Ortaöğretim Öğrencilerinin DKAB Dersine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 20, 9 - 38, 31.12.2024

Mehmet Nas

Öz

Son yıllarda eğitim felsefesinde ve pedagojisinde yaşanan değişiklikler ile birlikte program geliştirme sürecinin tüm aşamalarında öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına daha fazla yer verilmeye başlanmış ve öğrenenlerde davranış değişikliği gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Öğrenen merkezli bir anlayışla oluşturulan bu programlarda öğrencilerin ilgi, beklenti, ihtiyaç ve tutumlarının merkezde yer alması programın başarılı olmasında ve öğrencilerde istendik değişimlerin yaşanmasına katkı sunar. Bu nedenle de genelde tüm derslerin özelde ise DKAB dersine yönelik öğrencilerin ilgi, beklenti ve tutumlarını araştıran çalışmaların gerçekleştirilmesi gereklidir. Bu çalışmada, Manisa ilinin ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin DKAB dersine ilişkin ilgi, beklenti ve tutumlarının neler olduğu ve bu tutumlara etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evren ve örneklemi, Manisa ilindeki 7 farklı okul türünde 12 lisede öğrenim gören basit-tesadüfü olarak seçilen 06 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma; kişisel bilgi ve DKAB Dersi Tutum Ölçeği’nden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda bu iki ölçeğin açıkladığı toplam varyans % 43,1; Barlett’s test değeri, ,000 ve Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0,94’ olarak tespit edilmiştir. Bu durum örneklemden elde edilen verilerin yeterli ve ölçeğin faktör analizi için uygun olduğunu gösterir. Ayrıca Cronbach's Alpha kat sayısının 0,914 olarak bulunması da tutum ölçeğinin güvenilir olduğunu gösterir. Anket verileri SPSS 21.00 programı ile analiz edilmiştir. Analizde Anova, Varyans analizi, T-testi; çoklu karşılaştırmalarda Games-Howell ve LSD testlerinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin DKAB dersine yönelik ilgi, beklenti ve tutumlarının, okul türü, gelir düzeyi, baba öğrenim ve anne meslek durumu değişkenlerine göre farklılıklar gösterdiği diğer değişkenlerin ise araştırmada herhangi bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Din Öğretimi, DKAB Dersi, Tutum, Dini Tutum.

Teşekkür

İlim yolunda bizlere verdiğiniz desteklerden dolayı teşekkür ederim.

Investigation of Secondary School Students' Attitudes Towards DKAB Course in Terms of Various Variables

Öz

With the changes in educational philosophy and pedagogy in recent years, the interests and needs of students have started to be more involved in all stages of the curriculum development process and behavioral changes in learners have been tried to be realized. In these programs created with a learner-centered approach, the centrality of students' interests, expectations, needs and attitudes contributes to the success of the program and the desired changes in students. For this reason, it is necessary to carry out studies that investigate students' interests, expectations and attitudes towards all courses in general and the DKAB course in particular. In this study, it is aimed to determine the interests, expectations and attitudes of students in secondary education institutions in Manisa province towards the DKAB course and the factors affecting these attitudes. The population and sample of the study consisted of 06 students from 12 high schools in 7 different school types in Manisa province, selected by simple random selection. The study consisted of personal information and the Attitude Scale for DKAB Lesson. As a result of the research, the total variance explained by these two scales was 43.1%, Barlett's test value was .000 and Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value was 0.94. This shows that the data obtained from the sample is sufficient and the scale is suitable for factor analysis. In addition, the Cronbach's Alpha coefficient of 0.914 indicates that the attitude scale is reliable. The survey data were analyzed with SPSS 21.00 program. Anova, Variance analysis, T-test, Games-Howell and LSD tests were used in multiple comparisons. As a result of the research, it was determined that students' interest, expectations and attitudes towards the DKAB course differed according to the variables of school type, income level, father's education and mother's occupational status, while other variables had no effect on the research.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Religious Teaching, Religious Education Course, Attitude, Religious Attitude.

