987.
• Fârâbî, Muhammed b. Muhammed b. Tarhan. “Kitabü’l-Mille”. trc. Fatih Toktaş. Divan Dergisi. 12 (2002/1).
• Fârâbî, Muhammed b. Muhammed b. Tarhan. İhsâu’l-Ulûm:(thk. Ali Bu Mulhim, Dâr ve Mektebetü’l-Hilâl, Beyrut, 1996; İlimlerin Sayımı. trc. Ahmet Arslan. İstanbul: Divan Kitap, 2011.
• Fârâbî, Muhammed b. Muhammed b. Tarhan. Kitâbu Tahsîli's-sa’âde. Beyrut: Dâr ve Mektebi Celâl, 1995.
• Fârâbî, Muhammed b. Muhammed b. Tarhan. Kitabu’l-Hurûf. trc. Ömer Türker. İstanbul: Litera Yayınları, 2008.
• Fazlıoğlu, İhsan. “İbnü’l-Bennâ el- Merrâküşî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 530-534. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Fazlıoğlu, İhsan. “İbnü’l-Ekfânî”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.21: 22-24. TDV Yayınları, 2000.
• Fazlıooğlu, Şükran. “Ta‘lim İle İrşad Arasında: Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Medrese Ders Müfredatı”. Dîvân İlmi Araştırmalar 18 (2005): 115.
• Fazlurrahman. İslam ve Çağdaşlık Fikrî Bir Geleneğin Değişimi. trc. Alparslan Açıkgenç- M. Hayri Kırbaşoğlu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
• Fenâri, Mehmed Şah. Enmûzecu’l-Ulûm, Süleymaniye Kütüphanesi, Hüsrev Paşa, nr: 482;
• Ferruh, Ömer A. İhvân-ı Safâ, Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri. trc. İlhan Kutluer. ed. M. M. Şerif. İstanbul: İnsan Yayınları, 2000.
• Gazzâlî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Mekâsıdu’l-felâsife. thk. Süleyman Dünya. Kahire: 1960.
• Gazzâlî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Cevâhirü'l-Kur'an. thk. Muhammed Reşid Rıza. Beyrut: Daru İhyâ-i ulûm, 1990.
• Gazzâlî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed.er-Risâletü’l-Ledünniyye (Mecmûatü Resâili İmâm Gazzâlî içinde). trc. Cüneyd Köksal. İstanbul: Gelenek Yayınları, 2004.
• Gazzâlî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Fâtihatü’l-Ulûm, thk: Ahmed Nâcî el-Cemâlî ve Muhammed Emîn el-Hâncî. Mısır: 1322.
• Gazzâlî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. İhyâu Ulûmi’d-Dîn. Beyrut, Dârü’l-Hayr, 1997.
• Gazzâlî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Mustasfa min İlmi’l-Usul. nşr. Hamza b. Zübeyr Hâfız. Cidde: Şerîketü’l-Medîneti’l-Münevvere li’t-Tıbâa ve’n-Neşr, 1413.
• Gazzî, Bedrüddîn Muhammed b. Radıyyiddîn. ed-Dürrü'n-nazîd fî âdâbi'l-müfîd ve'l-müstefîd. thk.Ali Zey’ur'un. Beyrut: 1413/1993.
• Geçit, Molla Musa Celali. Mecmuatu’l-ulûm. İstanbul: İhvan Neşriyat. t.y.
• Gökbulut, Süleyman. “İlim tasniflerinde Tasavvufun Yeri”. İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi l8/19 (2007): 245-264.
• Gökyay, Orhan Şaik, Özen Şükrü. “Molla Lütfi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 30: 255-258. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
• Hacı Halîfe Mustafa b. Abdullah Kâtip Çelebî. Keşfü’z-Zunûn an-esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014.
• Hâdimî, Ebû Saîd Mehmed b. Mustafa. el-Berîkatü’l-Mahmûdiyye fî Şerhi’t-Tarîkati’l-Muhammediyye. İstanbul: Şirket-i Sahafiye-i Osmaniye, 1318).
• Halaçoğlu, Yusuf, Aydın Mehmet Âkif. “Cevdet Paşa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 7: 449. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Hâlid Hadîdî. Felsefetü ilmi tasnîfü’l-kütüb. Kahire: Mektebetü’n-Nahda el-Mısriyye, 1969.
• Hârizmî, Muhammed b. Ahmed b. Yûsuf. Mefatîhu’l-‘Ulûm. thk. Nuhâ en-Neccâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1993.
• Herevî, Hafîd et-Teftazânî Seyfüddin Ahmed b. Yahya. Mecmûatü’l-Ulûm (ed-Dürrü’n-Nadîd min Mecmû’ati’l-Hafîd. Mısır: Matbaatü’t-Tekaddüm, 1323.
• Hüseyn b. Abdillâh b. Alî b. Sînâ. Dânişname-i Alâî. nşr. Parviz Morewedge. Columbia University press: 1973.
• İbn Abdilberr Yûsuf b. Abdillah b. Muhammed. Câmi’u Beyân’il-İlm ve Fazlihi. Thk. Ebî el-Eşbâl ez-Züheyrî. Dâr İbn el-Cevzi, 1994.
• İbn Ebü’r-Rebî‘, Ahmed b. Muhammed. Sülûkü’l-mâlik fî tedbîri’l-memâlik. nşr. Nâcî et-Tikrîtî. Beyrut: 1403/1983.
• İbn Furay (İbn Ferîgun). Kitâbü Cevâmiu'l-Ulûm. nşr. Fuat Sezgin. Frankfurt: 1985.
• İbn Haldun, Abdurahman b. Muhammed b. Muhammed et-Tunisî. Kitâbü’l-ʿİber:“Mukaddime”. nşr. Dervîş el-Cüveydî. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 1425/2005.
• İbn Hazm, Alî b. Ahmed b. Saîd. Risâletü Merâtibi’l-Ulûm, (Resâilü İbn Hazm el-Endülisî içinde). nşr. İhsan Abbas. Beyrut: Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 1987.
• İbn Hazm, Alî b. Ahmed b. Saîd. et-Takrîb li Haddi’l-Mantık. nşr. İhsan Abbas. Beyrut: 1983.
• Aydın, Hasan. “Epistemolojik Temelleri Işığında İbn Abd el-Berr’in Bilim Sınıflaması ve Değeri”. Kelam Araştırmaları 9/2 (2011): 56.
• İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed b. Muhammed. ez-Zaruri fi Usûli’l-Fıkh ev Muhtasaru’l-Mustasfâ. nşr. Cemâleddin el-Alevî. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslamî, 1994.
• İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed b. Muhammed. Faslü’l-Makâl. nşr. M. Âbid el-Câbirî. Beyrut: Merkezü Dirâsâti’l-Vahdeti’l-Arabiyye, 1997.
• İbn Seb’în, Abdülhak b. İbrahim b. Muhammed. Büddü’l-Ârif. thk. Corc Ketture. Beyrut: Daru’l Endelus–Daru’l Kindî, 1978.
• İbn Sînâ, Hüseyn b. Abdillâh b. Alî. Uyûnu’l-hikme. thk. Abdurrahman Bedevî. Beyrut: Dâru’l-kalem, 1980.
• İbn Sînâ, Hüseyn b. Abdillâh b. Alî. Hikmetü’l-meşrikiyye. Kahire:el-Mektebetü’s-Selefiyye, 1910.
• İbn Sînâ, Hüseyn b. Abdillâh b. Alî. Kitabü’ş-Şifâ, Mantığa Giriş, trc. Ömer Türker, (İstanbul: Litera Yayıncılık, 2006).
• İbn Sînâ, Hüseyn b. Abdillâh b. Alî. Risâle fî ecrâmi’l-‘ulviyye. (Tis’u Resâil içinde), Kostantiniyye: h. 1298.
• İbn Sînâ, Hüseyn b. Abdillâh b. Alî. Tis’u Resâil fi’l-hikme ve’t-tabî’yât. thk: Hasan Âsî. Dârü'l-Kabes, 1986/1406.
• İbnü’l-Ekfânî, Muhammed b. İbrâhim b. Said. İrşâdü’l-Kâsıd ilâ Esne’l-Makâsıd. ed. Jan Justus Witkam. Leiden: Terlugt Pers, 1989.
• İbnü’n-Nedîm, Muhammed b. Ebî Ya’kub İshâk. el-Fihrist. nşr. İbrahim Ramazan. Beyrut: 1417/1997.