Kaynakça

• Akto, Akif. Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programlarında Öğrenci Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyleri (Van İli Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
• Altaş, Nurullah. “İlköğretim Öğrencilerinin Din Öğretimi Sürecinde İlgi Duydukları Konular (Ankara İli Örneğinde 6, 7 ve 8. Sınıf Öğrencileri Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Analiz)”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49/II (2008), 103-120.
• Aydın, Mehmet Zeki. Orta Dereceli Okullarda Yürütülen Din Eğitim Öğretimin Problemleri Sempozyumu. Kayseri: İlahiyat Bilimleri Araştırmaları Vakfı, 1.Baskı, 1998.
• Aydın, Orhan. “Tutumlar”, Davranış Bilimlerine Giriş. Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 11. Baskı, 2008.
• Balcı, Ali. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem A Yayınları, 11. Baskı, 2015.
• Bayraktar, Güllü Manolya. Öğrencilerin Ahlaki Olgunluk Düzeyleri ve DKAB Dersine Yönelik Tutumları (Rize İli Örneği). Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Benjamin S.Bloom, İnsanın Nitelikleri ve Okuma Öğrenme. çev. D. Ali Özçelik. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 3. Baskı, 1979.
• Bilgin, Beyza - Selçuk, Mualla. Din Öğretimi. Ankara: Gün Yayıncılık, 2. Baskı, 2000.
• Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi, 22. Baskı, 2015.
• Çakmak, Fatih. “Lise Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programına Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörler”. Kurumsal Eğitimbilim Dergisi 11/4 (Ekim 2018), 1019-1069.
• Danışmaz, Tuğba. Lise Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Tutumları ve Diğergamlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Demirel, Özcan. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 18. Baskı, 2012.
• Doğan, Hıfzı. Eğitimde Program ve Öğretim Tasarımı. Ankara: Önder Matbaacılık, 3. Baskı, 1997.
• Erden, Münire. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegam A Yayıncılık, 2. Baskı, 1995.
• Erkuş, Adnan. Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1. Baskı, 2003.
• Ertürk, Selahattin. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları, 3. Baskı, 1975.
• Görgen, İzzet. “Program Geliştirmede Temel Kavramlar”, Eğitimde Program Geliştirme Kavramlar Yaklaşımlar. ed. Hasan Şeker. 1-18. Ankara: Anı Yayıncılık, 5. Baskı, 2019.
• Güven, Semra. “Program Geliştirme”, Öğretimde Planlama, Uygulama ve Değerlendirme. Elazığ: Üniversite Kitabevi, 2. Baskı, 2004.
• Hökelekli, Hayati. Çocuk, Genç, Aile Psikolojisi ve Din. İstanbul: Dem Yayınları, 2. Baskı, 2009.
• İnceoğlu, Metin. Tutum, Algı, İletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları, 5. Baskı, 2010.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları, 10. Baskı, 1998.
• Kaya, Mevlüt. “İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları”. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/13 (2001), 43-78.
• Kaya, Mevlüt. Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum. Samsun: Etüt Yayınları, 1. Baskı, 1998.
• Köylü, Mustafa. “Küresel Bağlamda Değerler Eğitimine Duyulan İhtiyaç“, Değerler ve Eğitimi. ed. Recep Kaymakcan vd. 287-309. İstanbul: Dem Yayınları, 1. Baskı, 2004.
• MEB Tebliğler Dergisi, 45/2109, (29 Mart 1982), 155-161.
• MEB. “İlköğretim ve Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Programı”. Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi (29 Mart 1982), 155-161.
• Milli Eğitim Bakanlığı. 2005-2006 İlk ve Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı, 1-200.
• Nas, Mehmet. Ortaöğretim DKAB Öğretim Programlarında Değerler İle İlgili Kazanımların Gerçekleşme Düzeyi (Manisa İli Örneği). İzmir: İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Neuman, W. Laerence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 1. çev. Sedef Özge. Ankara: Yayın Odası Yayınları, 2. Baskı, 2014.
• Selçuk, Mualla. “Din Eğitimi Özgürleştiren Bir Süreç Olabilir mi?”, İslamiyat Dergisi, 1/1, (1998), 73‐87.
• Taşdemir, Mehmet. Eğitimde Planlama ve Değerlendirme (Program, Öğretim, Yönetim ve Değerlendirme). İstanbul: Ocak Yayınları, 1. Baskı, 2003.
• Tavşancıl, Ezel. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınları, 5. Baskı, 2014.
• Tezbaşaran, Ata. Likert Tipi Ölçek Geliştirme Klavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2. Baskı, 1997.
• Ülgen, Gülten. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Nobel Akdemik Yayıncılık, 1. Baskı, 1994.
• Vural, Birol. Eğitim Öğretimde Planlama-Ölçme ve Stratejiler. İstanbul: Hayat Yayınları, 1. Baskı, 2006.
• Zengin, Mahmut. “Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Değerler Eğitimi Dergisi 11/25 (Haziran 2013), 271-301.