• İnceoğlu, F. Samime. “Türk Bilim Tarihi Çalışmalarında Bir Hakikat Yolcusu: Cevat İzgi ve Osmanlı Medreselerinde İlim”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2/4 (2004): 711-720.
• İslam Medeniyeti Tarihi El Kitabı. ed. Eyüp Baş. Ankara: Grafiker Yay. 2017.
• İşpirli, Mehmet. “Bostanzâde Mehmed Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 6: 311. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• İzgi, Cevat. “Mehmed Suûdi Efendi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 28: 527. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• İzgi, Cevat. “Ebcedü’l-ulûm”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.10: 70-71. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• İzmirli, İsmail Hakkı. Fenn-i Menâhic Methodologie. İstanbul: Hukuk Matbaası, 1329/1911.
• İzmirli, İsmail Hakkı. Miyâru’l-Ulûm. İstanbul: y.y., 1315/1897.
• İzmirli, İsmail Hakkı. Tasnifu’l-‘ulûm. nşr. Adnan Bülent Baloğlu ve Mehmet Şeker. Ankara: 1996.
• Kalkaşendî, Ahmed b. Ali. Subhu’l-A’şâ fi Sınâati’l-İnşâ. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1987.
• Kallek, Cengiz. “Cevâmi’u’l-ulûm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.7: 442.
• İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Kannûcî, Muhammed Sıddîk Hasan Han. Ebcedü’l-Ulûm. nşr. Abdülcebbâr Rüzgâr. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1978.
• Kara, Kerim. “Karabaş Veli”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 24: 370.
• İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Kara, Mustafa. “Abdullatîf el-Kudsî”. 1: 257-258. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Kâtip Çelebi. Keşfü’z-Zünûn. İstanbul: Maârif Matbaası, 1941.
• Kaya, Mahmut. “Fârâbî”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.12: 145-162. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Kaya, Mahmut. “İhsâu’l-ulûm”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.21: 549-550. İstanbul. TDV Yayınları, 2000.
• Kaya, Mahmut. “Ya’kub b. İshâk el-Kindî”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.26: 41-58. İstanbul: TDV Yayınları, 2002.
• Kaya, Veysel. “Abdurrahman Bistâmî’nin Bilimler Tasnifi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35 (2016), 187-216. 215.
• Keklik, Nihat. Felsefenin İlkeleri. Ankara: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1996.
• Keykâvus. Kâbusnâme tercümesi. trc.Mercümek Ahmed. İstanbul: ts.
• Kılavuz, Ahmet Saim. “Bacûrî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 4: 416. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Kılıç, Muharrem. İbn Rüşd’ün Hukuk Düşüncesi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Kindi, Yâkub b. İshâk. Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine, (Felsefi Risaleler içinde). Trc. Mahmut Kaya. İstanbul: Klasik Yayınları, 2002.
• Kindi, Yâkub b. İshâk. İlk Felsefe Üzerine, (Felsefî Risaleler içinde). trc. Mahmut Kaya. İstanbul: Klasik Yayınları, 2002.
• Kocabaş, Şakir. İslam’da Bilginin Temelleri. İstanbul: Küre Yayınları, 2015.
• Koçinkağ, Mansur. “Kâdî Beyzâvî’ye İlimlerin Tasnifi ve Munîf fî Sinâ’ati’t-Tarîf/Ta’rifâtu’l-Ulûm Adlı Eserinin Edisyon Kritiği”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 26 (2015): 383-404.
• Konevî, Sadrüddin Muhammed b. İshâk b. Muhammed. Miftâhu’l-gayb ve’l-cem’ ve tafsîluhû. (Molla Fenârî'nin şerhiyle birlikte). thk.Muhammed Hacevî. Tahran: 1374 h. (trc. Ekrem Demirli, Tasavvuf Metafiziği adıyla. İstanbul: 2002).
• Köroğlu, Burhan. “Muhammed b. Mahmûd Şehrezûrî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 38: 464. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Kurtuluş, Razı. “Câmi’u’l-ulûm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 7: 134. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Kutluer, İlhan. “İlim”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22: 113. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Kutluer, İlhan. “Hârizmî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 16: 222.İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Kutluer, İlhan. “Katip Çelebi ve Bilimler: Keşfü’z-Zünûn’nun Mukaddimesinde “El-İlm” Kavramı”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2000), 79-99., s. 90.
• Kutluer, İlhan. “Keşfü’z-zünûn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25: 321-322. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Kutluer, İlhan. “Miftâhu’s-Saâde”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.30: 18-19. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
• Kutluer, İlhan. Akıl ve İtikat. İstanbul: 1996.
• Kutluer, İlhan. Yitirilmiş Hikmeti Ararken. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
• Lârî, Muhammed b. Salâh b. Celalliddin Mültevî. Enmûzecu’l-Ulûm. Damad İbrahim, 791: Süleymaniye Kütüphanesi.
• Meçin, Mahmut. “İhvân-ı Safâ’da Bilgi, Bilim ve İlimlerin Sınıflandırılması”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.16/1 (2014): 427-458.
• Mehmed Birgivî Efendi. Tekmile-i Terceme-i Tarikat-i Muhammediye. İstanbul: Dârü't-Tıbaâti'l-Âmire, 1268.
• Mekkî, Ebu Tâlib Muhammed b. Alî b. Atıyye. Kûtü’l-Kulûb ( Kalplerin Azığı). haz. Muharrem Tan. İstanbul: İz Yayınları, 1999.
• Merakkuşî, Ahmed b. Muhammed b. Osman. Telhîsü A'mali'l-hisâb. nşr. Muhammed Süveysî. Tunus: 1969.
• Meriç, Cemil. Işık Doğudan Gelir. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mısrî, Muhammed b. Ali es-Sabbân. Hâşiye alâ şerhi’s-süllem li’l-Melevî. Mısır: Matbaatu Mustafa el-Babi, 1938.
• Molla Sadrâ, Sadruddin Şirâzî. İksîru’l-Ârifîn. haz. William C. Chittick. Utah: Bringham Young University Pres, 2003.
• Molla, Kemal Faruk. “Mehmed Şah Fenârî’nin Enmûzecu’l-Ulûm Adlı Eserine Göre Fetih Öncesi Dönemde Osmanlılarda İlim Anlayışı ve İlim Tasnifi”. Divan İlmi Araştırmalar 18 (2002): 245-273.
• Oktay, Ayşe Sıdıka. “Nasîrüddîn Tûsî’nin İlim/Hikmet Sınıflandırmasına Yansıyan Din Felsefe İlişkileri”. Felsefe Dünyası 45 (İstanbul 2007): 89.
• Oktay, Ayşe Sıdıka. “İbn Sinâ’nın İlim, Felsefe Anlayışı ve Din Felsefe İlişkilerine Yaklaşımı”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 15 (2012).
• Öner, Necati. Tanzimat’tan Sonra Türkiye’de İlim ve Mantık Anlayışı. Ankara: Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1967.
• Özcan, Tahsin. “Saçaklızade Mehmed Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.35: 368-370. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Özdemir, Sema. Dâvud Kayserî'de Varlık Bilgi ve İnsan. İstanbul: Nefes Yayınları, 2014.
• Özel, Ahmet, Kallek Cengiz. “Zekeriyyâ el-Ensârî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 44: 215. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Özel, Ahmet. Hanefi Fıkıh Alimleri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2014.
• Özfırat, Bayram. “Tokat’ın 17. Yüzyıl Âlim Şairlerinden İshâk Bin Hasan Tokatî ve Nazmu’l-Ulum Adlı Mesnevîsi”. Turkish Studies. (Ankara, 2013): 2074-2076.
• Öztop, Abdullah. “Gün Yüzüne Çıkmayı Bekleyen Kıstas: İlimler Tasnifi için Mebâdi-i Aşera”. III. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı II, ss. 217-225.
• Özturan, Mehmet. “Seyyid Şerîf Cürcânî’nin Risâle fî Taksîmi’l-ilm Tahlil, Tahkik ve Tercümesi”. Nazariyat İslâm Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi. 2 (Nisan 2015): 101-138.
• Öztürk, Cennet. “İslâmî Geleneğimizde İlimler Tasnifi”. Entelektüel Bağımlılığı Aşmak: İlim Geleneğimiz Üzerine Araştırmalar. (2009): 147-154.
• Peker, Hidayet. “İbn Hazm’ın İlimler Tasnifi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 18/1 (2009): 324.
• Râzî, Fahrüddin Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Câmi’u’l-Ulûm. Bombay: 1323.
• Râzî, Fahrüddin Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Şerhu Uyûni’l-Hikme. thk. A. Hicazî Sakka. Kahire: Mektebetü’l-Enclo’l-Mısriyye.
• Resâilü İhvâni’s-Safâ ve Hullâni’l-Vefâ, nşr. Ârif Tâmir. (Beyrut: Menşurâtü Uveydât, 1415/1995)
• I. İhvân-ı Safâ Risaleleri 1-3. trc. Ali Durusoy vd. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012-2014.
• Saçaklızâde Mehmed Efendi. Tertîbü’l-Ulûm, thk. Muhammed b. İsmail es-Seyyid Ahmed. Beyrut: Dârü’l-Beşâiri’l-İslamiyye, 1988; Zekeriya Ak, M. Akif Özdoğan. Kahramanmaraş: Ukde yayınları, 2009.
• Sadruşşerîa es-Sânî, Ubeydullah b. Mes’ud b. Ömer. Ta’dîlü’l-Ulûm, Süleymaniye Ktp., Cârullah, nr. 1350;
• Sarıçam, İbrahim, Erşahin Seyfettim. İslam Medeniyeti Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.
• Sarıkavak Kazım. “Yanyalı Esad Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43: 323. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Sarıkavak, Kazım. “Yanyalı Esad Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43: 322-323. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Sarıoğlu, Hüseyin. İbn Rüşd. İstanbul: İSAM yayınları.
• Sava Paşa. İslam Hukuku Nazariyâtı Hakkında Bir Etüd. trc. Baha Arıkan. Ankara: 1956.
• Sefercioğlu, Nejat. “Nev’i”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 33:53. Ankara: TDV Yayınları, 2007.
• Seyyid Abdulzade Muhammed Tahir ve Serkiz Urpilyan. Mahzen’ül-Ulûm. İstanbul: Artin Asaduryan Matbaası, 1308.
• Seyyid Hüseyin Nasr. İslam ve İlim İslâm Medeniyetinde Akli ilimlerin Tarihi ve Esasları. trc. İlhan Kutluer. İstanbul: İnsan Yayınları, 1989.
• Sübkî, Ali b. Abdilkâfî b. Ali b. Temmâm. el-İbhâc fî Şerhi’l-Minhâc ‘alâ Minhâci’l-Vusûl ilâ İlmi’l-Usûl. nşr. Şaban Muhammed İsmail. Kahire: 1981/1401.
• Sünbülzâde Vehbî. Lütfiyye. haz. Süreyya Ali Beyzâdeoğlu. İstanbul: 1996.
• Süyûtî, Celâleddin Abdurahman b. Ebî Bekr b. Muhammed. en-Nukâye fî Erba’ate Aşera İlmen (Şerhi İtmam ed-Dirâye ile birlikte). Mısır: 1317.
• Şâtıbî, İbrahim b. Mûsâ b. Muhammed. el-Muvâfakât fî usûli’ş-şerîa. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-arabî, 2008.
• Şehrezûrî, Muhammed b. Mahmud. Resâilü’ş-Şeceretü’l-İlâhiyye fî Ulûmi’l-Hakâiki’r-Rabbâniyye. thk. M. Necip Görgün. İstanbul: Elif Yayınları, 2004.
• Şerif, Mian Muhammed Şerif. Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri. İstanbul: İnsan Yayınları, 2017.
• Şeşen, Ramazan. Osmanlı Bilim Literatürü Tarihi Zeyilleri ve Osmanlı Mevzuâtu al-ulûm Literatürü Tarihi. ed. Ekmeleddin İhsanoğlu. İstanbul: IRCICA, 2011.
• Şeyhoğlu, Sadreddin Mustafa Şeyhoğlu. Kenzü’l-Küberâ ve Mihekkü’l-Ulemâ. haz. Kemal Yavuz. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayını, 1991.
• Şimşek, Murat. “İlimler Tasnifi Açısından Fıkıh ve Usulü”. Bakı Dövlət Universiteti İlahiyyat Fakültəsinin Elmi Məcmuəsi. 9, (Haziran) 2013): 59-74.
• Şirvânî, Mahmud b. Mehmed Dilşâd. Muradnâme. Âdem Ceyhan. Bedr-i Dilşâd’ın Muradnâmesi I. Ankara:1997.
• Şulul, Cevher. “İslam Felsefesinde İlimlerin Sınıflandırılması Geleneği”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (2002): 217-233.
• Şulul, Kasım. İbn Haldun’a Göre İslam Medeniyeti. Ankara: İnsan Yayınları, 2011.
• Taberî, Abdulkadir b. Muhammed el-Hüseynî. Kitâb Uyûn el-mesâil min Ayân er-resâil. Kahire: 1316.
• Taftâzânî, Ahmed el-Hafîd b. Yahya. Mecmû’atu’l-ulûm. Esad Efendi, 3757: Süleymaniye Kütüphanesi.
• Tâlişî, Muhammed b. Musa. Şerhu Hikmeti’l-Ayn, Fazıl Ahmet Paşa, 882; Feyzullah Efendi 1198.
• Tarsûsî, Muhammed b. et-Tarsûsî. Enmûzecu’l-Ulûm li Erbâbi’l-Fuhûm. 1275/1858. “Millet Kütüphanesi Ali Emirî Arabî bölümü 2557.
• Taşköprîzâde Ahmed Efendi. es-Sa’âdetü’l-Fâhira fî Siyâdeti’l-Âhira, Süleymaniye Kütüphanesi, Hekimoğlu Ali Paşa, nr. 936;
• Taşköprîzâde Ahmed Efendi. Medînetü’l-Ulûm, Beyazıd Kütüphanesi, Veliyyüddin, nr. 2637, vr. 113b vd.;
• Taşköprîzâde Ahmed Efendi. Miftâhu’s-Sa’âde ve misbâhü’s-siyâde fî mevzûâtu’l-ulûm. Beyrut: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1985.
• Taşköprîzâde Ahmed Efendi. Tercüme-i Şekâik-i Nu’mâniyye (Hadâikü’ş-şekâik). trc. Mehmed Mecdi. İstanbul:1853/1269.
• Taşköprülüzâde Muhammed Kemâleddin. Mevzûatu’l-ulûm. trc. Kemâlüddin Mehmed Efendi. Dersaâdet: İkdam Matbaası, 1313.
• Taşöz, Eyüp. İbn Haldun’da Toplum-Bilgi İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2003.
• Taylan, Necip. Gazzali’nin Düşünce Sisteminin Temelleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2013.
• Tayyâr, Müsâid b. Süleyman b. Nâsır. Makâlât fî Ulûmi’l-Kur’ân ve Usûli’t-Tefsir. Riyad: Merkezu Tefsir li’d-dirâsâti’l-Kur’âniyye, 2015.
• Tehânevî, Muhammed b. ‘A’la b. Ali. Keşşâfu Istılâhâti’l-Fünûn ve’l-Ulûm. nşr. Ali Dahrûc. Beyrut: Mektebetü Lübnan, 1996.
• Tevhîdî, Ebu Hayyan Alî b. Muhammed b. Abbâs. Risâle fî’l-Ulûm. Kahire, Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Dîniyye, ts.
• Tevhîdî, Ebu Hayyan Alî b. Muhammed b. Abbâs. Samarât el-Ulûm. (“Kitâbü’s-sadâkât ve’s-sâdık” ile birlikte). Mısır: 1323.
• Tokâdî, İshak b. Hasan. Nazm el-ulûm. Mekke: 1303/1886.
• Tokadî, Molla Lütfî. Hâşiye ‘ale’r-Risâle fi’l-‘Ulûmi’ş-Şerʽiyye ve’l-Arabiyye, Süleymaniye Kütüphanesi, Fazıl Ahmet Paşa, nr.1592/3, vr. 110b–115a;
• Tokadî, Molla Lütfî. Risâle fi’l-Ulûmu’ş-Şer’iyye ve’l-Arabiyye. nşr. Refik el-Acem. Beyrut: Dârü’l-Fikri’l-Lübnânî, 1994.
• Toksöz, Hatice. “Muhammed Akkirmânî’nin Ta’rîfâtü’l-fünûn ve menâkıbü’l-musannifîn Adlı Eserinde Felsefî İlimler Algısı”. Osmanlı Araştırmaları. 42 (2013): 177-205.
• Turgut, Hasan. “Gazzali’nin İlimler Tasnifi ve Bu Tasnifte Kelam İlminin Yeri”. 900. Vefat Yılında İmam Gazzali: Milletlerarası Tartışmalı İlmi Toplantı, (İstanbul, 07-09 Ekim 2011). (İstanbul 2012): 253.
• Turgut, Ali Kürşat. “Devvânî ve Enmuzecu’l-ulûm Adlı Eseri”. Ekev Akademi Dergisi 59 (2014): 443-455.
• Turgut, Hasan. “Gazzali’nin İlimler Tasnifi ve Bu Tasnifte Kelam İlminin Yeri”. 900. Vefat Yılında İmam Gazzali: Milletlerarası Tartışmalı İlmi Toplantı. (07-09 Ekim 2011), (İstanbul, 2012): 251-259.
• Turhan, Kasım. Âmirî ve Felsefesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1992.
• Tûsî, Nasiruddin Muhammed b. Muhammed. Faslun fî Beyâni Aksâmi’l-Hikme ‘alâ Sebîli’l-İ’câz, (Tasnîfu’l-Ulûm Beyne Nasîruddin et-Tûsî ve Nasîruddin el-Beyzavî içerisinde, ss. 95-108). nşr. Abbas Muhammed Hasan Süleyman. Beyrut: Dârü’n-Nehtadi’l-Arabiyye, 1996.
• Tûsî, Nasiruddin Muhammed b. Muhammed. Ahlâk-ı Nâsırî. thk. Mücteba Minovî, Ali Rıza Haydari. Tahran: 1369.h. (trc. A. Vahap Taştan. Habil Nazlıgül. Ankara: Fecr yayınları, 2005).
• Türker, Ömer. “İslam Düşüncesinde İlimler Tasnifi”. Sosyoloji Dergisi 22 (2011): 540.
• Uludağ, Süleyman. İbn Haldun: Hayatı, Eserleri, Fikirleri. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
• Unan, Fahri. “Osmanlı Medrese Uleması: İlim Anlayışı ve İlmî Verim”. Koomduk İlimder Jurnalı/Sosyal Bilimler Dergisi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, 5: 14.
• Uyanık, Mevlüt. “İslamî İlim” Kavramsallaştırması, Çağdaş İslam Bilimine Giriş içinde. ed. Mevlüt Uyanık. Ankara: Fecr Yay., 2012.
• Uysal, Enver. “Resâilü İhvân-ı Safâ”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.34: 576-579. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Ülken, Hilmi Ziya. “Türk Tefekkürü Tarihi. Yapı Kredi Yayınları”, 1982.
• Vural, Mehmet. Gazzâlî Felsefesinde Bilgi ve Yöntem. Ankara: Ankara Okulu yayınları, 2004.
• Yahya Nev’î Efendi (Şair Nev’i). Netâyicü’l-Fünûn ve Mehâsinü’l-Mütûn, (İlimlerin Özü.haz. Ömer Tolgay. İstanbul: İnsan Yayınları, 1995.
• Yalın, Salih. “Şehrezûrî’de Siyaset Ahlakı”, Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu Bildirileri, (Ankara 2014). 780.
• Yanyalı Esad Efendi. et-Tâlîmü’s-sâlis, Râgıb Paşa Ktp., nr. 824
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Fahreddin er-Râzî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22: 93. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Yayla, Mustafa. “Ebu Sâid Hâdimî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 15:25:İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Yeşildurak, Efe. “İslam Düşünce Tarihinde İlimlerin Tasnifi ve İbn Haldun’un İlim Tasnifi İle İslam Medeniyetine Katkları”. y.y., ts.
• Yığın, Adem. “Fıkıh Usulünün İlimler Arasındaki Konumu”. Usûl İslam Araştırmaları 20: 14
• Yûsî, Hasen b. Mes’ud b. Muhammed. el-Kânûn fî Ahkâmi’l-İlm ve’l-Âlim ve’l-Müteallim. nşr. Hamîd Hamânî. Rabat: Matbaatü’ş-Şâle,1998.
• Yüksel, Emrullah. “Birgivî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 6:194. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Zeki Necib Mahmud. Câbir b. Hayyân. İskenderiyye: Mektebi Mısrıyye, 2001.
• Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Bahadır. Bahru’l-Muhît fî Usûli’l-Fıkh. haz. Abdülkadir Abdul Ani, y.y., 1992.
• Zernûcî, Burhâneddin. Ta’lîmu’l-Müte’allim Tarîka’t-Te’allüm. trc. Mustafa Köseoğlu. İstanbul: Sistem Matbaacılık, 2017.